Hé lộ loạt 'giao dịch đen' của công ty vũ khí Đức tại Uganda và Trung Đông

(ĐTTCO) - Hensoldt AG là một trong những công ty quốc phòng lớn nhất ở Đức, đóng vai trò chủ chốt trong kế hoạch tăng cường chi tiêu quốc phòng của Thủ tướng Olaf Scholz.
Hé lộ loạt 'giao dịch đen' của công ty vũ khí Đức tại Uganda và Trung Đông

Các tài liệu nội bộ của công ty cho thấy nó đã tham gia các khoản lại quả đáng ngờ ở Qatar và Uganda, theo báo Đức Der Spiegel.

Có cổ phần của nhà nước

Chính phủ Đức đã nhận thức được tầm quan trọng của công ty chuyên về điện tử quốc phòng Hensoldt AG từ khá lâu. Vào cuối năm 2020, Berlin quyết định mua 25,1% cổ phần của công ty. Công nghệ của Hensoldt được cài đặt trong nhiều hệ thống vũ khí của Đức, chẳng hạn máy bay chiến đấu Eurofighter, xe tăng Leopard-2 và tàu ngầm lớp 212. Các hệ thống radar của Hensoldt cũng trang bị cho hệ thống phòng không IRIS-T hiện đang bảo vệ không phận thủ đô Kiev của Ukraine.

Công ty có trụ sở chính ở ngoại ô Taufkirchen của Munich đã đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, một phần “nhờ” cuộc tấn công của Nga vào Ukraine. Giá cổ phiếu của công ty đã tăng gần 300% kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch. Vào tháng 3, cổ phiếu Hensoldt đã được liệt kê vào MDAX, một chỉ số chứng khoán của các công ty có quy mô được xếp hạng ngay dưới các tập đoàn lớn trong chỉ số DAX blue-chip.

Nhưng có một chương khác, đen tối hơn trong lịch sử của công ty. Mùa hè năm ngoái, tờ Der Spiegel báo cáo công ty đang bán sản phẩm cho Ả Rập Saudi, mặc dù chính phủ Đức thường không chấp thuận xuất khẩu quốc phòng sang nước này. Các tài liệu nội bộ tiết lộ các công ty con của Hensoldt ở Nam Phi và Vương quốc Anh đã bán cảm biến cho Ả Rập Saudi.

Giờ đây, các tài liệu mới đã làm sáng tỏ các giao dịch đáng ngờ của các đại lý bán hàng bán các sản phẩm của Hensoldt ở nước ngoài. Các tài liệu do những người trong công ty tiết lộ cho Der Spiegel, cho thấy cách các chuyên gia tư vấn có mối quan hệ với các cấp cao nhất của chính phủ, đã sắp xếp các chuyến hàng trị giá hàng triệu EUR tới Uganda và Qatar. Công ty thậm chí có thể đã hối lộ cho gia đình của một sĩ quan quân đội cấp cao trong một giao dịch.

Giao dịch đáng ngờ ở Uganda

Các giao dịch của Hensoldt ở Uganda là một trường hợp điển hình. Đất nước này đã bị cai trị trong 37 năm bởi Yoweri Museveni, bị Đức sếp vào diện nhà nước độc tài. Hensoldt cũng nhận định có "nguy cơ tham nhũng rất cao và nghiêm trọng liên quan đến Uganda, đặc biệt là đối với lĩnh vực quân sự".

Dù vậy, Hensoldt cho rằng Uganda cung cấp tiềm năng kinh doanh rộng lớn cho mình. Các tài liệu mật cho thấy một công ty tư vấn địa phương đã được Hensoldt thuê để tiếp thị các sản phẩm cho Uganda. Các nhà môi giới đã tiếp cận với quân đội và lực lượng đặc biệt, do con trai của Museveni là Muhoozi Kainerugaba, một kẻ khét tiếng đàn áp tàn bạo phe đối lập, lãnh đạo.

Dù Hensoldt nói họ không ký hợp đồng với công ty tư vấn nào để tiếp thị các sản phẩm cho Uganda. Nhưng với một dự án trang bị cho lực lượng không quân, Hensoldt đã giao hàng cho Uganda với sự tham gia của các bên trung gian đáng ngờ, bất chấp những cảnh báo khẩn cấp từ bộ phận tuân thủ.

Giao dịch này liên quan đến việc cung cấp 11 cảm biến cho lực lượng Không quân Uganda, cùng các hệ thống MILDS Block 2 được thiết kế để cảnh báo các máy bay trực thăng và máy bay đang tiếp cận tên lửa đất đối không. Trong giao dịch này, Hensoldt không phải là đối tác hợp đồng trực tiếp của khách hàng cuối cùng. Thay vào đó, Hensoldt là nhà cung cấp cho công ty quốc phòng Bird Aerosystems của Israel.

Trong khi đó, Bird làm việc ở Uganda với đối tác đáng ngờ là Boaz Badichi, quốc tịch Israel, một trong những tay buôn vũ khí có quan hệ lớn nhất ở châu Phi. Tại Uganda, nhóm công ty của Badichi đã thúc đẩy dự án không quân trong 2 năm, và Hensoldt cũng có vai trò. Cụ thể, đầu năm 2021, Badichi đã tiếp nhận 11 hệ thống cảm biến MILDS của Hensoldt thông qua Bird.

Vi phạm quy tắc nội bộ ở Qatar

Một giao dịch đáng ngờ khác cũng đã được thực hiện ở Qatar. Tại Qatar, ngày lễ quốc gia được tổ chức hàng năm vào 18-12. Với sự tham dự của Tiểu vương, máy bay chiến đấu đua trên bầu trời, xe bọc thép và binh lính diễu hành dọc bờ vịnh của Doha. Vào năm 2015, các blogger vũ khí lần đầu tiên phát hiện ra xe tăng Leopard-2 và pháo của Đức. Cả 2 hệ thống này đều do nhà sản xuất vũ khí KMW của Đức chế tạo.

Bất chấp tình hình nhân quyền bấp bênh ở Qatar, chính phủ Đức dưới thời Thủ tướng Angela Merkel đã chấp thuận việc bán 62 xe tăng Leopard, 24 khẩu pháo tự hành và các thiết bị quân sự khác với tổng trị giá gần 2 tỷ EUR. Vào thời điểm đó, Qatar xung đột thường xuyên với Ả Rập Saudi và các quốc gia vùng Vịnh khác, do đó phải dựa vào tiềm năng răn đe của vũ khí Đức.

Hensoldt là nhà cung cấp trong thỏa thuận, ban đầu là một phần của Tập đoàn Airbus (Hensoldt được tách ra từ Airbus). Công ty đã trang bị cho xe tăng của KMW các thiết bị điện tử và đơn đặt hàng lớn bao gồm hệ thống radar phản pháo COBRA. Nó được sản xuất trong liên doanh với nhà sản xuất Thales của Pháp. Hensoldt được cho đã thu về 90 triệu EUR từ đơn hàng này.

Các tài liệu nội bộ cho thấy KMW là điểm liên lạc chính của người Qatar. KMW cũng làm việc với một bên trung gian địa phương để thiết lập thỏa thuận, là Công ty Dịch vụ Đa năng (MSC), có trụ sở tại Doha. Công ty có sự hậu thuẫn của con trai Tướng Ahmed Nasser Al Thani, sở hữu 70% MSC. Ông này là thành viên của gia đình cầm quyền và là Phó tổng tham mưu trưởng Tình báo quân đội, được ủy quyền để ký MSC. 30% MSC còn lại được nắm giữ bởi một công ty đầu tư cho các lực lượng vũ trang, do Thani Abdulrahman Al Kuwari làm Giám đốc. Công ty này chịu trách nhiệm về các hoạt động mua sắm trong Lực lượng vũ trang Qatar.

Hensoldt đã duy trì mối quan hệ với MSC cho thỏa thuận Qatar. Tiết lộ đó được tìm thấy trong một bài thuyết trình nội bộ của công ty từ tháng 12-2020. Theo đó, Hensoldt đã "làm việc thành công với MSC", và "MSC đã được thông quan vào năm 2018 để thanh toán theo các hợp đồng nhất định".

Những điều này đặt ra câu hỏi nhạy cảm về việc liệu Hensoldt có thực hiện thanh toán cho một vị tướng Qatar hay không. Nếu như vậy, nó có thể đã vi phạm các quy tắc của chính mình.

Hensoldt khẳng định không khoan nhượng đối với tham nhũng dưới bất kỳ hình thức nào. Tuy nhiên, ở các quốc gia đầy rẫy tham nhũng như Qatar và Uganda, doanh thu là ưu tiên hàng đầu của tập đoàn.

Các tin khác