Có hiệu lực 15-8-2017
Trước đó, giải trình tiếp thu về dự thảo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết nhiều ý kiến nhất trí với phạm vi nợ xấu cần xử lý là các khoản nợ xấu phát sinh trong thời hiệu của nghị quyết để thống nhất các biện pháp xử lý nợ xấu, tạo điều kiện cho các TCTD xử lý tối đa nợ xấu.
Trước đó, giải trình tiếp thu về dự thảo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết nhiều ý kiến nhất trí với phạm vi nợ xấu cần xử lý là các khoản nợ xấu phát sinh trong thời hiệu của nghị quyết để thống nhất các biện pháp xử lý nợ xấu, tạo điều kiện cho các TCTD xử lý tối đa nợ xấu.
Một số ý kiến đề nghị nghị quyết chỉ xử lý đối với khoản nợ xấu tính đến 31-12-2016 để nâng cao trách nhiệm của TCTD trong quan hệ tín dụng. Có ý kiến đề xuất nghị quyết áp dụng đối với khoản nợ xấu đến thời điểm ngày 31-12-2017.
| Ngày 21-6 Quốc hội cũng đã thông qua nghị quyết thành lập Đoàn giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, giai đoạn 2011-2016”. Đoàn giám sát do ông Phùng Quốc Hiển, Phó Chủ tịch Quốc hội làm Trưởng Đoàn giám sát. |
Căn cứ vào ý kiến còn khác nhau của các đại biểu, UBTVQH đã chỉ đạo gửi phiếu xin ý kiến về 2 phương án quy định phạm vi nợ xấu cần xử lý. Tuy nhiên, kết quả lấy phiếu của 2 phương án không có sự chênh lệch lớn (phương án 1: 203 phiếu, phương án 2: 193 phiếu), không quá bán so với số đại biểu. Sau khi cân nhắc, UBTVQH nhận thấy để bảo đảm thực hiện mục tiêu xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD theo Nghị quyết 05-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 4 khóa XII và Nghị quyết 24/2016/QH14 của Quốc hội về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020, phấn đấu đến năm 2020 nợ xấu của các TCTD xuống dưới 3%… cuối cùng nợ xấu được xác định là khoản nợ hình thành trước ngày 15-8-2017, thời điểm nghị quyết có hiệu lực là ngày 15-8-2017.
Thời hạn có hiệu lực của nghị quyết là 5 năm kể từ ngày có hiệu lực. Sau thời điểm này, NHNN cần tăng cường chỉ đạo cơ cấu lại hệ thống các TCTD, ban hành và áp dụng các chuẩn mực quản trị NH, quản lý rủi ro cao hơn, hợp lý theo thông lệ quốc tế để giảm thiểu phát sinh nợ xấu mới.
TPDN vẫn phát sinh nợ xấu
Xung quanh các ý kiến liên quan đến Phụ lục xác định nợ xấu, theo UBTVQH có nhiều hoạt động trong nền kinh tế có thể phát sinh nợ xấu, trong đó có hoạt động đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) và cấp tín dụng dưới hình thức tái chiết khấu giấy tờ có giá. Trong hoạt động mua hoặc ủy thác mua TPDN chưa niêm yết, TCTD phải bỏ tiền mua nhưng đặc điểm của TPDN chưa niêm yết là phát sinh rủi ro tín dụng, khó xác định giá trị thị trường (khác với loại TPDN được niêm yết).
Theo quy định hiện hành, việc đầu tư vào TPDN là hoạt động cấp tín dụng của TCTD đối với doanh nghiệp, vì đây là loại tài sản có phát sinh rủi ro tín dụng. Thông lệ quốc tế quy định, TCTD phải phân loại và trích lập dự phòng đối với hoạt động đầu tư này, trong đó có xác định nợ xấu.
TPDN vẫn phát sinh nợ xấu
Xung quanh các ý kiến liên quan đến Phụ lục xác định nợ xấu, theo UBTVQH có nhiều hoạt động trong nền kinh tế có thể phát sinh nợ xấu, trong đó có hoạt động đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) và cấp tín dụng dưới hình thức tái chiết khấu giấy tờ có giá. Trong hoạt động mua hoặc ủy thác mua TPDN chưa niêm yết, TCTD phải bỏ tiền mua nhưng đặc điểm của TPDN chưa niêm yết là phát sinh rủi ro tín dụng, khó xác định giá trị thị trường (khác với loại TPDN được niêm yết).
Theo quy định hiện hành, việc đầu tư vào TPDN là hoạt động cấp tín dụng của TCTD đối với doanh nghiệp, vì đây là loại tài sản có phát sinh rủi ro tín dụng. Thông lệ quốc tế quy định, TCTD phải phân loại và trích lập dự phòng đối với hoạt động đầu tư này, trong đó có xác định nợ xấu.
Vì vậy, tiếp thu ý kiến của đại biểu, UBTVQH đã chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, bảo đảm các nội dung cần thiết tại Phụ lục về các hoạt động phát sinh nợ xấu, giảm từ 11 hoạt động xuống 9 hoạt động phát sinh nợ xấu, trong đó bỏ nội dung về hoạt động gửi tiền tại TCTD trong nước, chi nhánh NH nước ngoài tại Việt Nam và các hoạt động khác có phát sinh khoản thu để bảo đảm sự chặt chẽ trong quy định của nghị quyết.
Ảnh minh họa: L.THANH
Áp dụng thủ tục tố tụng rút gọn
Xung quanh nội dung về thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm tại tòa án, UBTVQH cho biết qua tổng kết, đánh giá, Chính phủ thấy rằng các điều kiện quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 không phù hợp với tính chất của giao dịch bảo đảm, TCTD khó áp dụng các điều kiện này để rút gọn trình tự thủ tục tại tòa án. Việc này đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm của TCTD.
Căn cứ quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, dự thảo nghị quyết đã bổ sung cho phép áp dụng thủ tục rút gọn đối với tranh chấp về nghĩa vụ giao tài sản bảo đảm và quyền xử lý tài sản bảo đảm, trên cơ sở giao dịch bảo đảm này đã được đăng ký theo quy định của pháp luật (phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ 3). Đồng thời, để bảo đảm tính khả thi, dự thảo nghị quyết này đã giao Tòa án Nhân dân tối cao hướng dẫn chi tiết về áp dụng thủ tục rút gọn.
Theo UBTVQH, tiếp thu ý kiến các đại biểu, đồng thời để bảo đảm sự chặt chẽ của việc thu giữ tài sản bảo đảm, tránh nguy cơ xảy ra mất an ninh, trật tự xã hội, tránh việc thu giữ tài sản xâm phạm các quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân, dự thảo nghị quyết đã tiếp thu và bổ sung nội dung: “TCTD, chi nhánh NH nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu, tổ chức được ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm”.
Một trong những điểm đáng chú ý khác trong nghị quyết là “không sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý nợ xấu”, phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội số 25/2016/QH14 về Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020.
