Josep Borrell, Giám đốc chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu, cho biết hôm 9-11 rằng “chúng tôi đã sẵn sàng” để chính quyền ông Biden lôi kéo EU tham gia hành động chung chống lại những thách thức do Bắc Kinh đặt ra.
Lời kêu gọi được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Biden tuyên bố giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, trong đó người đương nhiệm Donald Trump đã từ chối nhượng bộ với lý do bầu cử bất thường.
Ông Borrell viết trên blog chính thức của mình: “Có nhiều lĩnh vực mà sự hợp tác giữa EU và Hoa Kỳ phải rất chặt chẽ.”
“Chúng tôi có thể ... thấy trước sự quan tâm của chính quyền Biden sắp tới đối với sự hợp tác chặt chẽ đối với Trung Quốc và những thách thức mà nước này đặt ra về các hành vi thương mại không công bằng, an ninh và các vấn đề khác mà cả hai chúng tôi đều lo ngại.
Ông cho biết thêm việc hình thành một lập trường chặt chẽ và vững chắc với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự ở Washington và trên đó có thỏa thuận lưỡng đảng.
Ông viết: “Chúng tôi đã sẵn sàng cho điều đó và chúng tôi có thể mong đợi cuộc đối thoại giữa Hoa Kỳ-EU về Trung Quốc mà chúng tôi đã khởi động vào tháng trước sẽ tiếp tục, với năng lượng mới, dưới thời chính quyền tiếp theo.” - ông đề cập đến cuộc đối thoại mà ông bắt đầu với Ngoại trưởng Mỹ sắp mãn nhiệm Mike Pompeo.
Ông Borrell cho biết EU cũng hy vọng làm việc với Washington về Biển Đông và Biển Hoa Đông, công nghệ 5G, các vấn đề sai lệch thông tin và trí tuệ nhân tạo.
Ông lưu ý những giới hạn mà ông Biden có thể gặp phải về chính sách đối ngoại do cuộc khủng hoảng Covid-19 và Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát.
“[Nhưng] trong những ngày này và tuần tới, chúng tôi với tư cách là EU sẽ liên hệ với chính quyền sắp tới để xem chúng tôi có thể làm việc cùng nhau như thế nào tốt nhất.”
David O’Sullivan, người từng là đại sứ của EU tại Washington cho đến năm ngoái, cho biết Trung Quốc có thể là khu vực quan trọng nhất để hai bên cùng hợp tác.
O’Sullivan viết trên báo The Irish Times: “Chúng tôi phải cung cấp cho chính quyền Biden một thỏa thuận xuyên Đại Tây Dương mới. Trên tất cả, chúng ta sẽ phải thống nhất cách chúng ta quản lý sự trỗi dậy của Trung Quốc như một đối thủ, một đối thủ và một đối tác, trong việc xây dựng môi trường toàn cầu của thế kỷ 21.”
“Cách tiếp cận đối đầu của Trump đã không hiệu quả. Cùng với nhau, Mỹ và EU, cùng với các quốc gia cùng chí hướng khác, cần tạo ra một phản ứng có sắc thái hơn nhiều.”
Một cố vấn quan trọng của ông Biden về các vấn đề của EU cho biết ông mong muốn ông Biden sẽ liên lạc với Thủ tướng Đức Angela Merkel, người cũng giữ chức Chủ tịch Hội đồng EU cho đến cuối năm.
“Đó phải là Merkel, vì bà ấy đã bị đối xử khủng khiếp như thế nào dưới thời Trump.”
Hôm 9-11, bà Merkel đã gửi một thông điệp chúc mừng nồng nhiệt tới ông Biden và người bạn đồng hành cùng ông, Kamala Harris, người mà bà Merkel mô tả là “nguồn cảm hứng”.
Cả ông Borrell và bà Merkel đều đồng ý rằng châu Âu cần phải có trách nhiệm hơn nữa để duy trì mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương - một phần lặp lại tâm lý tự chủ chiến lược trong vài năm qua, được thúc đẩy bởi lời đe dọa của ông Trump về việc chia cắt châu Âu mà ông cho là không chi đủ cho quân đội.
Khi ông Biden là phó tổng thống dưới thời cựu TT Barack Obama, việc chính quyền Hoa Kỳ xoay trục sang châu Á cũng được coi là sự coi thường châu Âu đối với mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương.
Trong khi EU và Trung Quốc đang hy vọng đạt được một thỏa thuận về việc mở cửa tiếp cận thị trường đầu tư ở Trung Quốc, người đứng đầu thương mại của EU cho biết hôm 9-11 rằng Bắc Kinh phải tiến xa hơn.
“Các cuộc đàm phán đang ở giai đoạn nâng cao. Các vấn đề ưu tiên của chúng tôi tiếp tục là tiếp cận thị trường, sân chơi bình đẳng và phát triển bền vững” - Phó chủ tịch điều hành Ủy ban châu Âu Valdis Dombrovskis cho biết.
“Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cần Trung Quốc tiến triển đáng kể. Như tôi đã luôn nói, chất nên được ưu tiên hơn tốc độ.”
