Trung Quốc đang chứng kiến sự gia tăng các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm các trường hợp nhiễm virus gây viêm phổi ở người giống cúm (HMPV) trong bối cảnh số ca bệnh tăng đột biến vào mùa đông hàng năm trên khắp các tỉnh phía bắc, đặc biệt là ở trẻ em từ 14 tuổi trở xuống.
Không công bố số liệu, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc (CDC) ngày 2/1 đã báo cáo xu hướng gia tăng các bệnh về đường hô hấp nói chung được ghi nhận từ ngày 23/12 đến ngày 29/12.
Các quan chức CDC Trung Quốc cho biết, sự việc diễn ra sau khi số ca bệnh được ghi nhận tăng trong tuần từ ngày 16/12 đến ngày 22/12, đồng thời thông báo rằng họ đang thí điểm một hệ thống giám sát "bệnh viêm phổi không rõ nguyên nhân" bao gồm việc thiết lập các giao thức cho các phòng thí nghiệm và cơ quan kiểm soát dịch bệnh để xác minh và xử lý các trường hợp.
Những bức ảnh và video cũng được lan truyền rộng rãi trên các trang mạng xã hội Trung Quốc, cho thấy cảnh đám đông khổng lồ và hàng dài người xếp hàng tại các bệnh viện, phòng khám và trung tâm y tế.
CDC Trung Quốc cho biết Trung Quốc vẫn đang trong "mùa dịch bệnh đường hô hấp bùng phát cao", đồng thời nhắc nhở người dân thực hiện các biện pháp bảo vệ như đeo khẩu trang, tiêm vaccine đầy đủ và duy trì vệ sinh đúng cách.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh phát biểu tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh vào ngày 3/1 khi trả lời các câu hỏi về sự lây lan của các bệnh về đường hô hấp và các hạn chế đi lại tiềm ẩn. "Các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có xu hướng đạt đỉnh vào mùa đông ở bán cầu bắc".
Bà cho biết: “Các căn bệnh có vẻ ít nghiêm trọng hơn và lây lan ở quy mô nhỏ hơn so với năm trước”.
HMPV là gì?
HMPV, hay virus gây viêm phổi ở người, là một bệnh về đường hô hấp có triệu chứng tương tự như bệnh cúm thông thường, bao gồm ho, sốt, nghẹt mũi và khó thở.
Trong những trường hợp nghiêm trọng, virus có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi hoặc viêm phế quản.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (US CDC) cho biết trong một khuyến cáo về sức khỏe rằng: "Nó có thể gây ra bệnh đường hô hấp trên và dưới ở những người ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu", đồng thời nói thêm rằng thời gian ủ bệnh ước tính có thể kéo dài từ 3 đến 6 ngày.
Virus này "hoạt động mạnh nhất" vào cuối mùa đông và mùa xuân ở những vùng có khí hậu ôn đới. Trẻ nhỏ, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất, báo cáo cho biết thêm.
Giống như các bệnh về đường hô hấp khác như COVID-19 và cúm, virus HMPV lây lan qua:
- Tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như chạm hoặc bắt tay
- Các giọt bắn từ hắt hơi và ho
- Chạm vào đồ vật hoặc bề mặt có chứa virus.
Tại sao số ca bệnh lại tăng?
Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nói rằng sự gia tăng các ca bệnh ở Trung Quốc "phù hợp với xu hướng toàn cầu", khi số ca bệnh thường tăng vào những tháng cuối mùa đông.
Đợt tăng đột biến hiện tại trùng với thời tiết lạnh của Trung Quốc và nhiệt độ thấp dự kiến sẽ kéo dài cho đến tháng 3.
Tiến sĩ Khoo Yoong Khean từ Trung tâm Phòng ngừa Dịch bệnh Duke-NUS cho biết tình trạng nhiễm trùng hoặc bùng phát HMPV không phải là hiếm, đặc biệt là ở trẻ em dưới 5 tuổi.
Giáo sư Paul Tambyah, Cố vấn cấp cao tại Khoa Bệnh truyền nhiễm của Bệnh viện Đại học Quốc gia (NUH), lưu ý rằng các quan chức y tế Trung Quốc đã tăng cường đáng kể việc giám sát các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính bằng cách chẩn đoán tốt hơn và triển khai công nghệ.
So sánh với COVID-19?
Giáo sư Tambyah cho biết, trái ngược với COVID-19, HMPV lại phổ biến ở trẻ nhỏ.
Nhưng ông nói thêm rằng mối nguy hiểm nằm ở chỗ loại virus này làm trầm trọng thêm các tình trạng sức khỏe hiện có như hen suyễn, có thể dẫn đến bệnh đường hô hấp ở mức độ vừa phải và đôi khi phải nhập viện.
Giáo sư Tambyah cho biết: “Tỷ lệ tử vong do HMPV rất hiếm”, đồng thời nói thêm rằng các ca tử vong liên quan đến HMPV thường xảy ra khi phát hiện loại virus này cùng với các loại virus độc lực cao hơn như cúm.
Nhưng không giống như COVID-19, nơi đã có vaccine và phương pháp điều trị kháng virus như Paxlovid, vẫn chưa có liệu pháp kháng virus cụ thể nào để điều trị HMPV và hiện vẫn chưa có vaccine nào để ngăn ngừa căn bệnh này mặc dù loại virus này đã được phát hiện từ nhiều thập kỷ trước.
Chuyện gì đang xảy ra ở Trung Quốc?
Trên mạng xã hội Trung Quốc, hình ảnh và video được lan truyền rộng rãi, cho thấy cảnh tượng những hàng người dài ngoằn ngoèo và đám đông tại các bệnh viện và phòng khám ở các thành phố như Thiên Tân, Thượng Hải và Bắc Kinh.
Người ta nhìn thấy rất nhiều người đeo khẩu trang đứng bên ngoài trong giá lạnh chờ đợi một chỗ.
Một số phụ huynh cũng chia sẻ hình ảnh đám đông khổng lồ tại các bệnh viện nhi ở Bắc Kinh và Trùng Khánh.
Một người dùng trên ứng dụng Xiaohongshu từ Thượng Hải cho biết thời gian chờ đợi tại một bệnh viện địa phương trung bình là 3 giờ. Cô quyết định tìm cách điều trị tại một bệnh viện khác.
Một người dùng khác tên Evelyn đã chia sẻ một bức ảnh chụp vào cuối ngày 5/1 về những hàng người xếp hàng dài ngoằn ngoèo tại khoa Cấp cứu của Trung tâm Y tế Nhi Thượng Hải. "Bạn không thể nhìn thấy điểm cuối của hàng người", cô viết.
Tin tức về số ca bệnh và tỷ lệ lây nhiễm cũng được cư dân mạng Trung Quốc thảo luận sôi nổi, một số người còn chia sẻ kinh nghiệm của mình khi mắc HMPV.
Một người dùng Xiaohongshu cho biết: "Lúc đầu tôi nghĩ đó chỉ là chứng đau họng thông thường nhưng sau đó tôi bị sổ mũi, đau đầu, chóng mặt và đau nhức cơ thể".
"HMPV không giống như (bệnh cúm) hay COVID-19, nơi nó hạ gục bạn chỉ trong một cú đấm", một người dùng khác chia sẻ rằng cô ấy chỉ có thể làm giảm các triệu chứng của mình bằng cách dùng thuốc trong thời gian này. "Nó khiến bạn đau đớn từng chút một", cô ấy nói.
Một người dùng ứng dụng Xiaohongshu ở Thượng Hải cho biết thời gian chờ đợi tại một bệnh viện địa phương trung bình là ba giờ. (Ảnh: Xiaohongshu/是星辰吖)
Một hàng người uốn lượn tại khoa Cấp cứu của Trung tâm Y tế Nhi Thượng Hải. (Ảnh: Xiaohongshu/Evelyn.Z)
Nó còn lan rộng ở đâu nữa?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn chưa phân loại HMPV là trường hợp khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu nhưng các quốc gia trên khắp châu Á đã trong tình trạng báo động, theo dõi số ca bệnh và kêu gọi người dân luôn cảnh giác và thực hiện vệ sinh tốt.
Tại Ấn Độ, một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của COVID-19, 2 trẻ sơ sinh đã có kết quả xét nghiệm dương tính tại Bengaluru, thủ phủ của bang Karnataka, miền nam.
