Pierre Omidyar - Mở đường thương mại điện tử cùng eBay

Sự tình cờ để chiều lòng người đẹp

Pierre Omidyar sinh ngày 21-6-1967, là một doanh nhân người Mỹ gốc Iran. Sinh ra ở Paris (Pháp), nhưng gia đình Pierre đã chuyển đến Baltimore (Mỹ) khi cha ông bắt đầu công việc tại Trung tâm Y tế Đại học Johns Hopkins. Thời niên thiếu, ông đã yêu thích sử dụng máy tính và phát triển đam mê này thành công cụ kiếm tiền. Từ thời sinh viên, Pierre đã tạo ra một phần mềm hỗ trợ các lập trình viên Macintosh với các vấn đề về bộ nhớ máy tính. Ông phát hành phần mềm này dưới hình thức chia sẻ trên internet, và nó được đón nhận khá tích cực. Tuy nhiên, những khoản ủng hộ của sinh viên thu được không đủ để trả chi phí cho trang web đăng tải phần mềm.

Năm 1991, sau khi tốt nghiệp Đại học Tufts tại bang Massachusetts, Pierre và 3 người bạn của mình đã thành lập một startup chuyên viết chương trình cho thị trường máy tính bảng dùng bút. Tiếp cận đầu tiên của Pierre với thương mại điện tử là khi ông tạo lập một trang mua bán có tên eShop trên trang web của công ty. Sau này, khi lĩnh vực máy tính bảng dùng bút thất bại, trang web của Pierre vẫn thu hút sự chú ý của Microsoft. Không lâu sau công ty này đã quyết định mua lại eShop với giá 50 triệu USD.

Năm 1994, Pierre chuyển đến làm việc cho công ty phần mềm General Magic và kiếm thêm bằng công việc thiết kế các trang web. Trong khoảng thời gian này, ông đã gặp vợ tương lai của mình, Pamela Wesley. Đây cũng chính là người gián tiếp giúp đưa eBay đến với thế giới. Với sở thích sưu tầm hộp kẹo Pez, Wesley phàn nàn rằng cô gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm những người bạn có chung sở thích trên internet. Để lấy lòng người đẹp, Pierre đã lập trình một trang đấu giá trực tuyến nhỏ trên website cá nhân của mình để Wesley có thể giao lưu, mua và bán đồ sưu tập với những người khác từ khắp nơi trên nước Mỹ.

Lúc đầu website này có tên Auction Web. Trong 24 giờ đầu tiên không có khách hàng nào truy cập. Nhưng sau đó vài tuần, có một vài lô hàng bắt đầu được bán đấu giá. Trong số này có cả chiếc xe Rolls Royce sản xuất năm 1937 và một kho đồ ở bang Idaho. Vào cuối năm 1995, Auction Web thực hiện hàng ngàn hợp đồng mua bán. Tổng số khách rao bán hàng tại đây lên đến 10.000 người. Năm 1997, Pierre quyết định đổi tên Auction Web thành eBay và bắt đầu đẩy mạnh quảng cáo.

Chọn lối đi riêng

Theo thời gian, eBay trở nên phổ biến với mọi người, số lượng đăng ký sử dụng dịch vụ đấu giá qua mạng lên đến hàng triệu người. Vào năm 1998, đã có khoảng 10 triệu thương vụ thực hiện qua eBay. Tốc độ phát triển nhanh chóng khiến chỉ trong vòng 3 năm, Pierre nghiễm nhiên trở thành tỷ phú. Ngày nay, eBay đã có hơn 250 triệu khách hàng đăng ký trên toàn thế giới và trung bình xử lý hơn 1 triệu đơn đặt hàng trực tuyến mỗi ngày. EBay sẽ phải đối đầu gay gắt với thương hiệu thương mại điện tử Amazon. Thách thức được đặt ra cho eBay là làm thế nào để người dùng tìm đến eBay đầu tiên.

Sau một phần tư thế kỷ, eBay đã có trị giá 40 tỷ USD và 14.000 nhân viên trên toàn cầu. Tương tự như Amazon, Costco… hay các trang web thương mại điện tử các, eBay là nơi quy tụ đầy đủ tất cả các mặt hàng, từ hàng quần áo, túi xách, phụ kiện thời trang, đồ điện tử… hay vật dụng, đồ dùng gia đình. Từ một chiếc bút trình chiếu hỏng đến miếng thiên thạch Zagami Martian Meteorite rơi xuống trái đất từ năm 1962 ở Nigeria, hay du thuyền, máy bay và cả suất ăn trưa với nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett... Tất cả đều được mua bán trên eBay. Không chỉ mặt hàng mới mà eBay còn có những sản phẩm đã qua sử dụng bán với giá rẻ hay qua hình thức đấu giá giúp khách hàng có được sản phẩm với giá rẻ nhất. 

Nhiều năm trôi qua, khách hàng vẫn có thể lên eBay để tìm những món đồ cũ rồi đấu giá theo một cách “hoài cổ”. Nó gợi nhớ về cách người ta giao dịch với nhau trong những ngày đầu của kỷ nguyên thương mại điện tử. Nhưng nếu muốn bắt kịp với xu thế hiện đại, họ vẫn có thể mua sắm hàng triệu món đồ với mức giá cố định không khác gì giao dịch trên Amazon hay Walmart. Đó chính là khác biệt lớn nhất của eBay mà các trang thương mại điện tử sau này khó sao chép được.

Tuy nhiên, sau thời gian dài đi vào hoạt động, ban lãnh đạo eBay buộc phải thừa nhận rằng thách thức lớn nhất của eBay hiện tại là sự sáng tạo. Thương mại điện tử là một thị trường tự do và cạnh tranh khốc liệt, người bán có thể bán bất cứ thứ gì họ muốn và điều này làm cho các trang web như eBay hay Amazon rất khó kiểm soát và trở nên phức tạp. Để tiếp tục giành vị thế dẫn đầu, Pierre lên kế hoạch sử dụng công nghệ để cải thiện trải nghiệm mua sắm của người dùng, đồng thời chi nhiều hơn cho hoạt động tiếp thị để lôi kéo người dùng trẻ tuổi. Pierre cũng đang tìm cách đơn giản hóa cách thức thanh toán để người mua và người bán không cần sử dụng tiền mặt.

Đóng góp cho xã hội

Là một doanh nhân thành đạt nhưng khi trở về cuộc sống đời thường, Pierre luôn tận hưởng mọi thời gian bên và vợ và 3 con. Tỷ phú gốc Iran dành toàn bộ công sức và tiền bạc của mình để giúp đỡ những người kém may mắn. Gia đình ông không chủ trương để lại tài sản cho con mình và cùng ký vào cam kết Giving năm 2010 - một chiến dịch do các tỷ phú Warren Buffett, Bill Gates khởi xướng, với hy vọng khuyến khích giới thượng lưu quyên góp phần lớn tài sản của mình cho các hoạt động từ thiện. Trong thư cam kết của mình, Pierre và Pam Omidyar nhấn mạnh: “Quan điểm của chúng tôi khá đơn giản. Chúng tôi có nhiều tiền hơn là gia đình chúng tôi thực sự sẽ cần đến. Không cần phải giữ tài sản trong khi nó có thể được sử dụng hữu ích trong hiện tại, nhằm giúp giải quyết một số vấn đề khó khăn trên thế giới”. 

Vào năm 2004, Pierre Omidyar và vợ thành lập tổ chức từ thiện Omidyar và trở thành tình nguyện viên tích cực chống nạn buôn người trên thế giới. Tính đến nay, họ đã đóng góp 115 triệu USD cho 5 quốc gia khác nhau để chống lại nạn buôn người. Hiện Pierre là 1 trong 11 người được nhận Huy chương Carnegie-giải thưởng cao quý dành cho những hoạt động không ngừng nghỉ trong việc phục vụ cộng đồng.