Ông trùm cơ sở hạ tầng
Ông Adani đã nổi lên như vua cơ sở hạ tầng của Ấn Độ, đa dạng hóa từ mỏ, cảng và nhà máy điện thành sân bay, trung tâm dữ liệu và quốc phòng - những lĩnh vực được Thủ tướng Modi rất coi trọng để đáp ứng các mục tiêu kinh tế của Ấn Độ. Các nhà đầu tư đang đặt cược chiến lược của ông trùm trong việc kết hợp lợi ích của mình với chương trình phát triển của chính phủ sẽ thành công.
Sáu đơn vị niêm yết của tập đoàn đã bổ sung tổng cộng 79 tỷ USD vào giá trị thị trường của họ trong năm qua khi đại dịch bùng phát, 12 tháng tốt nhất trong lịch sử của họ. Đó là nhiều nhất sau hai đế chế kinh doanh lớn nhất của quốc gia, Tata Group và Reliance Industries do Mukesh Ambani lãnh đạo.
Các tên tuổi blue-chip bao gồm gã khổng lồ dầu khí Pháp Total SE và Warburg Pincus LLC đã đầu tư hàng núi tiền vào các công ty của Adani.
Trong vòng chưa đầy hai năm, ông Adani đã giành được quyền kiểm soát bảy sân bay và gần một phần tư lưu lượng hàng không của Ấn Độ.
Ông đã tiết lộ kế hoạch tăng công suất năng lượng tái tạo của mình lên gần gấp tám lần vào năm 2025, tự định vị mình sẽ được hưởng lợi khi chính phủ tranh luận về các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng.
Tuần trước, ông đã giành được hợp đồng phát triển một bến cảng ở Sri Lanka, một nước láng giềng mà Ấn Độ đang muốn kiểm tra ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Adani Enterprises đã ký một thỏa thuận vào tháng trước với EdgeConneX để phát triển và vận hành các trung tâm dữ liệu trên khắp Ấn Độ.
Tim Buckley, giám đốc tài chính năng lượng của Úc và Nam Á tại Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng, cho biết: “Adani hiểu biết về chính trị và đầu tư vào hầu hết các dự án cơ sở hạ tầng hợp lý, lâu đời. Miễn là Ấn Độ duy trì được sự tăng trưởng mạnh mẽ, tập đoàn này có thể sẽ thịnh vượng dưới sự lãnh đạo của ông ấy và chứng kiến sự quan tâm của các nhà đầu tư toàn cầu tăng vọt.”
Ông Adani cho biết tại Hội nghị thượng đỉnh JPMorgan Ấn Độ vào tháng 9, việc tập trung vào cơ sở hạ tầng của Ấn Độ tạo thành “cốt lõi của triết lý ‘xây dựng quốc gia’ của chúng tôi” và tập đoàn đã tạo ra hàng nghìn việc làm và mang lại giá trị chưa từng có cho các cổ đông.
Sau khi khởi nghiệp với tư cách là một nhà kinh doanh hàng hóa vào cuối những năm 1980, cách nay 1 năm ông Adani đã giàu hơn Jack Ma và là người giàu thứ hai của Ấn Độ với giá trị tài sản ròng 56 tỷ USD. Trong năm 2020, ông đã thêm 50 tỷ USD vào tài sản của mình trong năm qua, nhiều hơn khoảng 5 tỷ USD so với Ambani, người đàn ông giàu nhất châu Á, theo Chỉ số tỷ phú của Bloomberg. Giá trị ròng của ông Adani đã tăng nhiều hơn bất kỳ tỷ phú nào khác trong năm nay.
Phất lên nhờ “quan hệ thân hữu”?
Ông Adani đã trở thành ánh đèn sân khấu quốc tế khi giành được một dự án than ở Úc vào năm 2010. Kể từ đó, ông đã bị tấn công từ các nhà hoạt động khí hậu bao gồm cả Greta Thunberg.
Nhưng ở quê nhà, ông Adani lại là trung tâm của một cuộc tranh cãi khác ngày càng lớn hơn, đặc biệt là sau khi ông Modi trở thành Thủ tướng vào năm 2014. Những người phản đối nhà lãnh đạo nói rằng thành công của Adani phần lớn là do sự thân thiết của ông với Modi và ông Adani có xu hướng sắp xếp các khoản đầu tư của mình với các mục tiêu chính sách của Thủ tướng Modi.
Các nhà phê bình chỉ ra các báo cáo rằng chính phủ liên bang dưới thời ông Modi đã nới lỏng các quy tắc đấu thầu sân bay, giúp nhóm của ông Adani đủ điều kiện mặc dù chưa có kinh nghiệm điều hành sân bay trước đó. Hợp đồng cho thuê mà tập đoàn giành được ở bang Kerala, miền nam nước này đã phải đối mặt với thách thức trước tòa, với một bộ trưởng địa phương vào năm ngoái gọi việc trúng thầu là “một hành động của chủ nghĩa thân hữu trơ trẽn”.
Nhóm Adani đã bác bỏ những tuyên bố đó và nói rằng họ đã thắng nhờ một quá trình cạnh tranh. Trong một tuyên bố ngày 21-1, chính phủ cho biết ông Adani là người đặt giá thầu cao nhất trong số 86 lượt đăng ký và quá trình này diễn ra minh bạch. Tòa án tối cao của quốc gia vẫn đang xét xử vụ tranh chấp.
Giống như Thủ tướng Modi, ông Adani đến từ bang Gujarat, miền tây Ấn Độ. Khoảng hai thập kỷ trước, ông Adani đã công khai ủng hộ ông Modi khi một cuộc khủng hoảng đe dọa chấm dứt sự nghiệp của chính trị gia đang lên.
Lúc đó, ông Modi đã bị tấn công bởi các đối thủ và doanh nhân, những người cáo buộc ông đã không ngăn chặn được các cuộc bạo động giáo phái đẫm máu ở quê nhà vào năm 2002. Ông Adani đã tạo ra một hành lang công nghiệp khu vực và giúp khởi động một hội nghị thượng đỉnh đầu tư toàn cầu hai năm một lần ở Gujarat vào năm 2003, nâng cao uy tín kinh doanh của ông Modi .
Nilanjan Mukhopadhyay, một nhà phân tích chính trị, người đã viết cuốn tiểu sử “Narendra Modi: The Man, the Times” cho biết: “Mối liên hệ giữa Modi và Adani có từ năm 2003. Vận may của Adani chắc chắn sẽ thất bại nếu không có Modi nắm quyền. Nếu điều đó xảy ra, ông sẽ bắt đầu thiết lập quan hệ chặt chẽ với đảng cầm quyền mới”.
Trả lời các đối thủ của mình, ông Modi nói trong một bài phát biểu trước quốc hội vào tháng trước rằng vai trò của doanh nghiệp tư nhân trong nền kinh tế cũng quan trọng như khu vực công và những người tạo ra của cải là điều cần thiết.
Xoay trục năng lượng xanh
Thị trường tín dụng sôi động đã giúp thúc đẩy sự mở rộng của ông Adani. Adani Ports & Special Economic Zone Ltd đã bán trái phiếu USD kỳ hạn 10 năm vào tháng 1 với lãi suất 3,10%, so với 4,375% vào 6-2019. Adani Green Energy Ltd đã ký một khoản vay 1,35 tỷ USD vào tuần trước từ 12 ngân hàng bao gồm Standard Chartered Plc và Sumitomo Mitsui Banking Corp, một trong những khoản vay tái tạo lớn nhất ở châu Á.
Trong khi Credit Suisse Group AG ước tính tổng nợ của tập đoàn đã tăng 29% lên 24 tỷ USD trong sáu tháng đến tháng 9 so với một năm trước đó, một loạt các đơn vị trong năm 2015 đã mang lại sự thoải mái cho các chủ nợ.
Mối đe dọa lớn nhất mà ông Adani phải đối mặt là than đá. Các tổ chức tài chính trên toàn thế giới đang ngày càng chịu nhiều áp lực trong việc tránh cấp vốn cho các dự án năng lượng sử dụng nhiên liệu hóa thạch bẩn nhất.
Adani Enterprises là nhà nhập khẩu lớn nhất của Ấn Độ và cũng là nhà khai thác hợp đồng cho 101 triệu tấn hàng năm. Các khoản đầu tư hơn 2 tỷ USD của ông vào Úc đang gặp nhiều thách thức và chậm trễ, và có thể gây rủi ro cho bất kỳ đơn vị nào tham gia tài trợ cho sự phát triển này.
Các dự án mới của ông Adani gặp ít khó khăn hơn nhiều. Ông có kế hoạch sản xuất quốc phòng, tuân theo lời kêu gọi của ông Modi để giúp cắt giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu đắt tiền. Ông cũng đang mở rộng quy mô sản xuất các tấm pin mặt trời và mô-đun, một lần nữa theo lời kêu gọi “Make in India” của Modi. Việc thâm nhập vào các trung tâm dữ liệu tuân theo luật đề xuất của chính phủ yêu cầu dữ liệu phải được lưu trữ cục bộ.
Thiên hướng thu hút vốn nước ngoài của ông Adani cũng tương đồng với các ưu tiên của chính quyền ông Modi không có ngân sách đủ lớn để tài trợ cho các ưu tiên cơ sở hạ tầng của mình. Warburg đã đầu tư 110 triệu USD vào Cảng Adani và Đặc khu Kinh tế trong tháng này, trong khi France’s Total đưa tổng số tiền đầu tư vào Adani Green lên 2,5 tỷ USD.
Chakri Lokapriya, Giám đốc đầu tư tại Công ty quản lý tài sản TCG ở Mumbai, cho biết: “Tập đoàn Adani đang làm tất cả những điều đúng đắn. Trong những năm tới, tập đoàn Adani sẽ sở hữu cổ phần kiểm soát trong các cửa ngõ quan trọng đối với cơ sở hạ tầng, sản xuất điện và công nghệ thông tin”.
