Mỹ đang tìm kiếm một cuộc điều tra quốc tế về việc liệu Bắc Kinh có xử lý sai sự lây nhiễm trong giai đoạn đầu hay không, dẫn đến một đại dịch toàn cầu đã giết chết 250.000 người và làm tê liệt nền kinh tế toàn cầu.
Lời kêu gọi của các quan chức chính phủ Úc bắt đầu vào giữa tháng 4 cho một cuộc điều tra độc lập đã nhanh chóng chuyển thành một thách thức ăn miếng trả miếng. Đại sứ Trung Quốc tại Úc Cheng Jingye trong một cuộc phỏng vấn đã cáo buộc Canberra hợp tác với Washington để tấn công Trung Quốc.
EU trước đây đã đề xuất một cuộc điều tra quốc tế để xem xét các bài học kinh nghiệm từ phản ứng y tế quốc tế đối với Covid-19, để giúp cải thiện các phản ứng đại dịch trong tương lai. Đề xuất của EU là một dự thảo ban đầu về một nghị quyết mà họ muốn thông qua tại cơ quan ra quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào cuối tháng này.
Tuy nhiên, đề xuất đó đã không đáp ứng được yêu cầu của Mỹ liên quan việc kiểm tra nguồn gốc của bệnh truyền nhiễm, một trọng tâm mà Bắc Kinh đã lên án là Washington cố gắng làm chệch hướng trách nhiệm đối với việc xử lý ổ dịch. Đề xuất của EU tìm cách tránh việc đổ lỗi đại dịch lên bất kỳ quốc gia nào và chỉ đến khi khủng hoảng trước mắt đã qua.
Áp lực từ Washington đối với một cuộc điều tra quốc tế mạnh mẽ về cách Trung Quốc đối phó đại dịch khiến EU khó xử, khi khối này tìm kiếm một vị trí trung gian giữa hai cường quốc đối thủ toàn cầu.
"Theo tôi, chúng ta cần nhìn độc lập vào những gì đã xảy ra, đứng ngoài chiến trường giữa Trung Quốc và Mỹ, những người đổ lỗi cho nhau về các sự kiện trong một cuộc tranh đấu chỉ làm trầm trọng thêm sự cạnh tranh của họ", người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, Josep Borrell nói trong một cuộc phỏng vấn báo chí Pháp cuối tuần trước.
Các quan chức cấp cao của Nhà Trắng đã cho rằng virus có thể có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm Trung Quốc, nhưng không cung cấp bằng chứng.
Bắc Kinh đã phản ứng bằng cách từ chối các lời kêu gọi cho một cuộc điều tra và đưa ra những nghi ngờ của riêng mình về nguồn gốc virus, cáo buộc không bằng chứng rằng quân đội Mỹ đã đưa virus vào Trung Quốc.
Đại diện của WHO ở Trung Quốc, Tiến sĩ Gauden Galea, nói với Sky News rằng Trung Quốc đang tiến hành các cuộc điều tra riêng về nguồn gốc của vụ dịch nhưng đã không mời WHO tham gia.
Các quan chức EU trước đây cho biết họ sẽ ủng hộ ý tưởng về một cuộc điều tra độc lập, nhưng cho biết không nên làm mất uy tín không gian phối hợp các nỗ lực toàn cầu để ngăn chặn virus.
Tuy nhiên, nói chuyện với truyền thông địa phương hôm thứ Hai 4-5, Bộ trưởng Ngoại giao Đức Heiko Maas cho biết "cả thế giới muốn làm rõ nguồn gốc chính xác của virus".
Các nỗ lực ngoại giao và tuyên truyền của Bắc Kinh ngày càng trở nên tích cực hơn, với các đại sứ và truyền thông nhà nước gây áp lực lên các chính phủ, báo chí và cá nhân đã chỉ trích việc xử lý khủng hoảng.
Các nhà ngoại giao Trung Quốc hồi tháng trước đã ép EU không công bố một báo cáo cáo buộc Trung Quốc đã phân phối thông tin sai lệch trong cuộc khủng hoảng. Một số người châu Âu cáo buộc EU sau đó đã giảm nhẹ báo cáo, điều mà Brussels phủ nhận.
Báo cáo được công bố cáo buộc các quan chức Trung Quốc và các nhà bình luận được nhà nước hậu thuẫn đã "đẩy mạnh các thuyết âm mưu và thông tin sai lệch đối với công chúng ở EU và khu vực lân cận".
