Nội dung đáng chú ý của dự thảo nghị định là bãi bỏ khoản 3 Điều 4, theo đó, xoá bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 4, theo đó hoạt động sản xuất vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được NHNN cấp Giấy phép. NHNN cho biết, việc sửa đổi, bổ sung phù hợp với mục tiêu chuyển từ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng.
Đồng thời, dự thảo đã bổ sung Điều 11a sau Điều 11 quy định về điều kiện cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng, bao gồm điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho doanh nghiệp và cho TCTD.
Theo đó, để được xem xét cấp giấy phép sản xuất vàng miếng, doanh nghiệp phải có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên; ngân hàng phải có vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên, không bị xử phạt vi phạm hành chính về hoạt động kinh doanh vàng hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính về hoạt động kinh doanh vàng nhưng đã thực hiện xong các biện pháp khắc phục hậu quả, các kiến nghị tại Kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (nếu có); có quy trình nội bộ quy định về sản xuất vàng miếng.
Theo NHNN, nội dung bổ sung điều kiện để thống nhất với mục tiêu chuyển từ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng. Việc xây dựng các điều kiện cấp phép nhằm lựa chọn các doanh nghiệp, TCTD có đủ năng lực tài chính, tuân thủ pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng để thực hiện sản xuất vàng miếng, đảm bảo vẫn kiểm soát được trên nguyên tắc Nhà nước quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.
Nghị định cũng sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14 theo hướng bãi bỏ hoạt động “tổ chức thực hiện việc xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng” của NHNN. Việc sửa đổi, bổ sung này nhằm thống nhất với định hướng xoá bỏ cơ chế độc quyền nhà nước trong việc xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Bổ sung khoản 1a Điều 14 về việc căn cứ mục tiêu chính sách tiền tệ và cung - cầu vàng trong từng thời kỳ, NHNN cấp hạn mức hàng năm và Giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp, tổ chức tín dụng quy định tại Điều 11a Nghị định này (là các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng).
Việc bổ sung quy định này thống nhất với định hướng xóa bỏ cơ chế độc quyền xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý thông qua việc cấp giấy phép. Hàng năm, NHNN thực hiện cấp hạn mức nhập khẩu vàng miếng, giấy phép nhập khẩu từng lần vàng miếng, vàng nguyên liệu. Các đơn vị được cấp phép được chỉ được phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu của nhà sản xuất vàng được chứng nhận bởi Hiệp hội Thị trường vàng London (LBMA).
Dự thảo nghị định cũng quy định việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng và tài khoản thanh toán của doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Việc bổ sung quy định nêu trên để đảm bảo yêu cầu về xác thực thông tin khách hàng nhưng không tạo thêm nghĩa vụ của khách hàng do việc xác thực đã được thực hiện khi khách hàng mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Quy định này cũng nhằm tăng tính công khai, minh bạch trong giao dịch mua, bán vàng.
Dự thảo nghị định cũng bổ sung quy định chuyển tiếp (khoản 2 Điều 3). Theo đó, SJC được phép gia công lại vàng miếng từ vàng miếng SJC gia công trước ngày nghị định này có hiệu lực thi hành, có ít nhất một trong các đặc điểm: bị trầy xước, bị đóng thêm các dấu hiệu, ký hiệu không phải của SJC và bị biến dạng.
Đặc biệt, dự thảo cũng yêu cầu SJC chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về việc đảm bảo vàng miếng SJC được gia công là vàng miếng do chính doanh nghiệp này sản xuất, gia công theo quy định pháp luật.
