PHÓNG VIÊN: - Ông đánh giá thế nào về mức thuế 46% Mỹ đưa ra để áp lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam?
Ông ADAM SITKOFF: - Việt Nam là một trong những nền kinh tế chịu thuế cao nhất, nhưng vẫn có khoảng thời gian để hai bên đàm phán. Không chỉ Việt Nam, chính quyền của các nền kinh tế bị áp thuế cũng sẽ có những động thái với Mỹ để đi đến một thỏa thuận có lợi nhất cho cả hai bên.
Chúng tôi thừa nhận là hiện nay Nhà Trắng đang tạo nhiều rào cản cho các đối tác thương mại, nhưng họ có công thức tính thuế riêng. Theo tính toán của AmCham, nếu mức thuế 46% áp lên toàn bộ hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ trở thành hiện thực thì thực sự nghiêm trọng với nhiều ngành sản xuất cũng như nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, tôi tin tưởng rằng lãnh đạo hai nước sẽ sớm đạt được một thỏa thuận về thuế quan.
- Ông vừa nói đến những thỏa thuận về thuế quan, cụ thể là gì?
- Trong những tháng gần đây, các nhà lãnh đạo Việt Nam đã tích cực tiếp xúc với chính quyền Mỹ để xử lý vấn đề mất cân bằng thương mại và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp (DN) Mỹ. Tôi đánh giá cao sự chủ động của Thủ tướng Phạm Minh Chính khi lắng nghe phản hồi từ các DN Mỹ tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm mở cửa thị trường cho nhà đầu tư Mỹ, bao gồm việc tạo điều kiện cho Starlink và thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng như khí hóa lỏng tự nhiên, nông sản, cũng như ký kết thỏa thuận mua thêm máy bay từ Mỹ.
Các hợp đồng trị giá hơn 4 tỷ USD mà hai nước đã ký trong chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại Mỹ hồi tháng trước và việc Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cùng đại diện một số DN hàng không như Vietnam Airlines và Vietjet Air có chuyến thăm Mỹ sắp tới cũng rất quan trọng.
Chính phủ Việt Nam đang rất chủ động và quyết liệt trong việc duy trì quan hệ với Mỹ, và đó là điều rất đáng ghi nhận. Tôi tin rằng sẽ có thêm những diễn biến tích cực trong thời gian tới, bởi người Việt rất giỏi đàm phán, trong khi Tổng thống Trump cũng nổi tiếng là người giỏi chốt thỏa thuận.
Thêm vào đó, việc hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện cũng tạo ra những thuận lợi và tích cực nhất định, khi lãnh đạo hai nước ngồi đàm phán cho mức thuế quan này. Bản thân AmCham và DN Mỹ cũng muốn hai nước làm ăn, kinh doanh thuận lợi, không bị hạn chế bởi thuế quan.
Thuế quan có đi có lại và các loại thuế quan khác, về kỹ thuật sẽ khiến giá cả tăng cao, đẩy lạm phát gia tăng, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, nhưng xét về cơ cấu xuất khẩu, nhiều hàng hóa sản xuất tại Việt Nam đang có lợi cho người tiêu dùng Mỹ, đem lại nhiều sự lựa chọn cho họ.
- Đại diện cho những DN Mỹ đang đầu tư vào Việt Nam, ông có khuyến nghị gì về giải pháp ứng phó?
- Thực tế, vấn đề thâm hụt thương mại giữa Việt Nam và Mỹ không thể giải quyết ngay lập tức. Tôi cho rằng Việt Nam cần thể hiện thiện chí trong việc cải thiện tình trạng này, thay vì chỉ dừng lại ở các biên bản ghi nhớ về việc mua hàng hóa Mỹ như máy bay Boeing. Mức thuế 46% càng kéo dài thì càng bất lợi cho Việt Nam.
Nếu tôi có thể chỉ ra điều gì đó tích cực thì đó là việc Việt Nam có mối quan hệ tốt với Mỹ và do đó các quan chức cấp cao của Việt Nam có thể dễ dàng nói chuyện và đàm phán với những người trong chính quyền Trump.
Theo tôi, Việt Nam trước tiên cần vạch ra kế hoạch của mình là gì, kế hoạch A, kế hoạch B hay kế hoạch C là như thế nào; đồng thời quan sát các nước cũng bị áp thuế đối ứng triển khai những bước đi của họ ra sao. Đặc biệt, Việt Nam không nên áp thuế quan hay dựng lên các rào cản thương mại để “trả đũa”, bởi vì Tổng thống Trump đã nói ông sẽ đáp trả mạnh hơn nếu bị phản ứng theo cách đó.
Mỹ là đối tác thương mại lớn thứ hai và cũng là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam. Mối quan hệ giữa hai bên đang tốt. Ông Trump thích Việt Nam và người dân nơi đây, ông ấy cũng biết rằng người Việt Nam có cảm tình với ông ấy. Ông Trump đã đến Việt Nam 2 lần và tôi tin sẽ sớm trở lại.
Trước mắt, còn một tuần nữa mức thuế 46% mới có hiệu lực. Tôi tin Việt Nam vẫn còn thời gian để xoay chuyển vấn đề. Chúng ta đã thấy ông Trump thay đổi ý định thế nào với Canada hay Mexico. Tôi tin sẽ có những ngành và những mặt hàng được miễn áp dụng mức thuế mới.
- Việc Mỹ đánh thuế có ảnh hưởng thế nào đến thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) của Việt Nam, nhất là từ các DN Mỹ?
- Tôi cho rằng mức thuế mới sẽ không làm chậm lại dòng vốn FDI vào Việt Nam, cũng không khiến nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có các DN Mỹ, rời đi hàng loạt. Bởi việc chuyển chuỗi cung ứng khỏi Việt Nam không hề đơn giản. Đây là một quá trình tốn thời gian, phức tạp và tốn kém.
Hơn nữa, việc xin cấp phép và xây dựng nhà máy tại Việt Nam đòi hỏi nhiều công sức, nên các công ty sẽ không dễ dàng rời đi. Thêm vào đó, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn cho nhiều DN nhờ chi phí lao động cạnh tranh. Trong khi đó, kế hoạch của ông Trump nhằm đưa sản xuất một số ngành, như giày dép, quay trở lại Mỹ sẽ đối mặt với nhiều thách thức do chi phí sản xuất tại Mỹ cao hơn đáng kể trong bối cảnh thương mại toàn cầu hiện nay.
Tôi hy vọng rằng với quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện được thiết lập từ năm 2023, lãnh đạo hai nước sẽ có thêm cơ hội đàm phán để giảm bớt thuế quan. Thực tế hiện nay Tổng thống Trump vẫn để ngỏ khả năng thương lượng với các quốc gia đối tác.
Chúng tôi sẽ phối hợp với các DN Mỹ và Chính phủ Việt Nam để thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai nước. Tôi tin rằng tình hình sẽ sớm có tiến triển tích cực, bởi thuế quan mới không có lợi cho nền kinh tế toàn cầu.
- Xin cảm ơn ông.
