Bầu cử trong bạo lực
Cuộc bầu cử tổng thống vòng 2 ở Ecuador diễn ra hôm 15-10, trong bối cảnh bạo lực chưa từng có, thậm chí đã cướp đi sinh mạng của 1 ứng cử viên. Với khoảng 96% số phiếu đã được kiểm, các quan chức bầu cử cho biết Noboa có 52,2% số phiếu so với 47,8% của Luisa González - một luật sư cánh tả và là đồng minh của cựu Tổng thống lưu vong Rafael Correa. Bà González đã thừa nhận thất bại trong bài phát biểu trước những người ủng hộ, và cho biết sẽ gọi điện cho Noboa để chúc mừng.
Noboa sẽ lãnh đạo đất nước Nam Mỹ trong thời kỳ bạo lực liên quan đến buôn bán ma túy, khiến người dân Ecuador hoang mang lo sợ vì không biết khi nào mình sẽ trở thành nạn nhân. Sự bất an đã khiến dân chúng phải liên tục đề phòng và hạn chế ra khỏi nhà.
Nhiệm kỳ của tổng thống mới chỉ kéo dài đến tháng 5-2025, tương đương nhiệm kỳ của Tổng thống đương nhiệm Guillermo Lasso vì ông đã rút ngắn nhiệm kỳ của mình khi giải tán Quốc hội nước này vào tháng 5, để các nhà lập pháp tiến hành thủ tục luận tội ông về những cáo buộc không đúng đắn trong hợp đồng của một công ty nhà nước.
Người dân Ecuador từ già đến trẻ, giàu lẫn nghèo, cư dân thành thị và nông thôn, đều có một mong muốn chung với các tổng thống trong suốt chiến dịch tranh cử: Có thể mang lại sự an toàn. Nhưng Noboa hiện được kỳ vọng khó đáp ứng yêu cầu đó. Điều này đồng nghĩa nhiệm kỳ tổng thống sắp tới có thể chứng tỏ một nhiệm vụ bất khả thi đối với người đàn ông được đào tạo ở Mỹ.
Will Freeman, một thành viên nghiên cứu về Mỹ Latinh tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại, nói: “Tôi cho rằng ngay cả vị tổng thống được trang bị tốt nhất cũng khó có thể đảo ngược cuộc khủng hoảng an ninh ở Ecuador trong vòng 18 tháng. Đó là một khoảng thời gian quá ngắn để họ có thể làm gì, và cả hai ứng cử viên này (Noboa và González) đều không được trang bị tốt nhất. Noboa chắc chắn là khó, vì những đề xuất của Noboa về an ninh rất thất thường và chúng mang lại cảm giác rằng ông ấy chỉ đang đối phó”.
Sự nghiệp chính trị của Noboa bắt đầu vào năm 2021, khi anh thắng một ghế trong Quốc hội và làm chủ tịch Ủy ban Phát triển Kinh tế. Cha của anh, Álvaro Noboa, đã 5 lần tranh cử tổng thống nhưng không thành công.
Bạo lực bùng phát ở Ecuador khoảng 3 năm trước với sự gia tăng hoạt động tội phạm liên quan đến buôn bán cocaine. Và chính phủ cũng bất lực trong việc giải quyết vấn đề.
Điều này lộ rõ vào tháng 8, sau vụ ám sát ứng cử viên tổng thống và nhà thập tự chinh chống tham nhũng Fernando Villavicencio. Kể từ đó, các chính trị gia và nhà lãnh đạo chính trị khác đã bị giết hoặc bị bắt cóc, bom xe đã phát nổ ở nhiều thành phố, bao gồm cả thủ đô Quito, và các tù nhân đã náo loạn trong các nhà tù. Đầu tháng 10, 7 người đàn ông mà chính quyền xác định là nghi phạm trong vụ sát hại Villavicencio đã bị giết khi đang bị giam giữ.
Những thách thức phía trước
Daniel Roy-Gilchrist Noboa Azín sinh ngày 30-11-1987, tại thành phố Guayaquil. Anh là con trai của doanh nhân Álvaro Noboa và bác sĩ Anabella Azín. Sau khi học tại Trường Kinh doanh Stern của Đại học New York, anh lấy bằng quản trị kinh doanh vào năm 2010.
Năm 2019, Noboa lấy bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh tại Trường Quản lý Kellogg, thuộc Đại học Northwestern ở Evanston, Illinois. Năm 2020, anh lấy bằng thạc sĩ khác về quản trị công tại Đại học Harvard và vào năm 2022, anh lấy bằng thạc sĩ về Truyền thông Chính trị và Quản trị Chiến lược tại Đại học George Washington.
Năm 18 tuổi, anh thành lập công ty riêng DNA Entertainment Group, chuyên tổ chức các sự kiện. Cha của anh là tỷ phú Álvaro Noboa, sở hữu Noboa Corporation, một công ty xuất khẩu chuối. Anh được coi là người thừa kế của công ty và từng giữ chức vụ giám đốc vận tải của Tập đoàn Noboa. Anh cũng là giám đốc thương mại và hậu cần từ năm 2010 đến tháng 6-2018.
Nhật báo Brazil Folha de S.Paulo tiết lộ vào tháng 10, rằng Noboa là chủ sở hữu của 2 công ty nước ngoài đặt tại Panama, theo Hồ sơ Panama. Anh cũng có liên hệ với một số công ty khác thuộc sở hữu của cha anh ở các thiên đường thuế. Luật pháp Ecuador cấm các ứng cử viên bầu cử sở hữu tài sản ở các thiên đường thuế.
Ngày 15-10, phát biểu trước những người ủng hộ mình, Noboa nói anh dự định “mang lại sự tiến bộ cho một đất nước... có tất cả các yếu tố để trở thành một tấm gương toàn cầu”. Theo AFP, Noboa được xác định là chính trị gia “trung tả”, anh có tư duy kinh tế tân tự do và tuyên bố sẽ ưu tiên tạo việc làm thông qua các ưu đãi thuế và cơ sở tín dụng để giúp đỡ các doanh nghiệp nhỏ. Anh cũng đề xuất thành lập hệ thống bồi thẩm đoàn để xét xử các vụ án tham nhũng. Tham nhũng là một trong những thách thức lớn nhất mà Ecuador phải đối mặt.
Để giải quyết một thách thức to lớn khác: buôn bán ma túy, Noboa đã cam kết tăng cường an ninh tại các cảng và sân bay, những điểm nóng về buôn lậu ma túy. Noboa cũng muốn quân sự hóa biên giới quốc gia và tạo ra một nhà tù ngoài khơi trên xà lan hoặc tàu sẽ được sử dụng để cô lập những tù nhân bạo lực. Hơn nữa, Noboa cho biết anh sẽ cân bằng việc đáp ứng các nghĩa vụ nợ nước ngoài của Ecuador với nhu cầu của người dân.
Khi tranh cử, Daniel Noboa đã đưa ra những quan điểm đặc biệt để thu hút các cử tri trẻ tuổi, bằng cách tổ chức các sự kiện tại các trường đại học vào cuối chiến dịch. Năm nay, theo ước tính của AFP, 13 triệu người dân Ecuador trong độ tuổi từ 18-29 buộc phải bỏ phiếu. Noboa cũng sử dụng rộng rãi mạng xã hội.
Trên thực tế, anh đã điều hành phần lớn chiến dịch của mình trực tuyến. Có thời điểm, nhờ các video lan truyền về "Noboas" được người dân đăng tải, tên tuổi của anh thậm chí còn nổi lên như một xu hướng trên các nền tảng mạng xã hội như X và TikTok.
Noboas là thuật ngữ được đặt ra cho hàng nghìn tấm bìa cứng cắt hình người lãnh đạo có kích thước bằng con người, bắt đầu xuất hiện trong các bữa tiệc tại gia, trên bãi biển hay thậm chí trên xe buýt.
