Bài báo viết về Đội ngũ Công dân Liêm chính của Facebook, được hãng thành lập để chống lại thông tin sai lệch và ngôn từ kích động thù địch.
Khi tham gia đội ngũ này, các thành viên phải tuyên thệ “trước hết phục vụ lợi ích của mọi người, không phải của Facebook”.
"Lời thề công dân", theo 5 nhân viên cũ, yêu cầu các thành viên tìm hiểu tác động của Facebook gây ra cho thế giới và tìm cách khắc phục những xung đột, thù hận mà công ty gián tiếp châm ngòi.
Samidh Chakrabarti, đội trưởng, thường xuyên nhắc đến lời tuyên thệ này như một tập hợp các nguyên tắc chỉ đạo cho tất cả công việc của nhóm.
Nhóm của Chakrabarti đã rất hiệu quả trong việc khắc phục một số vấn đề thường gặp đối với nền tảng, các cựu nhân viên và chính Facebook đã nói.
Tuy nhiên, chỉ một tháng sau cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ năm 2020, Facebook đã giải thể Đội ngũ Công dân Liêm chính và Chakrabarti đã nghỉ việc.
Facebook cho biết các nhân viên được phân bổ vào các nhóm khác để giúp chia sẻ kinh nghiệm của đội ngũ trên toàn công ty. Nhưng đối với nhiều cựu thành viên đội ngũ, bao gồm cả một giám đốc sản phẩm kỳ cựu Frances Haugen, thông điệp rất rõ ràng: Facebook không còn ưu tiên đặt con người lên trên lợi nhuận.
‘Bom’ Frances Haugen
Haugen vào ngày 3/10 đã bước ra với tư cách là người tố cáo vụ rò rỉ nghiên cứu nội bộ quan trọng nhất trong lịch sử 17 năm của công ty.
Trong một lời khai ngắn gọn trước Tiểu ban Thượng viện về Bảo vệ Người tiêu dùng, An toàn Sản phẩm và Bảo mật Dữ liệu hai ngày sau đó, Haugen cho biết việc giải tán nhóm Liêm chính Công dân là giọt nước tràn ly khiến cô phải tuýt còi.
“Việc đó như một sự phản bội những lời hứa mà Facebook đã cam kết với những người đã hy sinh rất nhiều để giữ cho cuộc bầu cử diễn ra an toàn, bằng cách giải tán cộng đồng của chúng tôi về cơ bản” – Haugen nói.
Trong một tuyên bố được cung cấp cho TIME, Phó chủ tịch về liêm chính của Facebook, Guy Rosen phủ nhận nhóm liêm chính công dân đã bị giải tán. Rosen nói: “Chúng tôi không giải tán. Chúng tôi đã tích hợp nó vào một nhóm Chính trực Trung ương lớn hơn để công việc đáng kinh ngạc đi tiên phong cho các cuộc bầu cử có thể được áp dụng nhiều hơn nữa, chẳng hạn như trong các vấn đề liên quan đến sức khỏe. Công việc của họ vẫn tiếp tục cho đến ngày nay”.
Haugen rời công ty vào tháng 5. Trước khi đi, cô đã xem qua diễn đàn nội bộ nhân viên của Facebook để tìm các tài liệu do các nhà nghiên cứu liêm chính đăng về công việc của họ. Những gì tìm thấy đã làm cô ngạc nhiên.
Một số tài liệu đã nêu chi tiết một nghiên cứu nội bộ cho thấy Instagram, ứng dụng chia sẻ ảnh của Facebook, đã khiến 32% các cô gái tuổi teen cảm thấy tồi tệ hơn về cơ thể của họ.
Những tài liệu khác cho thấy sự thay đổi thuật toán của Facebook vào năm 2018, được quảng cáo như một cách để tăng “tương tác xã hội có ý nghĩa” trên nền tảng, thực sự khuyến khích các bài đăng gây chia rẽ và thông tin sai lệch.
Các tài liệu cũng tiết lộ Facebook chỉ chú trọng giữ cho nền tảng an toàn trên các nội dung bằng tiếng Anh.
Vào tháng 9, Wall Street Journal đã đăng một loạt bài báo dựa trên một số tài liệu mà Haugen đã bị rò rỉ trên mặt báo. Haugen cũng đã trao bản sao của các tài liệu cho Quốc hội và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC).
Các tài liệu, được Haugen làm chứng vào ngày 5 tháng 10, "chứng minh rằng Facebook đã nhiều lần đánh lừa công chúng về những cuộc nghiên cứu của chính họ về sự an toàn với trẻ em, hiệu quả của hệ thống trí tuệ nhân tạo và vai trò của nó trong việc truyền bá các thông điệp gây chia rẽ và cực đoan".
Haugen kêu gọi Quốc hội thông qua luật khiến Facebook và các nền tảng truyền thông xã hội khác phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với các quyết định về cách họ chọn xếp hạng nội dung trong nguồn cấp dữ liệu của người dùng và buộc các công ty cung cấp dữ liệu nội bộ của họ cho các nhà nghiên cứu độc lập.
Cô cũng kêu gọi các nhà lập pháp tìm cách nới lỏng kẹp sắt của Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg đối với Facebook; anh ta kiểm soát hơn một nửa số cổ phần có quyền biểu quyết trong hội đồng quản trị công ty, nghĩa là anh ta có thể phủ quyết bất kỳ đề xuất thay đổi nào từ bên trong.
Giải tán đội ngũ liêm chính
Ngay sau khi nhóm liêm chính công dân bị giải thể vào tháng 12 năm 2020, Chakrabarti đã nghỉ việc trên Facebook. Những nhân viên khác đã dành nhiều năm làm việc về các vấn đề an toàn nền tảng cũng bắt đầu rời đi.
Trong lời khai của mình, Haugen nói một số đồng nghiệp của cô trong đội ngũ liêm chính cũng đã rời Facebook trong thời gian sáu tuần giống như cô, sau khi mất niềm tin vào cam kết của công ty trong việc giữ các nguyên tắc liêm chính.
Sau lời khai trước Thượng viện của Haugen, giám đốc truyền thông chính sách của Facebook, Lena Pietsch cho rằng những lời chỉ trích của Haugen là không hợp lệ vì cô ấy “làm việc tại công ty chưa đầy hai năm, không có báo cáo trực tiếp, chưa bao giờ tham dự cuộc họp quyết định với các giám đốc điều hành cấp C”.
Trên Twitter, Chakrabarti cho biết ông không ủng hộ việc rò rỉ thông tin của công ty nhưng lên tiếng ủng hộ những quan điểm mà Haugen nêu ra tại phiên điều trần. “Công chúng xứng đáng được tốt hơn."
Các động thái mới nhất của Facebook có thể bảo vệ công ty không?
Hai tháng sau khi giải tán nhóm liêm chính công dân, Facebook đã công bố một sự thay đổi định hướng rõ ràng: họ sẽ bắt đầu thử nghiệm các cách để giảm hoàn toàn lượng nội dung chính trị trong News Feed của người dùng.
Nhiều nhân viên cũ từng làm việc về các vấn đề liêm chính tại công ty tỏ ra nghi ngờ về ý tưởng này. “Bạn đang nói rằng bạn sẽ xác định cho mọi người biết nội dung chính trị là gì và nội dung nào không”, James Barnes, cựu giám đốc sản phẩm của nhóm liêm chính công dân, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. "Tôi thậm chí không thể bắt đầu tưởng tượng tất cả những hậu quả mà không ai hiểu được từ việc làm đó".
Một cựu thành viên khác của nhóm liêm chính công dân nói rằng khối lượng công việc cần thiết để thiết kế các thuật toán có thể phát hiện bất kỳ nội dung chính trị nào bằng tất cả các ngôn ngữ và quốc gia trên thế giới sẽ là một nhiệm vụ mà ngay cả Facebook cũng không có đủ nguồn lực để đạt được một cách công bằng và bình đẳng.
Cố gắng làm như vậy gần như chắc chắn sẽ dẫn đến việc một số nội dung được coi là chính trị bị hạ cấp trong khi các bài đăng khác phát triển mạnh, cựu nhân viên này cảnh báo.
Nó cũng có thể khuyến khích một số nhóm nhất định cố gắng chơi các thuật toán đó bằng cách nói về chính trị bằng ngôn ngữ phi chính trị, tạo ra một cuộc chạy đua vũ trang để gắn kết sẽ đặc quyền cho các bên tham gia có đủ nguồn lực để tìm ra cách giành chiến thắng, cùng một người nói thêm.
Khi Facebook quay cuồng với những tiết lộ trong vài ngày qua, dường như Facebook đang đánh giá lại các quyết định về sản phẩm. Nó đã bắt đầu tiến hành các đánh giá về danh tiếng của các sản phẩm mới để xem liệu công ty có thể bị chỉ trích hoặc các tính năng của nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em hay không, tờ Journal đưa tin. Tuần trước, nó đã tạm dừng sản phẩm Instagram Kids của mình trong bối cảnh tranh cãi.
Dù hướng đi trong tương lai của Facebook là gì, rõ ràng là sự bất mãn đã âm ỉ trong nội bộ. Vụ rò rỉ tài liệu và lời khai của Haugen đã dấy lên lời kêu gọi quy định chặt chẽ hơn và cải thiện chất lượng cuộc tranh luận của công chúng về ảnh hưởng của mạng xã hội.
Trong một bài đăng gửi tới nhân viên Facebook vào thứ Tư, Zuckerberg đã yêu cầu các nhà lập pháp cập nhật các quy định về Internet, đặc biệt liên quan đến “bầu cử, nội dung có hại, quyền riêng tư và cạnh tranh”. Nhưng động lực thực sự của sự thay đổi có thể là nhân viên hiện tại và nhân viên cũ, những người hiểu rõ hoạt động bên trong của công ty hơn bất kỳ ai — và có khả năng gây thiệt hại lớn nhất cho doanh nghiệp.
