Được ưu đãi đất, nhưng vẫn “vướng” vốn vay
Tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi – nơi được xem là “đặc khu nông nghiệp xanh” trong tương lai, nhiều doanh nghiệp đã và đang đón nhận chính sách ưu tiên về quỹ đất, hướng đến mô hình sản xuất bền vững như chia sẻ của ông Nguyễn Văn Nhật – Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Phú Sinh, Lý Sơn:
"Chính quyền địa phương đang quan tâm bà con nông dân hay các doanh nghiệp hướng đến nông nghiệp xanh. Quỹ đất để ưu tiên cho doanh nghiệp giá thành sẽ rẻ hơn. Cái đó là nguồn động lực, giảm đi chi phí của doanh nghiệp, giúp cho vốn của doanh nghiệp bỏ ra hạn chế lại... hướng về nông nghiệp xanh bền vững, sử dụng thuốc sinh học để bảo vệ môi trường chung".
Việc được hỗ trợ mặt bằng sản xuất, ưu tiên quỹ đất và hướng dẫn chuyển đổi sang nông nghiệp xanh giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, nâng cao giá trị sản phẩm. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng thuận lợi như vậy.
Tại Hà Nội, ông Nguyễn Tiến Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm sạch Biggreen Việt Nam, lại đang gặp trở ngại trong việc tiếp cận nguồn vốn – một yếu tố không thể tách rời khi nói đến “nguồn lực sản xuất”: "Thực ra thời gian qua nhà nước đã có nhiều cơ chế chính sách ưu tiên cho phát triển nông nghiệp... Tuy nhiên để tiếp cận các nguồn vốn này thì những doanh nghiệp sản xuất đôi khi tiếp cận hơi khó vì điều kiện để được vay thì thường các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp rất khó và thường không đáp ứng được tiêu chí đặt ra... Đất nông nghiệp không được thế chấp nên rất khó trong việc tiếp cận vay vốn".
Chính sách ưu đãi về lãi suất đã có, nhưng điều kiện vay vốn lại chưa phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp nông nghiệp. Đây cũng là điểm nghẽn phổ biến ở nhiều địa phương – khi “nguồn lực chính sách” chưa chạm được đến “nguồn lực doanh nghiệp”.
Tại vùng cao Suối Giàng, tỉnh Yên Bái, nơi có những cây trà cổ thụ hàng trăm năm tuổi, ông Đào Đức Hiếu, Giám đốc Hợp tác xã Hệ sinh thái du lịch Suối Giàng lại đặt kỳ vọng khác vào Nghị quyết 68 – đó là sự tiếp cận công bằng hơn về đất đai và cơ chế phát triển cho vùng khó:
"Khi có Nghị quyết 68 được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước thì chúng tôi rất kỳ vọng... vì vùng đất của chúng tôi là vùng đặc biệt khó khăn. Chúng tôi mong muốn việc sản xuất nông sản gắn với du lịch, văn hoá địa phương, tạo sinh kế cho phụ nữ vùng cao... Nhưng khó khăn lớn nhất là đất đai – việc chuyển đổi mục đích sử dụng, cấp sổ cho cây lâu năm hay phát triển du lịch vẫn còn nhiều trở ngại".
Thực thi linh hoạt chính sách - động lực giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực
Từ những vùng núi xa xôi cho đến vùng ven biển, điểm chung mà các doanh nghiệp đều trông đợi chính là cơ chế thực thi chính sách linh hoạt, gần gũi với thực tế, để họ có thể thực sự tiếp cận và khai thác các nguồn lực tại chỗ.
Các chuyên gia cho rằng những nỗ lực của Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, khoảng cách giữa chính sách trên giấy và hiệu lực trong đời sống vẫn còn đáng kể.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Thảo, Phó Trưởng ban Phát triển và Môi trường kinh doanh – Viện Chiến lược Chính sách Kinh tế Tài chính, để Nghị quyết 68 thực sự tạo đột phá, cần tập trung vào hai khâu then chốt: Một là thể chế hóa kịp thời các chủ trương, biến tinh thần của Nghị quyết thành quy định pháp lý cụ thể. Hai là nâng cao năng lực thực thi của chính quyền các cấp – đảm bảo doanh nghiệp ở bất kỳ quy mô nào cũng được tiếp cận công bằng với các nguồn lực.
"Về cơ bản, doanh nghiệp cần ba yếu tố: nguồn lực, thủ tục và chi phí. Nhưng hiện nay họ mới cảm nhận rõ về chi phí, còn thủ tục và các nguồn lực khác thì chưa. Nguyên nhân là do hành lang pháp lý chưa được thể chế hóa kịp thời. Có nghị quyết tốt, nhưng chưa được chuyển thành văn bản pháp luật, hoặc chất lượng văn bản chưa cao, nên chính sách chưa đi vào cuộc sống".
Tạo điều kiện để doanh nghiệp tư nhân tiếp cận đất đai, tài nguyên, nhân lực và thông tin không chỉ là hỗ trợ một khu vực kinh tế, mà là khơi dậy sức sống mới cho toàn bộ nền kinh tế Việt Nam.
Nghị quyết 68 đã mở ra cánh cửa lớn cho sự đổi thay, khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp. Và khi tinh thần của Nghị quyết được lan tỏa tới từng địa phương, từng người dân, từng chủ doanh nghiệp, nguồn lực quốc gia sẽ thực sự được đánh thức – trở thành động lực cho một nền kinh tế xanh, sáng tạo và bền vững, nơi doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh cùng đất nước vươn lên.
