Mossad - những chiến binh tinh nhuệ
Mossad, có tên chính thức là Viện Tình báo và hoạt động đặc biệt, được thành lập ngay sau khi Israel lập quốc. Nó được giao trọng trách bảo vệ lợi ích quốc gia ngoài biên giới, có nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo, chống khủng bố. Để thực hiện những nhiệm vụ quan trọng này, Mossad đã rất khắt khe ngay từ công tác tuyển nhân sự đầu vào.
Đầu tiên, các ứng viên phải là người Do Thái, làm việc trong Bộ Quốc phòng, hoặc sinh ra và lớn lên tại Bắc Mỹ và Âu châu, thành thạo Anh ngữ, tiếng Ả rập hoặc các thứ tiếng châu Âu.
Sau vòng sơ tuyển, các ứng viên phải trải qua thời gian vài tháng thực hiện các trắc nghiệm tâm lý chuyên biệt, được huấn luyện thử với nhiều nhiệm vụ “bất khả thi”, như trong vòng 15 phút phải thu thập được các thông tin về họ tên, địa chỉ, số thẻ tín dụng, cha mẹ họ hàng của 100 người không quen biết.
Các điệp viên trong những đội ám sát, hành động đặc biệt còn phải trải qua thêm 2 năm huấn luyện gian khổ, phải nhuần nhuyễn các kỹ năng như theo dấu, cắt bám đuôi, ăn trộm tài liệu, nghe lén, chiến đấu tay không, sử dụng vũ khí, lái các loại xe cơ giới, đội lốt, nằm vùng…
Mossad, Shin Bet và Aman đã vượt ra khỏi hiện thực. Nhiều sách, phim và chương trình truyền hình đã tạo ra những câu chuyện xen kẽ giữa sự thật và hư cấu, đóng góp vào bí mật bao bọc tình báo Israel.
Mossad được tổ chức thành các sư đoàn tinh nhuệ, do một giám đốc tương đương với thiếu tướng trong Lực lượng Phòng vệ Israel chỉ huy. Nó gồm 5 đơn vị chính, lớn nhất là Tzomet.
Đơn vị này có các nhân viên phụ trách vụ án được gọi là katsas, được giao nhiệm vụ tiến hành hoạt động gián điệp ở nước ngoài và điều hành các đặc vụ. Nhân viên ở Tzomet hoạt động dưới nhiều vỏ bọc khác nhau, bao gồm cả ngoại giao và không chính thức.
Mossad đã thực hiện nhiều chiến dịch táo bạo, mà nổi tiếng nhất là Chiến dịch Sấm sét (Thunderbolt), hay còn gọi Chiến dịch Entebbe. Trong chiến dịch này, các đặc nhiệm Israel đã tiến vào Uganda để giải cứu 100 con tin chỉ trong 1 đêm với sự chính xác và tài chiến lược xuất chúng.
Chiến dịch nổi tiếng thứ hai của Mossad là việc bắt giữ Adolf Eichmann năm 1960, một tướng quân đội Đức Quốc xã chịu trách nhiệm triển khai chiến lược hủy diệt người Do Thái. Phát hiện Adolf Eichmann đang ở Argentina dưới cái tên Ricardo Klement, 5 đặc vụ Mossad đã bắt cóc và đưa ông này đến Israel, nơi ông bị xét xử và hành quyết.
Shin Bet và Aman - những người bảo vệ Israel
Nếu Mossad nổi tiếng với việc đối ngoại, Shin Bet (hay Shabak) là lực lượng tình báo âm thầm bảo vệ an ninh nội địa của Israel. Cũng được thành lập vào năm 1949, Shin Bet có 6 nhiệm vụ chính: chống khủng bố, bảo vệ lãnh đạo quốc gia, theo dõi và thu thập thông tin, ngăn chặn các vụ tấn công, phòng ngừa hoạt động tình báo của đối thủ, và bảo vệ cộng đồng Do Thái.
Shabak được cho có 3 cánh hoạt động. Thứ nhất là Vụ Ả Rập, chịu trách nhiệm chính về các hoạt động chống khủng bố liên quan đến Ả Rập ở Israel, Bờ Tây và Dải Gaza.
Thứ hai là Vụ Israel và Người nước ngoài, bao gồm Cục Phản gián và Ngăn chặn lật đổ Khu vực Do Thái, còn được gọi là "Cục Do Thái". Nó chịu trách nhiệm ngăn chặn hoạt động gián điệp và đối phó với những kẻ cực đoan thực hiện các hành động chống lại nhà nước và chế độ dân chủ.
Thứ ba là Vụ An ninh Bảo vệ, chịu trách nhiệm bảo vệ các cá nhân và địa điểm có giá trị cao trong nước như quan chức chính phủ, đại sứ quán, sân bay và cơ sở nghiên cứu. Mặc dù là một cơ quan an ninh nhưng nó không trực thuộc Bộ Quốc phòng Israel và người đứng đầu cơ quan này chịu trách nhiệm trực tiếp với Thủ tướng Israel.
Shin Bet đã đóng góp quan trọng trong việc ngăn chặn và đối phó với các hoạt động khủng bố từ các tổ chức như Hamas, Jihad Hồi giáo và Fatah. Họ cũng đã thực hiện nhiều chiến dịch thành công để ngăn chặn các vụ tấn công có thể gây thương vong lớn, và ngăn chặn các hoạt động tình báo của đối thủ, như Iran và các tổ chức quốc tế khác có ý đồ gây nguy hiểm cho Israel.
Còn Aman chính là lực lượng tình báo của quân đội Israel, được thành lập vào năm 1950. Lĩnh vực hoạt động của nó bao gồm theo dõi các quốc gia láng giềng, đánh giá các mối đe dọa tiềm ẩn và sử dụng công nghệ tiên tiến trong các chiến dịch của mình.
Aman hiện do Thiếu tướng Aharon Haliva đứng đầu. Nó bao gồm đơn vị chiến tranh mạng Đơn vị 8200, Đơn vị tình báo con người 504, Đơn vị công nghệ bí mật 81 và khóa đào tạo Chương trình Havatzalot. Đơn vị hoạt động đặc biệt của nó là Đơn vị Trinh sát Bộ Tổng tham mưu (Sayeret Matkal).
Ngoài ra còn có Quân đoàn Tình báo của quân đội, viết tắt là Haman. Vào tháng 4-2000, Quân đoàn Thu thập Tình báo Chiến đấu được thành lập, viết tắt là Modash. Nó được thiết kế để thực hiện một số chức năng tình báo chiến đấu trước đây của Aman.
Đặc biệt, Đơn vị 8200 của Aman là một đơn vị con chuyên sâu về tình báo tín hiệu và chiến tranh mạng, đã đưa Israel trở thành một quốc gia dẫn đầu trong lĩnh vực an ninh mạng. Đơn vị 8200 là đơn vị lớn nhất trong Lực lượng Phòng vệ Israel, bao gồm vài ngàn binh sĩ.
Chức năng của nó có thể so sánh với Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ. Cấp dưới của Đơn vị 8200 là Đơn vị Hatzav, chịu trách nhiệm thu thập thông tin tình báo OSINT. Đơn vị này giám sát và thu thập thông tin liên quan đến tình báo quân sự từ truyền hình, đài phát thanh, báo chí và internet, cung cấp hơn một nửa thông tin tình báo tổng thể cho Cộng đồng Tình báo Israel.
Tuy nhiên, đơn vị 8200 đã không dự đoán được cuộc tấn công của Hamas vào Israel hồi tháng 10-2023.
Ngoài 3 lực lượng chính quy kể trên, Israel còn có lực lượng Sayanim, tức mạng lưới toàn cầu của những người tình nguyện. Đây là những người Do Thái sống ở bên ngoài Israel và tình nguyện hỗ trợ tình báo Israel khi được yêu cầu.
Với đặc tính phân bố và hoạt động toàn cầu, Sayanim cung cấp hỗ trợ quý báu trong nhiều lĩnh vực, tạo nên một mạng lưới bí mật bổ sung khả năng của các cơ quan tình báo Israel.
