Tranh thủ bán nợ
Ý tưởng này được gọi là giao dịch cơ sở tiêu cực, hoặc mua trái phiếu chính phủ, hoặc công ty của Nga với giá rẻ mạt, cùng với các khoản hoán đổi không trả được nợ tín dụng của người đi vay. Bởi các nhà đầu tư tổ chức muốn nhanh chóng loại bỏ danh mục đầu tư của họ khỏi bất kỳ thứ gì liên quan đến Nga.
Theo Bloomberg News, hiện khối lượng giao dịch nợ doanh nghiệp của Nga đã tăng lên mức cao nhất trong 2 năm kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Dữ liệu từ trang web MarketAxess cho thấy, khoản nợ có chủ quyền của Nga được giao dịch ở mức 7 tỷ USD trong khoảng thời gian từ ngày 24-2 đến ngày 7-4, tăng từ 5 tỷ USD trong cùng kỳ năm 2021 (tăng 35%).
Trung bình mỗi ngày trái phiếu doanh nghiệp Nga được giao dịch với giá trị trung bình 156 triệu USD. Con số này gấp đôi giá trị giao dịch hàng ngày so với 1 năm trước, và cao nhất kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Một số trái phiếu được giao dịch nhiều nhất bao gồm Yandex, Lukoil, Gazprom, Novolipetsk Steel và Russian Railways.
Trái phiếu tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga đã được các tổ chức tài chính Phố Wall đặc biệt ưa chuộng. Một trái phiếu chính phủ Nga gần đây được định giá 48 cent cho mệnh giá 1USD, sẽ đáo hạn vào tháng 9 năm sau. Nếu khi đó Nga có thể trả nợ nước ngoài, bất kỳ ai mua trái phiếu ngày hôm nay có thể đạt lợi nhuận ít nhất 108%.
Cơ hội thâu tóm tài sản?
Philip M. Nichols, chuyên gia về Nga và trách nhiệm xã hội trong kinh doanh, Giáo sư tại Trường Wharton của Đại học Pennsylvania, cho biết trái phiếu Nga đang được giao dịch rất nhanh. Có rất nhiều nhà đầu cơ đang mua những trái phiếu này, khi chúng đã bị hạ giá nghiêm trọng và đang trên đà trở thành đồ bỏ đi. GS. Nichols nói: “Sự chênh lệch về nợ có chủ quyền của Nga hiện đang đáng kinh ngạc”.
Những gì diễn ra hiện nay khiến người ta nhớ lại khi Liên Xô tan rã. Lúc đó, các tài sản của nhà nước Xô viết cũng được bán với giá rẻ mạt, là cơ hội làm giàu cho các tài phiệt Nga về sau. Nhiều người tự hỏi liệu cơn sốt thu mua nợ doanh nghiệp Nga hiện nay, có thể tạo ra các nhà tài phiệt nước ngoài trong tương lai hay không?
Hiện chi phí để đảm bảo các khoản nợ của Nga đã tăng lên 4.300 điểm cơ bản vào ngày 5-4, tăng từ 2.800 điểm chỉ sau 1 ngày. Đồng thời, lợi suất trái phiếu giảm đáng kể, với trái phiếu đáo hạn vào năm 2028 được giao dịch chỉ ở mức 0,34USD cho mệnh giá 1USD. Điều đó có nghĩa, chỉ cần hơn 4 triệu USD để mua 10 triệu USD trái phiếu Nga.
Tờ Financial Times đưa tin vào cuối tháng 3, các quỹ đầu cơ như Aurelius Capital Management, GoldenTree Asset Management và Silver Point Capital đã tăng cường tiếp xúc với thị trường Nga, chủ yếu bằng cách mua trái phiếu doanh nghiệp. Các tổ chức tài chính Mỹ như JPMorgan Chase và Goldman Sachs đang tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch này, kết nối những khách hàng muốn xa lánh nợ Nga với các quỹ đầu cơ có khả năng chấp nhận rủi ro cao hơn và ít gặp khó khăn trong việc mua nợ của Nga.
Kathy Jones, chiến lược gia trưởng về thu nhập cố định tại Trung tâm Nghiên cứu Tài chính Schwab, cho biết: “Đây là Phố Wall. Tôi không ngạc nhiên khi họ nhìn thấy một lỗ hổng nào đó họ có thể khai thác để kiếm tiền".
Có rủi ro?
Các đại diện của JPMorgan cho biết, họ đang đóng vai trò là người trung gian để hỗ trợ khách hàng. Người phát ngôn cho biết: "Với tư cách là nhà tạo lập thị trường, chúng tôi đã giúp khách hàng giảm thiểu rủi ro và quản lý việc tiếp xúc với nợ Nga trên thị trường thứ cấp. Không có giao dịch nào vi phạm lệnh trừng phạt hoặc có lợi cho Nga".
Theo GS. Nichols, các giao dịch bán nợ Nga cho các quỹ đầu cơ của Mỹ là hợp pháp, nhưng có tính đầu cơ cao và chịu sự dao động lớn dựa trên tin tức về cuộc chiến tại Ukraine, cũng như các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga. Nó cũng cho thấy sự mất kết nối đáng báo động giữa Phố Wall và tình trạng thực tế của nền kinh tế toàn cầu. “Thông thường, các nhà đầu tư sẽ định giá khoản nợ Nga dựa trên việc liệu nó có được hoàn trả, và khả năng này phụ thuộc vào sức mạnh và độ bền của nền kinh tế Nga” - GS. Nichols nói.
Các biện pháp trừng phạt mới của Bộ Tài chính Mỹ đã ngăn chặn quyền truy cập của Nga vào bất kỳ đồng USD nào được Nga cất giữ trong các ngân hàng Mỹ, làm tăng đáng kể khả năng Nga vỡ nợ, khiến tổng sản phẩm quốc nội của họ sẽ đổ nhào. Quốc hội Mỹ trong tuần đầu tháng 4 đã bỏ phiếu xóa bỏ Quy chế Tối huệ quốc của Nga, một sự hạ cấp kinh tế vĩ mô, sẽ mở đường cho các biện pháp trừng phạt sâu hơn và kiểm soát nhập khẩu đối với các sản phẩm thiết yếu từ Nga, như hóa chất và thép.
Song theo GS. Nichols, nếu Phố Wall gắn liền với thế giới thực, nó sẽ tìm mọi cách để xa lánh nợ Nga. Bởi nợ của Nga là của những kẻ chấp nhận rủi ro cao, những người tin rằng đầu tư nợ Nga có thể “liều ăn nhiều”, các tổ chức nên tránh xa.
Mới đây, vào ngày 4-4, hãng đánh giá tín nhiệm S&P cho biết Nga đã vỡ nợ đối với một số trái phiếu, do không thể thanh toán bằng đồng USD, mà dùng đồng nội tệ rúp.
| Khả năng Nga vỡ nợ rất cao. Khi đó, việc nắm giữ các trái phiếu doanh nghiệp Nga sẽ rất rủi ro. Nhưng đa số nhà đầu tư nợ Nga tin rằng đó là cái giá để có thể “liều ăn nhiều”. |
