Cụ thể theo nghiên cứu của Viện Chiến lược Phát triển Kinh tế Số (IDS), sau hơn 5 năm triển khai Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, khoảng cách tiếp cận dịch vụ tài chính giữa các nhóm thu nhập và quy mô doanh nghiệp vẫn còn rất lớn.
Cụ thể, tỷ lệ người trưởng thành có tài khoản ngân hàng trong nhóm thu nhập thấp chỉ đạt 25,1%, tăng rất chậm trong nhiều năm và cách biệt đáng kể so với nhóm thu nhập cao nhất (67,9%). Sau 5 năm, mức cải thiện về sở hữu tài khoản chỉ đạt khoảng 6%, mức thấp nhất trong các chỉ tiêu phổ cập tài chính.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở khu vực doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh cá thể, khi tỷ lệ sở hữu tài khoản ngân hàng chỉ đạt 50-55%. Đáng chú ý, tỷ lệ này năm 2023 còn thấp hơn cả năm 2009, và vẫn thua xa mức 80-90% của nhiều quốc gia có điều kiện phát triển tương đồng.
Trong khi đó, Việt Nam đang nổi bật về tốc độ phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, vượt xa nhiều nước trong khu vực và trở thành “cú huých” thay đổi cấu trúc thị trường dịch vụ tài chính truyền thống.
Điều này cho thấy, dù thanh toán số tăng trưởng vượt bậc, phổ cập tài chính vẫn diễn ra chậm ở một số nhóm đối tượng và khu vực. Trong bối cảnh đó, các chuyên gia cho rằng công nghệ tài chính (fintech) nên được xem là động lực then chốt thúc đẩy tài chính toàn diện, giúp mở rộng cơ hội tiếp cận tín dụng, thanh toán và quản lý tài chính cho cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ, kể cả tại vùng sâu, vùng xa.
“Fintech không chỉ chia nhỏ và chuyên sâu hóa các dịch vụ tài chính mà còn kéo theo sự tham gia của doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực như bán lẻ, vận tải hay dịch vụ công. Qua đó, hình thành một hệ sinh thái tài chính số liên thông, năng động và bao trùm hơn,” ThS. Đoàn Ngọc Khanh, Viện IDS nhấn mạnh.
