Bất chấp những con số vĩ mô khá ảm đạm, những ước tính sớm về kết quả kinh doanh quý II kém, TTCK vẫn đang trên đường tìm đỉnh cao mới cho năm 2023.
Dòng tiền cá nhân kỳ vọng thị trường vượt đỉnh
Hiện trên thị trường có phân loại các giao dịch theo nhóm nhà đầu tư khác nhau, gồm nhà đầu tư cá nhân trong nước, nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức trong nước và khối tự doanh của các công ty chứng khoán. Dòng tiền của các nhóm nhà đầu tư này vận động khác nhau, nhưng đều tổng hợp thành thanh khoản hàng ngày.
Việc nhìn vào một con số tổng mức giao dịch thường không phản ánh hết quan điểm của các nhóm nhà đầu tư. Trong bất kỳ thời điểm nào vẫn luôn có nhà đầu tư này bán ra và người khác mua vào, tuy nhiên mức giao dịch ròng của các nhóm nhà đầu tư thể hiện quan điểm mua hay bán đang chiếm ưu thế.
Nhìn vào số liệu thống kê từ tháng 8-2022 đến nay, các dòng tiền vận động khác nhau. Dòng tiền từ nhóm nhà đầu tư nước ngoài “dũng cảm” nhất, bắt đáy mạnh khi thị trường chạm đáy từ tháng 11-2022 và tiếp tục mua ròng lớn trong 3 tháng đầu năm nay.
Riêng với giao dịch ở HoSE, lũy kế từ đầu tháng 1 đến hết tháng 3 khoảng 5.916 tỷ đồng đã được rót ròng vào thị trường. Trong khi đó tổ chức trong nước bán ròng khoảng 286 tỷ đồng, khối tự doanh mua ròng 1.710 tỷ đồng. Riêng nhà đầu tư cá nhân trong nước bán ròng 7.747 tỷ đồng.
Từ tháng 8-2022 đến nay nhà đầu tư cá nhân đang mua ròng mạnh mẽ sau khi VN Index vượt đỉnh thành công, trong khi các nhóm khác tranh thủ bán ra.
Các dòng tiền bắt đầu thay đổi mạnh kể từ tháng 4 trở đi, khi dòng vốn nước ngoài bắt đầu rút ra, tổ chức trong nước bán ròng. Riêng nhà đầu tư cá nhân và tự doanh bắt đầu giải ngân mạnh mẽ. Chỉ từ đầu tháng 4 đến giữa tháng 7, nhóm nhà đầu tư cá nhân mua ròng lũy kế tới 10.739 tỷ đồng, khối ngoại bán ròng 9.024 tỷ đồng.
Khối tự doanh mua ròng lũy kế 1.245 tỷ đồng, tổ chức trong nước bán ròng 4.675 tỷ đồng chỉ tính riêng khớp lệnh. Hoạt động bán ròng của nhóm tổ chức trong nước cũng bao gồm nhiều giao dịch lớn của các doanh nghiệp bị bán giải chấp trong lĩnh vực bất động sản, đồng thời một số cá nhân là người nhà doanh nghiệp cũng mua vào. Tuy vậy, tổng thể có sự trái ngược giữa các dòng vốn này, đặc biệt là dòng vốn của nhà đầu tư cá nhân.
Một sự tương đồng đáng lưu ý, là thời điểm gần giữa tháng 6 khi VN Index quay lại đỉnh cao nhất trong năm vốn được thiết lập hồi cuối tháng 1, dòng tiền của nhóm nhà đầu tư cá nhân đã quay ra bán ròng khá mạnh. Riêng trong tuần từ 12 đến 16-6 (tuần kiểm định đỉnh cũ), nhà đầu tư cá nhân ghi nhận bán ròng 3.407 tỷ đồng. Bất ngờ là cả khối tự doanh, tổ chức trong nước lẫn khối ngoại lại mua ròng mạnh trong tuần đó.
Kết quả, VN Index được đẩy lên cao hơn đỉnh cũ trong nửa đầu tháng 7 này. Thống kê cho thấy trong nửa đầu tháng 7, nhà đầu tư cá nhân quay lại mua ròng khoảng 1.207 tỷ đồng, tự doanh cũng mua ròng 647 tỷ đồng trong khi tổ chức trong nước quay ra bán ròng 791 tỷ đồng cùng khối ngoại xả ròng 2.596 tỷ đồng.
 |
Diễn biến chỉ số VN Index (màu đỏ, cột phải) và giá trị ròng lũy kế giao dịch của các nhóm nhà đầu tư (tỷ đồng, cột trái) từ tháng 8-2022 đến nay. Tương quan trái ngược giữa các dòng vốn là rất rõ. Nhà đầu tư cá nhân đang mua vào ròng mạnh mẽ sau khi VN Index vượt đỉnh thành công, trong khi các nhóm khác tranh thủ bán ra. Nguồn: HoSE, FiinTrade. |
Như vậy, có sự tương quan nhất định vào sự vận động của các dòng tiền trong giai đoạn nhạy cảm, là VN Index vượt lên đỉnh cao mới. Dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân rất nhạy cảm với sự kiện kiểm định đỉnh kỹ thuật và vượt đỉnh này. Trong khi đó, các nhóm còn lại “quyết liệt” mua ở ngay đỉnh, để rồi quay ra bán ròng sau khi đã vượt đỉnh.
Đang có hoạt động chốt lời?
Thực tế việc nhà đầu tư cá nhân kỳ vọng lớn ở giai đoạn hiện tại là điều dễ hiểu. Bởi lẽ, kết quả kinh doanh quý II đang xuất hiện, kết hợp với sự kiện VN Index vượt đỉnh kỹ thuật và phát tín hiệu bước vào sóng tăng mới. Tuy vậy, cũng phải lưu ý rằng thị trường đang trong giai đoạn rất nhạy cảm, khi biên độ tăng giá ở rất nhiều cổ phiếu đã cực mạnh.
Thí dụ, thống kê với 320 cổ phiếu trong rổ VNAllshares sàn HoSE, chỉ từ đầu tháng 5 đến nay, đã có tới 117 mã đạt tỷ suất lợi nhuận trên 20%, tương đương tỷ lệ 37% số lượng cổ phiếu. Nếu hạ tỷ lệ lợi nhuận xuống 15%, con số là 150 mã tương đương 47%. Nếu hạ tiếp xuống 10%, con số là 205 mã tương đương 64%. Chỉ trong 1 tháng rưỡi, lợi nhuận trên 10% đã rất tốt. Thậm chí tới 62 cổ phiếu lãi trên 30% trong thời gian này.
Vì vậy, nếu có hiện tượng chốt lời xảy ra cũng hoàn toàn bình thường, vì quan điểm đầu tư ngắn hạn, dài hạn rất khác nhau. Thậm chí, ngay cả với quan điểm dài hạn, lợi nhuận hàng năm 20-25% cho danh mục đầu tư đã rất tích cực. Đầu tư dài hạn cũng không có nghĩa cứ nắm giữ trọn thời gian mà không có bán ra, mua vào.
Điển hình như nhà đầu tư nước ngoài, đợt bán ròng liên tục nhiều tháng nay, nếu nhìn từ góc độ dòng vốn này đã “dũng cảm” bắt đáy và tạo đáy cho thị trường giai đoạn 2 tháng cuối năm 2022 và các tháng đầu năm 2023, việc chốt lời là bình thường.
Các nhà đầu tư cá nhân cũng vậy, dòng vốn này quá linh hoạt để có thể thay đổi gần như sau một đêm. Không có gì đảm bảo quan điểm lạc quan của các nhà đầu tư cá nhân sẽ kéo dài. Nhưng chừng nào kỳ vọng vẫn còn ở phía trước, sự lạc quan vẫn còn được nâng đỡ.
Xu hướng giảm lãi suất, dòng tiền quay lại chứng khoán mạnh mẽ, số tài khoản mở mới của nhà đầu tư cá nhân trong tháng 6 lại tăng vọt lên 145.856, mức cao nhất kể từ tháng 8-2022… là những tín hiệu rất tích cực cho TTCK trong dài hạn.
Tuy nhiên, một xu hướng tăng trưởng không bao giờ bằng phẳng. Mùa báo cáo tài chính quý II kết thúc, cũng là lúc thị trường rơi vào khoảng trống thông tin. Vì vậy, trong vài tuần tới, các giao dịch ngắn hạn sẽ chi phối thị trường.
