Tổng thống Joko Widodo tiếp tục nhận được sự ủng hộ của người dân Indonesia và các nhà đầu tư sau 8 năm cầm quyền. Một cuộc thăm dò được công bố tuần trước của Công ty Nghiên cứu Indikator Politik Indonesia, cho thấy 62,6% người Indonesia ủng hộ ông, giảm khoảng 10% so với trước khi trợ cấp nhiên liệu bị cắt, nhưng vẫn khiến ông là một trong những người được dân chúng ủng hộ nhất. Sự ủng hộ dành cho Widodo mạnh mẽ đến mức có thời điểm những người ủng hộ ông đã thúc đẩy thay đổi Hiến pháp để cho phép ông ứng cử nhiệm kỳ thứ 3.
Widodo sẽ có cơ hội thể hiện sự thịnh vượng này với thế giới khi ông tổ chức hội nghị thượng đỉnh G20 tại Bali vào tháng 11. Ông có kế hoạch sử dụng sự kiện này để thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư toàn cầu, bao gồm cả kế hoạch tham vọng nhất của ông - đề xuất hơn 30 tỷ USD để chuyển thủ đô của Indonesia từ Jakarta đến hòn đảo Borneo có nhiều rừng rậm. “Rất nhiều thị trường mới nổi có vấn đề, nhưng Indonesia thì không. Nền kinh tế đang bùng phát trên tất cả trụ cột” - Kevin O’Rourke, Giám đốc Công ty tư vấn Reformasi Information Services, cho biết.
Xuất thân “ngoại đạo chính trị”
Xuất thân “ngoại đạo chính trị”
Widodo hầu như không được biết đến khi ông bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình 17 năm trước với vị trí Thị trưởng khiêm tốn của Solo, Trung Java. Dù không phải “con nhà nòi” chính trị, nhưng ông đã nổi lên như một nhà chiến thuật chính trị sắc sảo ở cấp quốc gia. Widodo đã ủng hộ các liên minh lớn, đưa cả bạn bè và kẻ thù vào nội các của mình. George Yeo, cựu Ngoại trưởng Singapore, gọi đó là “nền dân chủ với các đặc điểm của người Java”. Ông lập luận rằng điều này đã dẫn đến sự ổn định hiện tại của Indonesia. Thí dụ, Prabowo Subianto Djojohadikusumo, người đã điều hành chiến dịch chống lại Widodo năm 2018 nhưng hiện là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Các nhà đầu tư cho rằng sự ổn định chính trị này đã giúp ích cho nền kinh tế. Các ngân hàng vẫn đang cho vay và xuất khẩu đang bùng nổ. “Luật omnibus” có chữ ký của Widodo nới lỏng các quy định về việc làm đã khuyến khích đầu tư nước ngoài nhiều hơn.
Nhưng các nhà kinh tế cảnh báo rằng xuất khẩu hàng hóa chính của Indonesia, như than đá và dầu cọ, vẫn đóng vai trò lớn trong việc thúc đẩy tăng trưởng. David Sumual, nhà kinh tế trưởng của Bank Central Asia tại Jakarta, cho biết giá hàng hóa có thể bắt đầu giảm trong năm nay khi các nền kinh tế phương Tây tăng trưởng chậm lại. Ông nói: “Năm tới sẽ là năm đầy thử thách. Đó là lý do tôi đã hạ dự báo GDP xuống dưới 5%". Theo Priyanka Kishore, nhà kinh tế trưởng về Đông Nam Á và Ấn Độ tại Oxford Economics, lạm phát, vốn đã được kiềm chế bởi trợ cấp nhiên liệu, cũng có thể tăng nhanh chóng lên mức 8% vào tháng 10.
Những ưu tiên
Một trong những thành tựu chính của Widodo là mở rộng cơ sở hạ tầng trên quy mô chưa từng có cho Indonesia, quốc gia rộng lớn với hơn 17.000 hòn đảo. Chính phủ của ông đã xây dựng 2.042km đường thu phí trong 8 năm, so với khoảng 780km trong 40 năm trước, cũng như 16 sân bay, 18 bến cảng và 38 đập mới. Nhờ đó, sự lột xác có thể nhìn thấy rõ ràng, ngay cả với người ngoài. Tuy nhiên, cho đến nay, chính sách công nghiệp hàng đầu trong nhiệm kỳ thứ 2 của Widodo là nỗ lực sử dụng nguồn dự trữ niken khổng lồ của Indonesia để tạo ra ngành công nghiệp xe điện trong nước.
Vào năm 2020, chính phủ đã cấm hoàn toàn việc xuất khẩu quặng niken, buộc các công ty nước ngoài phải tinh chế nó ở trong nước. Niken là vật liệu quan trọng cho ngành công nghiệp thép không gỉ, nhưng Widodo định hướng chiết xuất nó thành vật liệu cao cấp hơn để sử dụng cho pin xe điện. Indonesia dự kiến cung cấp một phần đáng kể nguồn cung niken mới cần thiết cho ngành công nghiệp xe điện toàn cầu. Indonesia có trữ lượng niken lớn nhất trên thế giới, khoảng 21 triệu tấn, tức khoảng 30% trữ lượng thế giới. Widodo còn mở rộng chính sách đối với trữ lượng lớn bauxite và đồng của Indonesia. “Nó có thể tạo công ăn việc làm cho người dân và mang lại giá trị gia tăng cho Indonesia” - ông nói.
Một nhà máy lọc dầu đã được đưa vào vận hành vào tháng 5 năm ngoái và 7 nhà máy lọc khác đang được triển khai trên đảo Sulawesi. Gần Jakarta, hãng năng lượng LG của Hàn Quốc và Tập đoàn ô tô Hyundai đang xây dựng nhà máy sản xuất tế bào pin cho xe điện đầu tiên của đất nước cũng như một nhà máy xe điện gần đó. Indonesia cho biết CATL của Trung Quốc, nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới, đã đồng ý đầu tư vào một nhà máy pin. Các ưu tiên khác của Widodo bao gồm hệ thống giáo dục của đất nước và các doanh nghiệp nhà nước mở rộng. Vì vậy, ông đều bổ nhiệm các doanh nhân và các giáo viên nổi tiếng để dẫn dắt những thay đổi ở 2 mảng này.
Thủ đô mới
Vấn đề có thể quyết định di sản (hay bại sản?) lâu dài của Tổng thống Widodo là thủ đô mới Nusantara. Thủ đô hiện tại Jakarta nằm trên đảo chính Java - nơi chiếm 56% dân số và một phần tương tự của nền kinh tế - thường xuyên bị ngập lụt, ở một số khu vực đang chìm xuống 25cm mỗi năm. Trong khi đó, Nusantara có diện tích lớn hơn 4 lần so với Jakarta. Giai đoạn đầu tiên của dự án, bao gồm việc di chuyển Dinh Tổng thống, Dinh Phó Tổng thống, lực lượng vũ trang, cảnh sát và các bộ khác vào năm 2024, với chi phí khoảng 3,3 tỷ USD cho giai đoạn đầu. Quá trình dự kiến hoàn thành vào kỷ niệm 100 năm của đất nước năm 2045, khi Indonesia hy vọng sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới.
Những người chỉ trích phản đối rằng việc xây dựng cơ sở hạ tầng trên vùng đất than bùn của Borneo là việc khó khăn, trong khi việc di chuyển hàng chục ngàn quân và xây dựng các cơ sở quân sự mới cho họ rất tốn kém. Khoảng 80% dự án được tài trợ bởi vốn tư nhân, hiện vẫn chưa thành hiện thực. Nhưng Widodo rất kiên quyết về sự cấp thiết của việc xây dựng thủ đô mới. Ông nói: “Cần có nguồn vốn mới để đảm bảo rằng sự phát triển lan rộng ra ngoài Java, để tất cả mọi người đều có thể tận hưởng sự tiến bộ”.
