PHÓNG VIÊN: - Ông đánh giá thế nào về xu hướng của báo kinh tế hiện nay?
Ông PHAN ĐỨC HIẾU: - Tôi nhận thấy sự cạnh tranh báo chí hiện nay nói chung và báo chuyên về kinh tế nói riêng đang ngày càng khốc liệt. Các tờ báo hiện nay đều có sự tăng cường về chất lượng thông tin và cách thức truyền tải thông tin. So với khoảng chục năm về trước, báo chí kinh tế hiện đã có sự thay đổi rất nhiều.
Thứ nhất, thông tin có phạm vi rộng và đa dạng hơn với nhiều chủ đề. Sự thay đổi này đã phản ánh kịp thời nhịp chuyển động của đời sống kinh tế đa dạng, sôi động hơn trước, với nhiều lĩnh vực kinh tế mới xuất hiện khoảng chục năm về trước không có.
Thứ hai, tính chuyên sâu. Trước kia báo kinh tế chỉ dừng lại ở mức độ thông tin, tức đưa tin phản ánh nhiều hơn, nay thông tin có chiều sâu mang tính chuyên môn nhiều hơn, tập trung đi vào phân tích, mổ xẻ vấn đề đang xảy ra, với những quan điểm, nhận định sâu sắc để hướng dẫn dư luận.
Thứ ba, nhanh nhạy, kịp thời. Những người làm chính sách như tôi thấy điều này rất hữu ích. Thí dụ vấn đề thuế tối thiểu toàn cầu báo ĐTTC nêu đã giúp chúng tôi nhận thấy thế giới đang xảy ra câu chuyện này. Từ đó, chúng tôi nghiên cứu kỹ vấn đề này và kiến nghị cơ quan chức năng kịp thời điều chỉnh chính sách sao cho phù hợp, thích ứng với sự thay đổi đó.
Thứ tư, thông tin dễ tiếp cận hơn trước. Cách thức tờ báo kinh tế hiện nay đưa ra các chuyên mục rõ ràng và cụ thể, bố cục tờ báo, sắp xếp hợp lý, giúp độc giả dễ dàng tìm kiếm các thông tin, những nhóm vấn đề, nhóm lĩnh vực mình quan tâm.
Thứ năm, nhiều thông tin đa chiều. Điều này giúp độc giả tiếp cận thông tin được đầy đủ, bao quát, nhiều khía cạnh hơn. Đây là những nét cơ bản có thể nhận thấy và cũng có thể xem là xu hướng của báo kinh tế hiện nay.
- Hiện có ý kiến cho rằng đang có sự cạnh tranh không cân sức giữa báo chính thống với mạng xã hội (MXH). Điều này vừa là thách thức cho báo chí khi truyền tải thông tin, vừa là thách thức cho độc giả trong việc lựa chọn thông tin. Ý kiến của ông về vấn đề này?
- Tôi cho rằng thông tin bùng nổ trên MXH đem đến cả thách thức lẫn cơ hội cho báo chí. Trước hết, với người đọc như tôi, việc xác định thông tin nào là quan trọng, tin cậy, thông tin nào có tính chất tham khảo và giải trí… trở nên rất cấp thiết. Bởi trước đây, MXH chưa có, báo điện tử cũng chưa phát triển mạnh, nguồn thông tin trên báo giấy rất tin cậy. Nay MXH bùng nổ với việc các thông tin được cập nhật từng giờ, từng phút, đòi hỏi báo chí phải thay đổi. Cụ thể, theo tôi có 2 vấn đề báo chính thống nên hướng tới.
Một là, khi truyền tải thông tin phải là thông tin đảm bảo tính toàn vẹn và đáng tin cậy. Điều này đòi hỏi phải có ứng dụng công nghệ để thông tin được nhanh nhất nhưng cũng phải chính xác. Đây cũng là cơ hội để phân tách rạch ròi, để cạnh tranh giữa báo chính thống và thông tin MXH. Theo quan sát của tôi, những thông tin tràn lan trên MXH đa số độc giả cho rằng chỉ mang tính giải trí nhiều hơn là giúp ích cho công việc. Nắm rõ thực tế này, báo chí sẽ phát huy được lợi thế của mình trong việc truyền tải thông tin nhanh, chính xác, tin cậy đến độc giả. Và khi đó, thông tin trên MXH chỉ mang tính chất lan tỏa cho thông tin của báo chính thống.
Hai là, báo chí nên hướng đến những thông tin riêng, độc quyền của báo, tự khắc độc giả sẽ tìm đến như là nguồn cung cấp thông tin có chất lượng.
- Là một độc giả thường xuyên, ông đánh giá thế nào về nội dung của báo ĐTTC, cũng như báo chuyên về kinh tế nói chung?
- Theo tôi, ĐTTC là tờ báo kinh tế có nội dung thông tin rất tốt, rất đáng tin cậy. Cách tiếp cận thông tin, vấn đề của tờ báo nhanh nhạy, theo chiều sâu, đa chiều và có tính phản biện cao, để từ đó cơ quan chức năng có thể thấy được những khiếm khuyết của chính sách, tìm cách khắc phục, sửa chữa.
Cũng vì nội dung kinh tế rất đặc thù đó, báo ĐTTC hướng đến những độc giả cụ thể và có trọng tâm, trọng điểm. Cụ thể là những người quan tâm đến lĩnh vực đầu tư và tài chính, cần thông tin sâu để hoạch định chính sách, tham vấn chính sách. Tôi cho rằng đây là điều rất tốt.
Tuy nhiên, theo tôi thách thức chung đối với báo kinh tế, trong đó có ĐTTC, là các tờ báo phải luôn cải tiến, làm mới để phù hợp và bắt kịp với xu hướng chung, cũng như cách thức vận hành của báo chí hiện đại. Mục tiêu là đáp ứng tốt nhất nhu cầu của độc giả, nhất là trong bối cảnh hiện nay mọi thứ thay đổi rất nhanh chóng.
Độc giả hiện nay cũng đa dạng, nhiều lứa tuổi, tầng lớp. Nên báo cần phải có sự cải tiến để đáp ứng nhu cầu của họ. Tôi cho rằng hiện có những thách thức đối với báo chí kinh tế, các tờ báo cần sẵn sàng tìm cách thích ứng.
Thứ nhất, khoảng cách chênh lệch - hay nói đúng hơn là sự cạnh tranh giữa loại hình báo in và báo điện tử rất lớn. Đặc biệt, các xu hướng công nghệ đang khiến những độc giả còn hoài niệm về báo in sẽ dần sử dụng báo điện tử. Các thiết bị bây giờ cũng cho hiển thị màn hình giống như báo in (e-link, e-paper…), nên tương lai của báo in truyền thống rất thách thức.
Thứ hai, trong bối cảnh thông tin nhiều như hiện nay, việc kiểm soát, kiểm tra nguồn thông tin rất quan trọng. Bởi với nguồn tin thực sự tin cậy, báo chí mới có những độc giả lâu dài, tức mới tồn tại được.
Thứ ba, trong bối cảnh bùng nổ thông tin, người đọc sẽ khó chọn lựa thông tin nào đúng, tin nào sai, thậm chí thông tin giả. Vì thế, xu hướng tới báo nên phát triển ứng dụng công nghệ, hướng đến cá nhân hóa độc giả, chủ động tiếp cận thông tin. Thí dụ có app giúp độc giả vào tìm kiếm thông tin nhanh. Cuối cùng, việc ứng dụng những công nghệ thông tin mới để phát triển tờ báo cũng rất quan trọng. Hiện nay một số tờ báo đã ứng dụng công nghệ Metaverse (vũ trụ ảo) để có thể phát triển tờ báo. Điều này đòi hỏi báo chí cần có sự đầu tư bài bản.
- Xin cảm ơn ông!
Những thông tin tràn lan trên MXH đa số độc giả cho rằng chỉ mang tính giải trí nhiều hơn là giúp ích cho công việc. Nắm rõ thực tế này, báo chí sẽ phát huy được lợi thế của mình trong việc truyền tải thông tin nhanh, chính xác, tin cậy đến độc giả.
