Tạo nền tảng đưa đất nước phát triển bền vững

LTS: Năm 2011, diễn biến phức tạp của kinh tế trong nước và thế giới đặt đất nước ta đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Vì vậy, đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế đang được đặt ra như nhiệm vụ hàng đầu trong năm 2012 và những năm tiếp theo, tạo tiền đề để đất nước phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững. Nhân dịp đầu Xuân mới Nhâm Thìn 2012, phóng viên Báo Đầu tư Tài chính đã có cuộc phỏng vấn Chủ tịch nước Trương Tấn Sang về vấn đề này.

PHÓNG VIÊN: - Kính thưa Chủ tịch nước, Chủ tịch nhận định thế nào về tình hình kinh tế - xã hội của đất nước trong năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng?

Chủ tịch nước TRƯƠNG TẤN SANG: - 2011 là một năm biến động hết sức phức tạp của thế giới cả về chính trị và kinh tế, vì vậy nước ta cũng gặp rất nhiều khó khăn, thách thức.

Trong bối cảnh đó, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã nỗ lực khắc phục khó khăn, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, đã đạt được những kết quả bước đầu đáng khích lệ: chính trị tiếp tục ổn định, quốc phòng - an ninh, trật tự - an toàn xã hội được giữ vững; quan hệ đối ngoại tiếp tục được tăng cường; các vấn đề phức tạp về chủ quyền trên đất liền, trên biển và hải đảo được tăng cường giải quyết bằng các giải pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế, được dư luận quốc tế ủng hộ.

Trên lĩnh vực kinh tế, lạm phát bước đầu đã được kiềm chế mặc dù còn ở mức cao; kinh tế vĩ mô có chuyển biến tích cực; tăng trưởng GDP đạt xấp xỉ 6%...

Trong bối cảnh kinh tế suy giảm, lạm phát cao đã làm cho một bộ phận nhân dân, nhất là người nghèo gặp rất nhiều khó khăn, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách bảo đảm an sinh xã hội và thực hiện rất quyết liệt để giảm bớt khó khăn cho nhân dân. Khó khăn vẫn còn nhiều nhưng những kết quả đạt được trong điều kiện hết sức khó khăn vừa qua là rất đáng trân trọng, tạo tiền đề để đất nước tiếp tục phát triển tốt hơn trong những năm tiếp theo.

- Thưa Chủ tịch nước, Việt Nam đang bắt đầu tiếp cận một giai đoạn phát triển kinh tế mới với nội hàm và không gian rộng mở hơn trước rất nhiều. Chúng ta cần phải làm gì để mở đầu cho giai đoạn phát triển mới này?

Từ năm 2012, các chính sách kinh tế vĩ mô phải phục vụ cho mục tiêu tái cơ cấu, tái cấu trúc mô hình tăng trưởng từ chiều rộng chuyển dần sang chiều sâu; các nguồn lực của đất nước phải được chuyển từ chỗ sử dụng kém hiệu quả sang sử dụng có hiệu quả cao. Đặc biệt, cần nâng cao năng lực cạnh tranh tất cả thành phần kinh tế. Đến năm 2015, nước ta sẽ thực hiện lộ trình tự do hóa thương mại giữa ASEAN với Trung Quốc và sau đó, chậm nhất đến năm 2017-2018, hội nhập đầy đủ nền kinh tế thế giới theo thỏa thuận với WTO. Vì vậy đòi hỏi nền kinh tế phải có sức cạnh tranh mạnh mẽ mới có thể đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững, thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

- Chính sách đối ngoại đúng đắn ngày càng tạo thêm môi trường quốc tế thuận lợi cho việc phát triển đất nước, nhưng yếu tố nội lực vẫn mang tính quyết định.

Vì vậy, bên cạnh việc mở rộng quan hệ kinh tế thương mại với các nước trên thế giới, cần hoàn thiện thể chế kinh tế tạo môi trường thông thoáng, hết sức thuận lợi để thu hút thật tốt các nguồn lực từ bên ngoài.

Đảng và Nhà nước ta đang triển khai chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng từ chủ yếu phát triển theo chiều rộng sang dần phát triển theo chiều sâu dựa trên cơ sở ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả, phát triển nền kinh tế nhanh, bền vững, có sức cạnh tranh cao.

- Chủ tịch nước vừa đề cập tới vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế. Đây có phải là nhiệm vụ chính được đặt ra trong năm 2012?

- Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Hội nghị lần thứ 3 Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) đã quyết định trong 5 năm tới việc tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tập trung vào 3 lĩnh vực quan trọng nhất: tái cơ cấu đầu tư công; tái cơ cấu thị trường tài chính với trọng tâm là tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính; tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước. Hiện nay, các đề án tái cơ cấu các lĩnh vực trên đang được tích cực xây dựng để trình các cơ quan có thẩm quyền.

Tuy quy mô nền kinh tế nước ta còn nhỏ, nhưng chủ trương tái cơ cấu không phải là vấn đề đơn giản, phải làm hết sức cẩn trọng. Đây chính là vấn đề sắp xếp, phân bổ lại nguồn lực để phát triển đất nước theo hướng hiệu quả, bền vững.

Nhưng nói như vậy không có nghĩa cho phép chúng ta chậm chạp, trì trệ khi tiến hành tái cơ cấu nền kinh tế. Nguồn lực của đất nước cần phải sớm chuyển từ những lĩnh vực kém hiệu quả sang lĩnh vực có hiệu quả, từ những lĩnh vực có năng lực cạnh tranh yếu kém sang lĩnh vực thực sự phát huy được sức mạnh cạnh tranh.

Đây là một trong những nhiệm vụ chính của năm 2012 và những năm tiếp theo mà toàn Đảng, toàn dân ta đang phải tập trung thực hiện.

- Thưa Chủ tịch nước, dự báo trong năm 2012 nền kinh tế nước ta tiếp tục đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Các chủ trương, quyết sách của Đảng và Nhà nước sẽ đi theo hướng nào để giúp người dân cải thiện đời sống và hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn?

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cắt băng thông xe hầm Thủ Thiêm (vượt sông Sài Gòn) và toàn bộ tuyến Đại lộ Võ Văn Kiệt (Đại lộ Đông Tây - TPHCM) ngày 20-11-2011. Ảnh: VIỆT DŨNG

- Hiện nay, kinh tế vĩ mô của nước ta còn có những yếu kém, năm 2012 cần phải tập trung để giải quyết. Theo đó, dứt khoát phải kiềm chế lạm phát ở mức còn một con số và đến năm 2015 lạm phát ở mức 5-6%. Bên cạnh đó, các cân đối vĩ mô khác như thu - chi ngân sách, xuất - nhập khẩu, dự trữ ngoại tệ, tỷ lệ nợ công... cũng cần được củng cố.

Có như vậy mới tạo nền tảng vững chắc để đất nước phát triển một cách bền vững, thực hiện mục tiêu mà Đại hội Đảng lần thứ XI đề ra, là đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững hơn. Đó cũng chính là con đường để cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển.

Đảng và Nhà nước đã đưa ra nhiều quyết sách trong năm 2011 chính là nhằm thực hiện mục tiêu này. Bên cạnh các giải pháp kiềm chế lạm phát, Chính phủ đã trình Quốc hội tiếp tục cho miễn giảm thuế một số đối tượng và đang nỗ lực để giảm lãi suất tín dụng, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Lạm phát phải hạ mới giảm được lãi suất. Gốc của vấn đề vẫn là phải đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế.

- Xin cảm ơn Chủ tịch nước. Kính chúc Chủ tịch nước cùng gia đình một mùa xuân mới an khang, hạnh phúc.