(ĐTTCO) - Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất sẽ đẩy Việt Nam rơi vào trạng thái chưa kịp nới lỏng chính sách kinh tế vĩ mô để phục hồi kinh tế, đã buộc phải thắt chặt lại do nguy cơ lạm phát cao.
Ảnh minh họa: VIẾT CHUNG
FED sẽ vẫn tiếp tục tăng lãi suất vào cuối năm nay Tháng 3 Fed nâng lãi suất cơ bản lên thêm 0,25% sau 4 năm đứng ở mức gần 0%. Đến ngày 4-5 Fed tiếp tục nâng lãi suất thêm 0,5%, đẩy lãi suất tham chiếu tại Mỹ lên mức 0,75-1%. Để đối phó với lạm phát, hôm 15-6 Fed đã nâng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1994, nâng lãi suất tham chiếu lên 1,5-1,75%.
Theo Goldman Sachs, Fed có thể nâng lãi suất cơ bản 0,5 điểm phần trăm trong tháng 9, và thu hẹp mức tăng còn 0,25 điểm phần trăm trong tháng 11 và 12. Như vậy, lãi suất có thể được nâng lên 3,25-3,5% vào cuối năm nay.
Với dự báo Fed còn nâng lãi suất nhiều lần trong năm 2022, rõ ràng thời kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ của Mỹ đã chấm dứt và dòng tiền giá rẻ nhằm phục hồi kinh tế trong và sau đại dịch Covid-19 sẽ không còn nữa. Tình hình lạm phát tại Mỹ lên tới 8,5% trong tháng 3 và 8,6% trong tháng 5, đi đôi với những dự báo ngày càng nhiều về triển vọng suy thoái kinh tế toàn cầu nói chung và kinh tế Mỹ nói riêng, càng khiến Fed ít do dự hơn, thậm chí quyết liệt hơn trong việc tăng lãi suất cũng như biên độ mỗi lần tăng lãi suất.
Có ý kiến cho rằng sự chậm trễ trong điều chỉnh lãi suất của Fed đã khiến lạm phát tại Mỹ nóng nhất trong vòng 40 năm gần đây, và tăng lãi suất đột ngột với biên độ lớn làm nền kinh tế lao đao, thậm chí sớm rơi vào suy thoái.
Song việc tăng lãi suất của Fed giai đoạn hiện nay giống như con dao 2 lưỡi, khi kinh tế Mỹ và phần lớn quốc gia trên thế giới đang chịu tác động mạnh bởi yếu tố địa chính trị như cuộc chiến ở châu Âu, kèm theo các biện pháp trừng phạt kinh tế vô tiền khoáng hậu, và việc nhiều nước phát triển đảo chiều chính sách tiền tệ từ nới lỏng sang thắt chặt cũng như chính sách “zero-Covid” của Trung Quốc, đều làm chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, nguồn cung thu hẹp và giá cả leo thang.
Trong bối cảnh đó, dòng tiền bị thu hẹp và chuyển hướng cùng với tiền “tăng giá” (lãi suất tăng), rất có thể là giọt nước tràn ly khiến cho suy thoái kinh tế xuất hiện. Hơn nữa, nếu chính sách thắt chặt tiền tệ không hiệu quả, tình trạng đình lạm - suy thoái kèm theo lạm phát cao - là không thể tránh khỏi.
4 tác động đến Việt Nam
Một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam không thể tránh khỏi những tác động từ việc Fed tăng lãi suất nói riêng và các nước phát triển thắt chặt tiền tệ nói chung. Sẽ có 4 tác động điển hình:
Thứ nhất, lãi suất tăng có thể làm nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại, làm giảm nhu cầu của người tiêu dùng Mỹ đối với hàng hóa nước ngoài. Theo đó, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ có thể gặp khó khăn hơn, hay ít nhất là cũng không thể tăng hàng năm ở mức 2 con số như những năm gần đây; trong khi Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đồng thời cũng là thị trường Việt Nam có thặng dư thương mại lớn nhất lên tới hàng chục tỷ USD mỗi năm.
Lợi thế của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ do phần lớn là hàng hóa thiết yếu, thậm chí có lợi đáng kể khi lạm phát ở Mỹ tăng cao. Tuy vậy, điều chỉnh chính sách thương mại phù hợp với bối cảnh lạm phát và dấu hiệu suy thoái của kinh tế Mỹ là cần thiết và cấp bách.
Thứ hai, Fed tăng lãi suất có thể khiến dòng vốn đầu tư toàn cầu đảo chiều chuyển từ các nước đang phát triển sang các nước phát triển, đặc biệt là về Mỹ. Theo đó, dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam có thể tăng chậm lại, hay ít nhất là khó tăng trưởng như những năm trước đại dịch Covid-19.
Do đó, nguồn lực đầu tư chiếm khoảng 1/4 tổng vốn đầu tư toàn xã hội của Việt Nam có thể co hẹp lại. Tuy nhiên, mức độ co hẹp không đến mức quá lo ngại khi các nhà đầu tư nước ngoài chủ yếu vào Việt Nam đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản hay Singapore, không phải từ Mỹ hay châu Âu. Hơn nữa, triển vọng thu hút vốn FDI còn phụ thuộc nhiều hơn vào chính sách và môi trường đầu tư của Việt Nam.
Thứ ba, Fed và các NHTW nhiều nước quyết định và dự định tăng lãi suất, sẽ gây áp lực mạnh mẽ lên chính sách tiền tệ nói chung, chính sách lãi suất nói riêng của Việt Nam, khi nền kinh tế Việt Nam “lệch pha” so với phần lớn các nước trên thế giới. Nhiều nền kinh tế tăng trưởng âm đi đôi với lạm phát cao nên phải hạ lãi suất để phục hồi tăng trưởng, rồi lại buộc phải tăng lãi suất đối phó lạm phát.
Nền kinh tế Việt Nam lại tăng trưởng tuy ở mức thấp đi kèm với lạm phát cũng ở mức thấp. Theo đó, năm 2022 Việt Nam dự định nới lỏng chính sách tiền tệ và nỗ lực hạ lãi suất, kể cả hỗ trợ lãi suất để phục hồi kinh tế, cơ hội lạm phát trong nước vẫn được kiểm soát tốt.
Việc các quốc gia tăng lãi suất có thể làm cơ hội giảm lãi suất và kiểm soát lạm phát ở mức thấp của Việt Nam năm 2022 giảm đáng kể, đặc biệt khả năng nhập khẩu lạm phát đang tăng trở lại bên cạnh lạm phát do cầu kéo cũng có dấu hiệu quay lại.
Thứ tư, Fed nâng lãi suất đã khiến USD lên giá so với hầu hết đồng tiền chủ chốt khác. Theo đó, VNĐ cũng chịu áp lực mất giá sau 2 năm liên tiếp lên giá trên dưới 1% so với USD. Chỉ số USD-Index hồi đầu tháng 5 đã lên trên 100 điểm, chứng tỏ khả năng USD lên giá trên toàn cầu gần như chắc chắn.
Nếu VNĐ mất giá so với USD sẽ có lợi cho xuất khẩu của Việt Nam, song lại thiệt hại lớn hơn nhiều do VNĐ mất giá sẽ khuếch đại nhập khẩu lạm phát. Nói cách khác, nếu USD lên giá so với VNĐ ngay trong năm 2022, Việt Nam sẽ rơi vào trạng thái chưa kịp nới lỏng chính sách kinh tế vĩ mô để phục hồi kinh tế thì đã buộc phải thắt chặt do nguy cơ lạm phát cao.
Việt Nam cần xử lý tốt mối quan hệ trong “tam giác bất khả thi” giữa dòng vốn nước ngoài - lãi suất - tỷ giá hối đoái trong bối cảnh nền kinh tế “lệch pha”, mới hạn chế được tác động tiêu cực của việc Fed tăng lãi suất.
(ĐTTCO) - Tối 14-7, Cục Thuế (Bộ Tài chính) phát thông tin về những lưu ý đối với các cơ sở kinh doanh trong việc sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
(ĐTTCO) - Việc hợp nhất TPHCM với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tạo nên động lực phát triển sẽ lan tỏa ra toàn vùng Đông Nam bộ, thúc đẩy các địa phương chuyển từ phát triển riêng lẻ sang phân vai chức năng trong hệ sinh thái chung.
(ĐTTCO) - Hợp nhất TPHCM với Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu thành không gian phát triển thống nhất, với quy hoạch, đầu tư và lợi ích được điều phối chung trên nền tảng pháp lý đủ mạnh để dẫn dắt vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
(ĐTTCO) - Lâm Đồng nằm trong tam giác ngư trường trọng điểm của Việt Nam với hơn 8.300 tàu cá, trong đó có trên 2.000 tàu công suất lớn hoạt động xa bờ, được trang bị công nghệ hiện đại phục vụ nghề cá.
(ĐTTCO) - Giá đất tăng, chính sách nhà ở cho người trẻ thêm mong manh. Đây chính là tiêu điểm được phân tích trong bản tin Chuyển động kinh tế - Góc nhìn chuyên gia hôm nay.
(ĐTTCO) - Giá đất tăng, chính sách nhà ở cho người trẻ thêm mong manh. Đây chính là tiêu điểm được phân tích trong bản tin Chuyển động kinh tế - Góc nhìn chuyên gia đăng tải 6 giờ 30 ngày 14-7.
(ĐTTCO) - Nghị định 70 được đánh giá là bước tiến quan trọng trong quá trình minh bạch và hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế, tuy nhiên khi thực hiện cần phải có những điều chỉnh để sát với thực tế.
(ĐTTCO) - Trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành thuế đã thực hiện được 26.290 cuộc thanh tra, kiểm tra; tổng số tiền kiến nghị xử lý qua thanh tra, kiểm tra là 28.430 tỷ đồng.
(ĐTTCO) - Tiếp tục giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026, sàn thương mại điện tử kê khai, nộp thuế thay người bán, là những chính sách được kỳ vọng sẽ tạo những cú hích mạnh nhằm kích thích tiêu dùng, thuận sản xuất.
(ĐTTCO)-Chiều 10-7, tại hội thảo do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức, nhiều hộ kinh doanh (HKD) bày tỏ lo ngại khi thực hiện hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP.
(ĐTTCO) - Kế hoạch hành động xác định các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể của các đơn vị thuộc Bộ Công Thương nhằm nâng cao năng lực ứng phó với các rào cản thương mại, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
(ĐTTCO) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu đồng loạt triển khai để hoàn thành giải phóng mặt bằng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam vào cuối năm 2026.
(ĐTTCO) - Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 5061 yêu cầu các sở công thương các tỉnh, thành trực thuộc trung ương, sau khi ổn định tổ chức, cần nhanh chóng tập trung vào một số nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm.
(ĐTTCO) - Ngày 9-7, tại Phú Thọ, Bộ Tài chính tổ chức hội thảo lấy ý kiến đối với 3 dự thảo nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68).
(ĐTTCO)-Với đà phục hồi xuất khẩu nhiều nhóm hàng và các giải pháp quyết liệt, ngành nông nghiệp kỳ vọng cán đích mục tiêu xuất khẩu 65 tỷ USD, góp phần đảm bảo thu nhập ổn định cho nông dân.
(ĐTTCO)-Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, giao Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình tổ chức lập Đề án nghiên cứu khả năng hình thành Cảng hàng không tại Ninh Bình.
(ĐTTCO)-Dự án cao tốc Quảng Ngãi-Kon Tum kết nối tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông và tuyến cao tốc Bắc- Nam phía Tây, có chiều dài khoảng 136km, quy mô 4 làn xe, tiến trình đầu tư trước năm 2030.
(ĐTTCO)-Để phục vụ lượng khách hàng ngày càng lớn và quản lý các danh mục đầu tư đa dạng, việc ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một yêu cầu tất yếu.
Bình luận
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu