Cụ thể, tại Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 5-6-2024 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5, Chính phủ yêu cầu NHNN chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện nguyên nhân chậm giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội (NoXH); khẩn trương có giải pháp thiết thực, khả thi, hiệu quả để tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân, trong đó tập trung vào các vấn đề liên quan đến đối tượng vay vốn, lãi suất, quy trình, thủ tục cho vay, việc hoàn thiện pháp lý dự án của chủ đầu tư với chính quyền địa phương.
Bộ Xây dựng phối hợp với NHNN quyết liệt thúc đẩy tiến độ triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay NoXH. Thường xuyên giám sát, đôn đốc các địa phương tập trung thực hiện Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn NoXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội năm 2024 được giao.
Đồng thời chủ trì, phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ, cơ quan liên quan đánh giá tổng thể, toàn diện, đầy đủ các chính sách, chương trình hỗ trợ về nhà ở hiện hành để hoàn thiện các chính sách phù hợp với mục tiêu, đối tượng, sát thực tiễn, đặc trưng, đặc điểm kinh tế - xã hội của các vùng, miền.
Tại báo cáo gửi Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề, chất vấn lĩnh vực xây dựng hồi tháng 5, Bộ Xây dựng cho biết, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng mới giải ngân được khoảng 640 tỷ đồng cho 8 dự án NoXH, tương ứng chỉ giải ngân khoảng 0,53%.
Cụ thể, BIDV đã giải ngân 95,7 tỷ đồng cho 3 chủ đầu tư dự án tại các tỉnh Phú Thọ, Thanh Hóa và Bình Dương; Vietinbank đã giải ngân 128,6 tỷ đồng cho 1 chủ đầu tư dự án tại tỉnh An Giang; Agribank đã giải ngân 415,7 tỷ đồng cho 4 chủ đầu tư dự án tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Ninh và Kiên Giang.
Ngoài 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước (BIDV, Vietinbank, Agribank, Vietcombank) có thêm TPbank đã có trách nhiệm tham gia chương trình hỗ trợ theo Nghị quyết số 33 với số tiền khoảng 5.000 tỷ đồng.
Như vậy, gói tín dụng được nâng lên là 125.000 tỷ đồng. Bộ Xây dựng đánh giá, việc giải ngân gói tín dụng trên còn chậm.
Theo Bộ Xây dựng, gói tín dụng còn gặp phải khó khăn vướng mắc trong đó có nguyên nhân việc công bố danh mục NoXH đủ điều kiện vay còn hạn chế. Đến nay, đã có 129 dự án NoXH, với quy mô hơn 114.900 căn, được khởi công xây dựng. Tuy nhiên, mới chỉ có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay theo chương trình, với nhu cầu vay vốn hơn 30.000 tỷ đồng. Như vậy, vẫn còn 59 dự án đã khởi công nhưng chưa được đưa vào danh mục đủ điều kiện vay của các địa phương.
Ngoài ra, một số chủ đầu tư không đủ điều kiện về tín dụng, như không đảm bảo điều kiện dư nợ tín dụng; không có tài sản khác để thực hiện đảm bảo tín dụng (dự án NoXH được miễn tiền sử dụng đất nên không đủ điều kiện thế chấp); đã vay tại các tổ chức tín dụng khác.
Bên cạnh đó, mặc dù NHNN đã 2 lần hạ lãi suất, còn 8% với chủ đầu tư và 7,5% với người mua nhà, nhưng theo Bộ Xây dựng, mức lãi suất này còn cao, thời hạn ưu đãi lại ngắn, trong vòng 3-5 năm nên chưa thực sự thu hút người vay.
