Điều này sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng GDP chung, nhất là khi Bộ GTVT đang được giao giải ngân những dự án trọng điểm có quy mô lớn, đóng vai trò là động lực kích thích các ngành kinh tế khác tăng trưởng.
Khả quan 6 tháng đầu năm
Năm 2021, Bộ GTVT được giao, phân bổ vốn đầu tư hơn 43.400 tỷ đồng, gồm 42.996 tỷ đồng kế hoạch năm (trong đó 38.159 tỷ đồng vốn trong nước, 4.837 tỷ đồng vốn nước ngoài) và 405 tỷ đồng kế hoạch kéo dài. Tính đến hết tháng 6, Bộ GTVT giải ngân được 17.311 tỷ đồng, đạt 40,8% tổng số kế hoạch và đạt 40,3% kế hoạch được Chính phủ giao, cao hơn mức giải ngân bình quân chung của khối các bộ, ngành (bình quân 22,02%).
Có được kết quả trên nhờ Bộ GTVT đã chủ động và linh hoạt trong triển khai kế hoạch giải ngân đối với các dự án trọng điểm. Bộ GTVT đã chỉ đạo quyết liệt công tác xây dựng cơ bản, đặc biệt giải ngân vốn đầu tư công với nhiều giải pháp, như quy định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, người đứng đầu ngay trong các quyết định giao vốn; kịp thời có văn bản đôn đốc, phê bình các chủ đầu tư chậm tiến độ; thường xuyên kiểm tra hiện trường, làm việc với các địa phương để tháo gỡ các khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng.
Tính đến nay, Bộ GTVT đã thực hiện 3 đợt điều chỉnh kế hoạch cho 11 dự án với tổng giá trị 3.130 tỷ đồng. Trong đó, đối với các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam, Bộ GTVT đã điều chuyển bổ sung 1.637 tỷ đồng, lũy kế đến hết tháng 6-2021 giải ngân 6.935 trên tổng số 14.981 tỷ đồng, đạt 46,3% kế hoạch, cơ bản đáp ứng yêu cầu. Tương tự, dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ có tiến độ giải ngân khả quan, đã được điều chuyển bổ sung 647 tỷ đồng kế hoạch, lũy kế tới hết tháng 6 đã giải ngân 900 tỷ đồng trong tổng số 1.811 tỷ đồng, đạt 49% kế hoạch, đáp ứng yêu cầu.
Hay dự án đường cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 do PMU Thăng Long làm đại diện chủ đầu tư, kết thúc 6 tháng đầu năm đạt và vượt tiến độ trong số các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đang triển khai. Tuyến đường này có chiều dài 63,37km, đi qua 2 tỉnh Ninh Bình và Thanh Hóa, có tổng mức đầu tư 12.111 tỷ đồng, khởi công gói thầu đầu tiên vào cuối tháng 9-2020, dự kiến hoàn thành xây dựng trong 2 năm.
Khó khăn 6 tháng còn lại
Theo Bộ KH-ĐT, trong 5 tháng cuối năm, Bộ GTVT cần tiếp tục giải ngân hơn 26.000 tỷ đồng, gồm 3.620 tỷ đồng vốn nước ngoài và hơn 22.000 tỷ đồng vốn trong nước. Đây là nhiệm vụ không dễ dàng, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Đó là chưa kể đến giá trị giải ngân trong 6 tháng đầu năm chủ yếu vẫn là ứng hợp đồng, thanh toán nợ đọng, thu hồi vốn ứng trước cho các doanh nghiệp và địa phương, phần giải ngân cho khối lượng thi công chưa cao.
Một trong những khó khăn trong thi công các dự án trọng điểm ngành GTVT đang gặp phải là giá vật liệu xây dựng tăng quá cao, như thép xây dựng tăng 40-50% trong những tháng giữa quý II, dẫn đến việc các nhà thầu có biểu hiện thi công cầm chừng, một số vật liệu xây dựng khác lại lâm vào tình trạng thiếu nguồn cung.
Hiện nay, dự án cao tốc Cam Lộ - La Sơn (đoạn nối Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế) dự báo không hoàn thành đưa vào sử dụng cuối năm 2021 do thiếu đất đắp nền đường, đang đợi địa phương cấp phép mỏ. Đoạn cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 (qua Ninh Bình - Thanh Hóa) và Phan Thiết - Dầu Giây (qua Bình Thuận và Đồng Nai), ngoài thiếu đất đắp nền, giá sắt thép tăng cao cũng đẩy nhà thầu vào thế khó, ảnh hưởng tiến độ thi công.
Hay dự án cao tốc Bắc - Nam mới giải ngân được 4.534 tỷ đồng, đạt 30% kế hoạch năm. Tương tự, dự án giải phóng sân bay Long Thành mới giải ngân 9.887 tỷ đồng, đạt 43% kế hoạch, đang là một trong những thách thức hoàn thành kế hoạch giải ngân 26.090 tỷ đồng (3.620 tỷ đồng vốn nước ngoài và 22.065 tỷ đồng vốn trong nước) 6 tháng cuối năm của Bộ GTVT.
Để tháo gỡ khó khăn trên, cuối tháng 6, Chính phủ đã có nghị quyết cho phép các địa phương áp dụng cơ chế đặc thù để cấp phép khai thác mỏ đất để giải quyết việc thiếu đất đắp nền đường cao tốc Bắc - Nam. Tuy nhiên, điều này cũng chưa thể thực hiện ngay được vì đợt bùng phát dịch Covid-19 tại nhiều địa phương và hiện vẫn đang diễn biến phức tạp.
Ngoài ra, hiện nay vẫn còn một số dự án ODA đang hoàn thiện thủ tục phê duyệt thiết kế kỹ thuật, quá trình đấu thầu kéo dài nên chưa triển khai thi công, tiềm ẩn nguy cơ giải ngân không đáp ứng tiến độ đã đề ra, trong khi đó mùa mưa bão đang đến gần, ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án.
Trước thực trạng trên, tháng 6 Bộ GTVT đã ra Chỉ thị 06/CT-BGTVT 2021 về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2021. Cụ thể, Bộ GTVT yêu cầu các chủ đầu tư, ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà thầu, tư vấn, căn cứ kế hoạch giải ngân chi tiết hàng tháng đã được bộ chấp thuận, làm cơ sở chỉ đạo, điều hành thực hiện, đảm bảo kế hoạch giải ngân tổng thể các dự án của bộ năm 2021.
Theo đó, phấn đấu hết tháng 12 đạt tối thiểu 90% kế hoạch và đến 31-1-2022 giải ngân 100% kế hoạch, trong đó các dự án có nguồn vốn kéo dài từ kế hoạch năm 2020 phải giải ngân toàn bộ trước ngày 31-12-2021.
Nếu mục tiêu kế hoạch nói trên của Bộ GTVT được thực hiện, đồng nghĩa với việc sẽ đóng góp đáng kể vào mục tiêu tăng trưởng GDP trong năm nay. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay việc thực hiện kế hoạch này trong 6 tháng cuối năm vẫn còn lắm gian nan.
| Một trong những khó khăn trong thi công các dự án trọng điểm ngành GTVT đang gặp phải là giá vật liệu xây dựng tăng quá cao, như thép xây dựng tăng 40-50% trong những tháng giữa quý II, dẫn đến việc các nhà thầu có biểu hiện thi công cầm chừng, một số vật liệu xây dựng khác lại lâm vào tình trạng thiếu nguồn cung. |
