Vượt mốc lịch sử 4.400 USD, vàng còn đủ lực bứt phá?

Tính từ đầu năm, giá vàng đã tăng khoảng 68%, mức tăng mạnh nhất kể từ cuối thập niên 1970, vượt cả đỉnh lịch sử điều chỉnh theo lạm phát của năm 1980.

Diễn biến này không chỉ phản ánh tâm lý phòng thủ của giới đầu tư trước những bất ổn kinh tế và địa chính trị, mà còn cho thấy vai trò trung tâm ngày càng lớn của vàng trong cấu trúc tài sản toàn cầu.

3 động lực chính

Yếu tố đầu tiên và có tính chu kỳ rõ nét là kỳ vọng nới lỏng chính sách tiền tệ. Dù các chỉ báo kinh tế Mỹ vẫn cho thấy bức tranh chưa đồng nhất, thị trường đang đặt cược Fed sẽ hạ lãi suất ít nhất 2 lần trong năm 2026.

Trong môi trường lãi suất giảm, vàng trở nên hấp dẫn hơn do không chịu “chi phí cơ hội” so với các tài sản sinh lãi như trái phiếu hay tiền gửi. Song song đó, đồng USD đang hướng tới mức giảm mạnh nhất trong 1 năm kể từ 2017, khiến vàng trở nên rẻ hơn đối với nhà đầu tư nắm giữ các đồng tiền khác, qua đó thúc đẩy nhu cầu toàn cầu.

Động lực thứ hai đến từ rủi ro địa chính trị gia tăng. Những bất ổn liên quan đến thương mại, các biện pháp gây sức ép của Mỹ đối với Venezuela, các động thái siết chặt vận chuyển dầu mỏ, cùng với căng thẳng quân sự tại Trung Đông đã củng cố vị thế trú ẩn an toàn của vàng.

Trong môi trường rủi ro leo thang, dòng tiền thường tìm đến các tài sản có khả năng bảo toàn giá trị, và vàng tiếp tục là lựa chọn ưu tiên. Điều này thể hiện rõ qua dòng vốn ổn định chảy vào các quỹ ETF vàng và xu hướng tích trữ của nhiều ngân hàng trung ương.

Yếu tố thứ ba, mang tính cấu trúc và dài hạn là hoạt động mua vào quy mô lớn của các ngân hàng trung ương. Tổng lượng vàng dự trữ chính thức toàn cầu hiện vào khoảng 36.200 tấn, chiếm gần 20% tổng dự trữ ngoại hối, tăng mạnh so với mức khoảng 15% chỉ 2 năm trước.

Khác với nhà đầu tư tài chính thường xuyên mua bán, các ngân hàng trung ương nắm giữ vàng trong dài hạn, qua đó làm giảm nguồn cung lưu thông trên thị trường và tạo nền giá vững chắc ngay cả khi xuất hiện các nhịp điều chỉnh. Xu hướng này phản ánh sự tái đánh giá rủi ro tiền tệ và mong muốn đa dạng hóa dự trữ trong bối cảnh thế giới ngày càng phân mảnh.

Xu hướng tăng vẫn mạnh hơn

Sau 1 năm tăng nóng, câu hỏi lớn đặt ra là liệu giá vàng còn dư địa đi lên hay sẽ bước vào giai đoạn điều chỉnh và tích lũy. Các tổ chức tài chính lớn nhìn chung thừa nhận khả năng xuất hiện những nhịp đi ngang hoặc điều chỉnh kỹ thuật, song vẫn đánh giá rủi ro theo hướng tăng chiếm ưu thế.

Hội đồng Vàng Thế giới cho rằng giá vàng năm 2026 nhiều khả năng phản ánh sự đồng thuận của thị trường về tăng trưởng, lạm phát và lãi suất. Trong kịch bản kinh tế toàn cầu ổn định, vàng có thể bước vào giai đoạn tích lũy sau cú tăng mạnh của năm 2025. Tuy nhiên, nếu tăng trưởng chậm lại và lãi suất tiếp tục giảm, giá vàng vẫn có dư địa tăng vừa phải.

Ngược lại, trong trường hợp xảy ra suy thoái nghiêm trọng kèm theo căng thẳng địa chính trị hoặc tài chính, vàng có thể vượt trội so với nhiều loại tài sản khác. Ngay cả trong kịch bản kém thuận lợi nhất, vai trò ổn định danh mục của vàng vẫn được đánh giá là không thể thay thế.

Goldman Sachs nằm trong nhóm tổ chức lạc quan, dự báo giá vàng có thể đạt khoảng 4.900 USD/ounce vào cuối năm 2026, cao hơn hơn 10% so với vùng giá hiện tại. Theo ngân hàng này, 2 trụ cột chính nâng đỡ xu hướng tăng là nhu cầu mua vào mang tính cấu trúc của các ngân hàng trung ương và chu kỳ nới lỏng tiền tệ của Fed.

Goldman Sachs cũng lưu ý rằng nếu nhu cầu đa dạng hóa tài sản lan rộng hơn sang khu vực nhà đầu tư cá nhân, giá vàng còn có thể vượt các dự báo hiện tại.

JP Morgan thậm chí đưa ra kịch bản tham vọng hơn. Ngân hàng này cho rằng các yếu tố đã thúc đẩy đợt tăng mạnh của vàng trong năm 2025, bao gồm căng thẳng thương mại, dòng vốn ETF và mua vào của ngân hàng trung ương, nhiều khả năng sẽ kéo dài sang các năm tới.

Do đó, giá vàng có thể chạm mốc 5.000 USD/ounce vào quý IV-2026 và thậm chí hướng tới vùng 6.000 USD/ounce trong dài hạn nếu điều kiện kinh tế vĩ mô và địa chính trị xấu đi. JP Morgan nhấn mạnh vai trò kép của vàng, vừa là công cụ phòng ngừa rủi ro mất giá tiền tệ, vừa là lựa chọn thay thế cho trái phiếu và các công cụ tiền tệ ngắn hạn của Mỹ.

Vị thế mới trong danh mục toàn cầu

Việc giá vàng vượt xa các đỉnh lịch sử không còn đơn thuần phản ánh lo ngại lạm phát ngắn hạn. Đà tăng hiện nay cho thấy vàng đang được tái định vị như một tài sản chiến lược trong bối cảnh nợ công toàn cầu gia tăng, đồng USD suy yếu tương đối và trật tự địa chính trị biến động khó lường.

Bước sang năm 2026, thị trường có thể chứng kiến những giai đoạn điều chỉnh cần thiết sau một chu kỳ tăng quá mạnh. Tuy nhiên, với nền tảng hỗ trợ gồm lãi suất thấp hơn, đồng USD yếu, rủi ro địa chính trị dai dẳng và lực mua bền bỉ từ các ngân hàng trung ương, cán cân rủi ro của vàng vẫn nghiêng về phía tích cực.

Trong con mắt của nhiều định chế tài chính lớn, vàng đang dần trở lại vị thế trung tâm, không chỉ là tài sản trú ẩn, mà còn là công cụ then chốt để thích ứng với một nền kinh tế toàn cầu ngày càng bất định

Tính đến 6:20 sáng 23-12 (giờ Việt Nam), giá vàng giao ngay đạt mức 4.458,55 USD/ounce, tăng 2,71% so với hôm trước.