Đồng chí Nguyễn Thị Lệ, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM và đồng chí Phạm Trọng Nhân, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TPHCM, chủ trì hội nghị.
Điều chỉnh linh hoạt mức giảm trừ gia cảnh
Tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Được, Trưởng Ban Chính sách Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM, cho biết dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) nhận được sự đồng thuận cao từ giới chuyên gia, đặc biệt với đề xuất giao Chính phủ quyền điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tình hình kinh tế – xã hội từng thời kỳ.
Hội kiến nghị Quốc hội quy định rõ cơ chế cập nhật: khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động từ 5% - 10%, Chính phủ được điều chỉnh mức giảm trừ, đồng thời tham chiếu các chỉ số kinh tế - xã hội liên quan. Mức khởi điểm được đề xuất là 18 triệu đồng/người/năm, trong khi mức giảm trừ cho người phụ thuộc có thể chọn một trong hai phương án: 7,5 triệu đồng/năm hoặc bằng 50% mức giảm trừ của người nộp thuế (tức 9 triệu đồng/năm, và sẽ thay đổi linh hoạt theo từng giai đoạn).
Đáng chú ý, ông Nguyễn Văn Được còn kiến nghị miễn thuế thu nhập cá nhân đối với hộ nghèo chuyển nhượng lại quyền thuê nhà dài hạn. Theo ông, hiện nay người sở hữu một căn nhà duy nhất được miễn thuế khi bán, nhưng người nghèo – vốn chỉ thuê nhà dài hạn – nếu vì lý do bất khả kháng như chuyển việc, thay đổi nơi cư trú mà phải chuyển nhượng lại phần thời gian thuê còn lại, vẫn phải nộp thuế. Điều này là chưa công bằng, cần được điều chỉnh để đảm bảo chính sách thuế mang tính nhân văn và hỗ trợ đối tượng yếu thế.
Các đại biểu tham dự nêu ý kiến
Tiếp nối ý kiến này, Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM nhấn mạnh sự cần thiết phải điều chỉnh mức giảm trừ phù hợp với thực tế kinh tế và mức sống hiện nay, đặc biệt đối với người phụ thuộc.
Theo Hiệp hội, mức giảm trừ cho người phụ thuộc cần được tính toán dựa trên mức lương cơ bản (khoảng 2,5 triệu đồng/tháng) và nên tương đương 40% chi phí của người nộp thuế, tương ứng khoảng 6,6 triệu đồng/tháng. Mức này nhằm hỗ trợ hợp lý chi phí nuôi dưỡng và chăm sóc người thân, góp phần đảm bảo công bằng xã hội.
Hiệp hội cũng đề xuất bổ sung một số khoản giảm trừ đặc thù, gồm:
- Chi phí thuê nhà hoặc lãi vay mua nhà ở đầu tiên, giới hạn theo giá tham chiếu, ví dụ tương đương căn hộ nhà ở xã hội 2 phòng ngủ tại vùng ven, vừa hỗ trợ người dân an cư vừa góp phần kích thích thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.
- Chi phí đào tạo cho cha mẹ nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng, từ đó gia tăng cơ hội việc làm và thu nhập cho người lớn tuổi.
- Chi phí học tập cho con cái, áp dụng cơ chế tương tự như với người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam. Các khoản này nên được giới hạn cụ thể, căn cứ trên học phí trường công và tỷ lệ phần trăm tối đa trên tổng thu nhập năm của người nộp thuế.
Cân nhắc việc tạm hoãn xuất cảnh “chủ sở hữu hưởng lợi”
Ông Lê Văn Sơn, Trưởng Ban Đào tạo Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM, cho rằng quy định vừa khoanh nợ vừa cưỡng chế nợ thuế đối với doanh nghiệp gặp khó khăn do lỗi từ phía cơ quan nhà nước là chưa hợp lý.
Theo ông, thực tế nhiều doanh nghiệp bị rơi vào tình trạng nợ thuế không phải do lỗi chủ quan, mà do thủ tục hành chính chậm trễ như: chưa giải phóng mặt bằng, chưa giao đất sạch, xác định giá đất sai thời điểm, hoặc chậm ra quyết định thu hồi, giải quyết khiếu nại... Những nguyên nhân này nằm ngoài khả năng kiểm soát của người nộp thuế, nhưng vẫn bị tính tiền chậm nộp và bị cưỡng chế. Vì vậy, ông đề xuất không áp dụng cưỡng chế thuế trong thời gian khoanh nợ với các trường hợp nêu trên, như quy định tại điểm e, khoản 1, Điều 20 của dự thảo.
Cùng quan điểm, đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) – chi nhánh TPHCM – góp ý về quy định tại khoản 6, Điều 17 liên quan đến việc tạm hoãn xuất cảnh cá nhân là “chủ sở hữu hưởng lợi” của doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế.
Theo quy định hiện hành, chỉ cần sở hữu từ 25% vốn đã được xem là “chủ sở hữu hưởng lợi”, không phân biệt có quyền điều hành hay không, và cá nhân này chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp. Trên thực tế, nhiều người không tham gia điều hành hay ra quyết định về hoạt động doanh nghiệp, do đó nếu áp dụng tạm hoãn xuất cảnh với họ sẽ mở rộng quá mức phạm vi cưỡng chế, dễ dẫn đến xâm phạm quyền tự do đi lại, đặc biệt ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài.
VCCI cho rằng mục tiêu của biện pháp tạm hoãn xuất cảnh là để gây áp lực lên người điều hành thực tế nhằm thực thi nghĩa vụ thuế. Trong khi đó, ngành thuế hiện đã có nhiều biện pháp cưỡng chế hiệu quả như trích tiền từ tài khoản ngân hàng, tạm ngưng hóa đơn, kê biên hoặc đấu giá tài sản... Do đó, biện pháp tạm hoãn xuất cảnh chỉ nên áp dụng trong những trường hợp đặc thù, đúng đối tượng, tránh gây hệ lụy tiêu cực đến môi trường đầu tư và kinh doanh.
Kết luận hội nghị, đồng chí Nguyễn Thị Lệ đánh giá cao các ý kiến đóng góp với nội dung phong phú, thiết thực, phản ánh sát thực tiễn quản lý, đời sống nhân dân và hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp.
Đồng chí khẳng định, những góp ý tại hội nghị sẽ là nguồn tư liệu quan trọng, giúp Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM có thêm cơ sở để nghiên cứu, tổng hợp, kiến nghị với Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình hoàn thiện các dự thảo luật.
