'Thầy phù thủy' đứng sau xung đột Gaza

(ĐTTCO) - Nhiều thập niên trước khi dàn dựng các cuộc tấn công ngày 7-10 của Hamas vào Israel, Yahya Sinwar đã bị tòa án quân sự Israel bỏ tù vì liên quan đến nhiều vụ giết người. Câu trả lời của ông là học theo người Israel.

Học theo người Israel

Micha Kobi, người đã thẩm vấn Sinwar, cho biết: “Ông ấy đã đọc tất cả cuốn sách viết về những nhân vật nổi tiếng của Israel. Ông ta đã học chúng tôi từ đầu đến cuối”. Sau đó, 15 năm sau khi thụ án, Sinwar đã sử dụng tiếng Do Thái trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình Israel để kêu gọi Tel Aviv thỏa thuận ngừng bắn với nhóm chiến binh Hamas.

“Chúng tôi hiểu rằng Israel có 200 đầu đạn hạt nhân và sở hữu lực lượng không quân tiên tiến nhất trong khu vực. Chúng tôi biết rằng chúng tôi không có khả năng tiêu diệt Israel” - Sinwar nói.

Tuy nhiên, bất chấp tất cả những điều đó, Sinwar - một con người dữ dội và bạo lực với thân hình gầy gò và mái tóc cắt sát - vẫn là người đàn ông bị truy nã gắt gao nhất ở Israel. Thủ lĩnh của nhóm chiến binh Hamas ở Gaza được coi là nhân vật chịu trách nhiệm cao nhất về vụ tấn công bất ngờ ngày 7-10 khiến hơn 1.400 người Israel thiệt mạng.

Việc loại bỏ Sinwar là mục tiêu chính trong chiến dịch leo thang của Israel hiện nay nhằm tiêu diệt Hamas.

Trước cuộc tấn công của Hamas, Israel đã có gần 40 năm kinh nghiệm đối phó với Sinwar. Tuy nhiên, kiến thức tích lũy được trong những năm gần đây khiến các quan chức an ninh Israel rơi vào cảm giác tự mãn giả tạo.

Israel coi Sinwar là kẻ cực đoan nguy hiểm nhưng vẫn có thể nói chuyện được. Việc hiểu sai tính cách của Sinwar chính là khúc dạo đầu cho thất bại tình báo lớn nhất của Israel. Đối với một số người, Sinwar đã thành công trong việc lừa dối.

“Chúng tôi không hiểu ông ta chút nào” - Michael Milstein, cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel và chuyên gia về các vấn đề Palestine, cho biết. Bức chân dung của Sinwar được đưa ra bởi một số người đã dành thời gian với ông trong nhiều thập niên trước, là một người đàn ông lôi cuốn, ít nói, nóng nảy và có vẻ ngoài chỉ huy.

Kobi kể lại việc thẩm vấn Sinwar vào năm 1989 khi ông ta thú nhận tội giết người. Đó là cuộc nổi dậy đầu tiên của người Palestine, và Kobi là sĩ quan Shin Bet (cơ quan tình báo Israel) đang truy đuổi các thành viên của Hamas, lúc đó là nhóm chiến binh Hồi giáo nhỏ đang nổi lên ở Gaza.

Sinwar, được biết đến rộng rãi với cái tên Abu Ibrahim, đã giúp xây dựng cánh quân sự của Hamas, Lữ đoàn Qassam, ngay từ những ngày đầu thành lập. Nhưng ông bị bắt giữ vào cuối những năm 1980 vì vai trò đặc biệt của ông trong Hamas: Săn lùng những người Palestine bị nghi ngờ hợp tác với Israel.

Kobi cho biết Sinwar đã khoe khoang về hình phạt dành cho một người bị nghi ngờ cung cấp thông tin cho phe đối thủ. Sinwar đã triệu tập anh trai của người đó, cũng là thành viên Hamas, bắt anh ta chôn sống anh trai mình.

Sinwar bị tòa án quân sự bí mật của Israel kết tội giết 12 người Palestine, trong đó có người đàn ông bị chôn sống. Ở trong tù, ông nổi lên trở thành thủ lĩnh của tù nhân Hamas trong các nhà tù của Israel.

Một đánh giá tình báo của Israel về Sinwar trong thời gian ở tù đã miêu tả tính cách của ông “tàn nhẫn, có uy quyền, có ảnh hưởng, có khả năng chịu đựng, xảo quyệt và có sức lôi kéo cũng như khả năng thu hút đám đông”.

Đồ tể của Khan Younis

Lớn lên trong khu ổ chuột ở Khan Younis ở miền Nam Gaza, Sinwar bước vào chính trường Gaza đầu những năm 1980 với tư cách là cố vấn cho người sáng lập của Hamas, Sheikh Ahmed Yassin.

Hàng xóm của Sinwar ở Khan Younis là Mohammed Deif, hiện là thủ lĩnh quân sự của Hamas. Ngoài việc giúp thành lập cánh quân sự của nhóm, Sinwar còn được giao phụ trách bộ máy an ninh của Lực lượng Majd (Glory), chịu trách nhiệm loại bỏ những kẻ bị nghi ngờ. Nó khiến Sinwar có biệt danh là "đồ tể của Khan Younis".

Sinwar đã trở thành nhân vật gần như thần thoại đối với người Palestine, đặc biệt là ở Gaza. Một nhà hoạt động Palestine nổi tiếng ở Đông Jerusalem cho biết: “Nhiều người Palestine cảm thấy tự hào và Sinwar rất nổi tiếng trên đường phố Palestine. Nhưng những người Palestine ôn hòa hiểu rằng ông ta đã đưa chúng tôi trở lại thời kỳ đồ đá vì cuộc tấn công ngày 7-10. Trên hết, những người biết Sinwar nói rằng sự trỗi dậy của ông ta trong Hamas nhờ vào việc nuôi dưỡng danh tiếng về sự tàn nhẫn và bạo lực, điều này thậm chí còn ảnh hưởng đến cả những cấp cao nhất của Hamas. Đó là sự sợ hãi, họ sợ ông ta. Vì vậy, không ai trong số họ đứng lên chống lại khi ông ta quyết định thực hiện hành vi man rợ ngày 7-10. Đó là hoạt động quân sự hoàn hảo, nhưng hậu quả sẽ như Kinh Thánh”.

Sinwar được trả tự do vào năm 2011 sau 22 năm ngồi tù ở Israel. Ông là một phần của cuộc trao đổi trong đó hơn 1.000 người Palestine được trả tự do để đổi lại 1 binh sĩ Israel, Gilad Shalit, bị Hamas giam giữ ở Gaza.

Đến năm 2017, ông được bầu làm lãnh đạo Hamas trên toàn Gaza, thay thế Ismail Haniyeh, người đã “bị giáng cấp bằng thăng chức” để trở thành lãnh đạo chính trị của Hamas và sau đó chuyển sang Qatar.

Bây giờ khoác lên mình bộ đồng phục quần lửng và áo sơ mi cài cúc của một chính trị gia, Sinwar đã tiếp đón các nhà ngoại giao nước ngoài và tổ chức các cuộc mít tinh.

Dưới sự lãnh đạo của ông, Hamas đã đẩy mạnh việc sử dụng vũ lực như biểu tình ở biên giới, bóng bay gây cháy và đặc biệt là bắn tên lửa, để thúc đẩy Israel tham gia các cuộc đàm phán gián tiếp thông qua các trung gian hòa giải của Ai Cập, Qatar và Liên hiệp quốc.

Israel trong những năm gần đây đã đưa ra những nhượng bộ chưa từng có đối với Gaza, bao gồm thêm hỗ trợ tài chính của Qatar và hàng ngàn giấy phép lao động của Israel.

Vì vậy, động cơ của Sinwar trong cuộc tấn công vào ngày 7-10 vẫn còn là điều bí ẩn. “Ông ta không phải là người khiêm tốn. Ông ta có cái tôi rất lớn và coi mình như thể đang thực hiện nhiệm vụ nào đó trên thế giới này. Ông ấy là kẻ sát nhân. Ông ấy sẽ không ngại hy sinh hàng chục ngàn sinh mạng và hơn thế nữa để đạt được mục tiêu của mình” - một người có kinh nghiệm lâu năm với Sinwar cho biết.

Israel đe dọa mọi thành viên Hamas phải đối mặt với cái chết khi họ mở chiến dịch tấn công vào Dải Gaza. Đặc biệt, Yahya Sinwar là 1 trong 2 nhân vật chủ mưu vụ tấn công Israel ngày 7-10 đứng đầu danh sách bị truy lùng.

Các tin khác