Ngày 27-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị của Thường trực Chính phủ với các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương về kiểm điểm, đánh giá tình hình, đôn đốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023. Cùng tham dự có Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương.
Báo cáo của Bộ KH-ĐT về tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 cho thấy, kết quả giải ngân 10 tháng của cả nước là hơn 389.000 tỷ đồng, đạt 55,02% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Đến nay, giải ngân 11 tháng của cả nước khoảng 461.000 tỷ đồng, đạt 65,1%, cao hơn cùng kỳ (58,33%) và số tuyệt đối cao hơn gần 123.000 tỷ đồng. Trong đó, có những bộ, ngành, địa phương đạt kết quả giải ngân vốn đầu tư công tốt như Ngân hàng Phát triển Việt Nam (100%), Hội Nhà báo Việt Nam (100%), Hội Luật gia Việt Nam (92,76%), Văn phòng Quốc hội (83,61%), Hội Nhà văn Việt Nam (81,6%), Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (74,74%), Bình Dương (113,4%), Long An (112,7%), Bà Rịa-Vũng Tàu (106,84%), Tiền Giang (101,42%), Đồng Tháp (100,82%), Hải Phòng (99,83%).
 |
Thủ tướng phát biểu tại hội nghị |
Theo vùng, các địa phương thuộc vùng ĐBSCL và vùng ĐBSH có tỷ lệ giải ngân bình quân cao (lần lượt là 82,25% và 73,87%).
Báo cáo cũng nêu rõ các tồn tại, hạn chế và khó khăn vướng mắc trong thực hiện, giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 như: nhóm nội dung liên quan đến thể chế, chính sách; nhóm khó khăn liên quan đến tổ chức triển khai thực hiện; nhóm khó khăn mang tính đặc thù của kế hoạch năm 2023 do quy mô vốn đầu tư công lớn, tăng khoảng 23% (khoảng 130.000 tỷ đồng) so với kế hoạch năm 2022.
Nhưng nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giải ngân chưa đạt kỳ vọng là công tác tổ chức triển khai thực hiện. Trong cùng một mặt bằng pháp luật, cùng điều kiện khó khăn chung về giá nguyên vật liệu tăng cao, một số bộ, cơ quan Trung ương và địa phương vẫn có tỷ lệ giải ngân tốt.
Theo báo cáo, số vốn chưa giải ngân kế hoạch năm 2023 còn khá lớn (còn khoảng 247.000 tỷ đồng, bằng khoảng 35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Trong khi, thời gian từ nay đến cuối năm chỉ còn hơn 35 ngày, do đó cần có sự quyết tâm rất cao, sự vào cuộc quyết liệt, triển khai một cách đồng bộ, xuyên suốt của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành mới có thể hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao là tỷ lệ giải ngân trên 95%.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, hiện còn nhiều bộ, cơ quan Trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức giải ngân trung bình của cả nước. Phó Thủ tướng cũng cho rằng, tuy có nhiều chuyển biến nhưng còn nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, chưa phát huy được tốt vai trò động lực của giải ngân và thực hiện đầu tư công. Trong môi trường pháp lý và chỉ đạo như nhau, nhưng có cơ quan, địa phương giải ngân tốt, có cơ quan, địa phương giải ngân chậm hơn.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, bên cạnh những kết quả đã đạt được, có 21/52 bộ, cơ quan Trung ương và 30/63 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao với tổng số vốn gần 16.200 tỷ đồng.
Có 43 bộ, cơ quan Trung ương và 28 địa phương giải ngân dưới mức trung bình của cả nước. Đến hết tháng 11, bình quân các bộ, cơ quan, địa phương này chỉ đạt tỷ lệ giải ngân khoảng 44%, thấp hơn nhiều bình quân chung cả nước (65,1%), trong đó 15 bộ, cơ quan Trung ương chỉ giải ngân được dưới 15%; 8 địa phương giải ngân dưới 50%.
Chỉ rõ những nguyên nhân của tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng phê bình các bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp và chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương này cần nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ nguyên nhân, xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan, trên cơ sở đó phải quyết liệt triển khai các giải pháp để cải thiện giải ngân vốn đầu tư công.
Thủ tướng nêu rõ, chỉ còn hơn 1 tháng nữa là kết thúc niên độ ngân sách nhà nước năm 2023, trong khi khối lượng giải ngân còn khá lớn (còn khoảng 247.000 tỷ đồng). Thủ tướng đề nghị quyết tâm giải ngân ít nhất 95% kế hoạch được giao năm 2023.
Tình trạng chậm giải ngân đầu tư công đã kéo dài nhiều năm, nhiều nhiệm kỳ; Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ủy quyền, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy tính chủ động, sáng tạo, hiệu quả trong tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành; phát huy hơn nữa vai trò của người đứng đầu và tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân; đề cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.
Thủ tướng yêu cầu tăng cường phối hợp giữa các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương, bảo đảm hiệu quả, thực chất trong xử lý công việc; hoàn thiện chế tài để có công cụ hiệu quả hơn trong xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân hoặc để xảy ra tiêu cực, lãng phí.
Cùng với đó, tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc các nhà thầu, tư vấn đẩy nhanh tiến độ; xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn; kiểm điểm, xử lý, thay thế kịp thời các công chức, viên chức yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao, dẫn tới dự án kéo dài, đội vốn, lãng phí.
Thủ tướng cũng giao Bộ KH-ĐT sớm trình Thủ tướng Chính phủ giao dự toán ngân sách nhà nước và kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 theo đúng thời gian quy định và triển khai kế hoạch ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2024, không để "đầu năm thong thả, cuối năm vất vả".
