PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, Thủ tướng đã thành lập Tổ công tác rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án BĐS và ông được giao làm Tổ phó. Vậy hiện nay Tổ công tác đã triển khai nhiệm vụ đến đâu?
Ông NGUYỄN VĂN SINH: - Thực hiện nhiệm vụ được giao, Tổ công tác đã tổ chức làm việc với các địa phương như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ và một số doanh nghiệp (DN) BĐS lớn. Qua làm việc, chúng tôi thấy nổi lên một số khó khăn vướng mắc. Thứ nhất là do thể chế, một số quy định pháp luật trong các lĩnh vực xây dựng, quy hoạch, phát triển đô thị, nhà ở, kinh doanh BĐS, đất đai, đầu tư… chồng chéo, bất cập gây cản trở trong triển khai thực hiện dự án BĐS. Khó khăn được nhiều ý kiến phản ánh nhất liên quan đến pháp luật về đất đai, như tính tiền sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, giải phóng mặt bằng…
Thứ hai, trình tự thủ tục đầu tư, xây dựng dự án nhà ở, khu đô thị phức tạp, kéo dài, chậm thực hiện ở các địa phương. Thứ ba, khan hiếm nguồn lực tài chính của DN do khó tiếp cận tín dụng, trong khi khó khăn trong phát hành trái phiếu và áp lực đáo hạn trái phiếu. Các khó khăn này dẫn đến việc triển khai các dự án nhà ở, nhất là nhà ở xã hội (NoXH), nhà ở cho công nhân đều hạn chế.
Hiện Tổ công tác cho rà soát, tổng hợp để giải quyết. Theo đó, giao các bộ, ngành theo chức năng nhiệm vụ có văn bản gửi địa phương, DN để hướng dẫn ngay các nội dung thuộc thẩm quyền. Chẳng hạn các khó khăn, vướng mắc liên quan đến lĩnh vực đất đai giao Bộ TN-MT; liên quan đến lĩnh vực đầu tư, đấu thầu giao Bộ KH-ĐT; Bộ Xây dựng hướng dẫn, tháo gỡ các nội dung liên quan đến xây dựng, quy hoạch, phát triển đô thị, nhà ở, kinh doanh BĐS… Với các vướng mắc vượt thẩm quyền, Tổ công tác tổng hợp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ và cơ quan có thẩm quyền xem xét tháo gỡ.
- Để lành mạnh hóa thị trường BĐS trong dài hạn cần hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật liên quan. Bộ Xây dựng triển khai giải pháp này thế nào, thưa ông?
- Đúng là để thúc đẩy thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững, một trong những giải pháp hết sức quan trọng là hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật liên quan. Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tập trung triển khai một số nội dung cụ thể. Một là rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật theo thẩm quyền còn chồng chéo, bất cập gây cản trở trong triển khai thực hiện dự án thuộc lĩnh vực xây dựng, quy hoạch, phát triển đô thị, nhà ở, kinh doanh BĐS. Hai là trình Chính phủ ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng. Ba là ban hành các văn bản theo thẩm quyền, hoặc đề xuất ban hành nghị định của Chính phủ hướng dẫn về quy trình, trình tự, thủ tục triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng NoTM, NoXH và khu đô thị.
Đặc biệt, Bộ Xây dựng sẽ tập trung nghiên cứu, sửa đổi Luật Nhà ở 2014, Luật Kinh doanh BĐS 2014 đồng bộ với Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Đấu thầu (sửa đổi) và các văn bản pháp luật khác có liên quan. Đối với Luật Nhà ở (sửa đổi), một trong những nội dung quan trọng là hoàn thiện chính sách về phát triển NoXH, như phân nhóm đối tượng, điều kiện thụ hưởng chính sách; quy hoạch và dành quỹ đất; trình tự thủ tục và lựa chọn chủ đầu tư dự án; cơ chế chính sách ưu đãi của nhà nước… dành cho phát triển NoXH.
Đối với Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi), sẽ tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn: kinh doanh, dịch vụ, điều tiết thị trường và quản lý nhà nước. Trong đó, tập trung hoàn thiện các chính sách liên quan đến các mô hình, hoạt động, giao dịch qua sàn; môi giới BĐS; nguyên tắc, phương pháp, thẩm quyền điều tiết thị trường; xây dựng và công bố công khai thông tin về thị trường BĐS…
Hiện tại, Bộ Xây dựng đang tích cực xây dựng dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét và trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, thông qua tại kỳ họp thứ 6 (năm 2023).
- Thưa ông, vậy đề án phát triển 1 triệu căn hộ NoXH Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ có cân bằng thị trường và đảm bảo quyền tiếp cận nhà phân khúc này cho người dân?
- Trong thời gian qua đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển NoXH. Đến nay, cả nước đã hoàn thành 301 dự án NoXH khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng 155.800 căn, với tổng diện tích hơn 7.780.000m2. Hiện đang tiếp tục triển khai (bao gồm các dự án đã được chấp thuận đầu tư và đang triển khai đầu tư xây dựng) 401 dự án, quy mô xây dựng 454.360 căn, tổng diện tích khoảng 22.720.000m2, giúp hàng trăm ngàn hộ gia đình thu nhập thấp và hàng trăm ngàn công nhân cải thiện nhà ở, có chỗ ở an toàn.
Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện NoXH vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách, nguồn vốn, dẫn đến nhiều đối tượng khó khăn trong việc tiếp cận NoXH. Những nội dung này đã được Thủ tướng chỉ ra tại Hội nghị thúc đẩy phát triển NoXH cho công nhân, người thu nhập thấp ngày 1-8-2022. Tại hội nghị này, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, trên cơ sở báo cáo của các địa phương xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NoXH giai đoạn 2021-2030.
Tại đề án, Bộ Xây dựng đề xuất các giải pháp về quỹ đất, nguồn vốn và hoàn thiện thể chế, pháp luật để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NoXH. Đồng thời, trên cơ sở xác định nhu cầu về NoXH của các địa phương, Bộ Xây dựng đã xây dựng mục tiêu cụ thể cho từng địa phương đến năm 2030 hoàn thành 1.416.700 căn (trong đó, giai đoạn 2021-2025 khoảng 571.200 căn, giai đoạn 2025-2030 khoảng 845.500 căn); giao trách nhiệm các địa phương có cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng, hỗ trợ, khuyến khích, thu hút DN, nhất là DN lớn, uy tín trong lĩnh vực BĐS tham gia và triển khai đầu tư xây dựng dự án NoXH, nhà ở công nhân, tạo nguồn cung cho thị trường. Sau khi đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các cấp chính quyền, địa phương sẽ có cơ sở để căn cứ tập trung triển khai thực hiện nhằm đảm bảo đạt mục tiêu đã đề ra.
- Xin cảm ơn ông.
Việc thành lập Tổ công tác để khẩn trương tháo gỡ khó khăn cho DN BĐS bằng những chính sách được ban hành trong thời gian tới, giúp các địa phương xử lý được các tồn tại, khó khăn, vướng mắc của các dự án BĐS.