Đầu tư thiếu đồng bộ, logistics Việt đang bị bỏ lại phía sau

(ĐTTCO) - GS.TS Đặng Đình Bảo, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển, đã chia sẻ về thực trạng và giải pháp phát triển ngành ngành logistics Việt Nam.

Hệ thống logistics còn manh mún, thiếu đồng bộ nên khó kết nối. Ảnh minh họa
Hệ thống logistics còn manh mún, thiếu đồng bộ nên khó kết nối. Ảnh minh họa

PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, ngành logistics được đánh giá là “xương sống” của chuỗi cung ứng và là “bánh xe” của “cỗ xe” nền kinh tế. Vậy ngành logistics Việt Nam hiện đang ở đâu trên bản đồ thế giới?

GS.TS ĐẶNG ĐÌNH ĐÀO: - Hiện nay logistics đã phát triển nhanh chóng, mang lại nhiều thành công cho các công ty/tập đoàn đa quốc gia và trở thành ngành công nghiệp quan trọng ở nhiều nước. Bởi sứ mệnh của logistics là đảm bảo mọi hoạt động kinh tế-xã hội diễn ra bình thường, liên tục, không bị gián đoạn, theo nhịp độ đã định với chi phí thấp.

Ở Việt Nam, logistics được công nhận là một hành vi thương mại trong Luật Thương mại sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 1-1-2006), trong đó có 8 điều quy định về dịch vụ logistics (Điều 233 đến Điều 240). Từ đó, Nhà nước cũng đã ban hành một số chính sách quan trọng nhằm phát triển logistics, từng bước khẳng định vai trò ngành logistics trong nền kinh tế quốc dân.

Thời gian qua, ngành logistics Việt Nam đã có những đóng góp tích cực trong hoàn thiện khung pháp lý và thể chế về logistics, nâng cao vai trò của ngành trong nền kinh tế quốc dân. Logistics đã có nhiều đóng góp tích cực vào các hoạt động kinh tế-xã hội, trước hết là xuất nhập khẩu, đưa hoạt động xuất khẩu thành điểm sáng (tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa năm 2021 đạt 668,5 tỷ USD, tăng 22,6% so với năm 2020 và năm 2022 đạt mức kỷ lục 735 tỷ USD, tăng 9,46% so với năm 2021).

Cơ sở hạ tầng logistics từng bước được quan tâm hơn, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng logistics phục vụ sản xuất, lưu thông hàng hóa trong nước và xuất nhập khẩu. Dịch vụ logistics đã và đang trở thành ngành dịch vụ quan trọng, mũi nhọn của nhiều địa phương, thành phố.

Tuy nhiên, nhiều vấn đề về hệ thống logistics, trong đó cơ sở hạ tầng logistics, đặc biệt các khu công nghiệp logistics, trung tâm logistics và hệ thống kho hàng, bến bãi - bất động sản logistics chưa được quan tâm, đầu tư và phát triển tương xứng và chưa được luật hóa.

Đến nay, vẫn chưa có những giải pháp đột phá cho phát triển logistics từ cơ chế, chính sách pháp luật logistics; đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng logistics; phát triển hệ thống DN logistics có sức cạnh tranh cao; mở rộng thị trường logistics và phát triển nguồn nhân lực logistics...

Một số chính sách khác về phát triển logistics chậm đi vào cuộc sống và chưa thật sự khuyến khích thu hút DN, tập đoàn logistics nước ngoài vào Việt Nam... Nhìn nhận một cách khách quan, ngành logistics Việt Nam đang ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển trên bản đồ logistics khu vực và thế giới.

Ngành dịch vụ này còn quá non trẻ, mới mẻ và đang trong tiến trình xây dựng và phát triển, từ xây dựng các yếu tố thể chế pháp luật logistics, phát triển cơ sở hạ tầng logistics, hệ thống DN logistics sức cạnh tranh cao, phát triển thị trường logistics cùng hệ thống DN sử dụng dịch vụ logistics và nguồn nhân lực logistics.

- Như vậy vấn đề bến bãi, kho xưởng cho logistics đang là “nút thắt” lớn cho phát triển ngành?

- Cơ sở hạ tầng logistics Việt Nam trên tổng thể đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây, từ hệ thống đường bộ, cảng biển, sân bay đến một số trung tâm phân phối, cơ sở kho hàng bến bãi...

Nhưng thực tế hạ tầng logistics này thiếu tính đồng bộ, chưa tạo thuận lợi cho DN giảm chi phí logistics và thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ. Hiện chi phí logistics, đặc biệt là giá cước vận tải biển tăng cao gây khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu.

Nguyên nhân do thiếu kết nối giữa các phương thức vận tải, chỉ tập trung vào đường bộ, không chú ý đầu tư phát triển, hiện đại hóa đường sắt, không đầu tư xây dựng và phát triển hạ tầng để kết nối đường sắt, đường sông, đường biển, đường hàng không để phát triển vận tải đa phương thức.

Hiện chúng ta cũng không có các trung tâm logistics để thực hiện sự liên kết các phương thức vận tải, thúc đẩy xuất nhập khẩu cho các vùng sản xuất hàng hóa lớn như vùng ĐBSCL, đồng bằng sông Hồng và các vùng kinh tế trọng điểm khác.

Trong khi đó, hệ thống bến bãi, hệ thống kho hàng cho logistics ở các bộ, ngành, địa phương vẫn còn yếu kém, kỹ thuật lạc hậu, phát triển không theo quy hoạch, công nghệ bảo quản, phương pháp bảo quản hạn chế.

Thậm chí, ở nhiều vùng tập trung sản xuất nông nghiệp, cây ăn quả nhưng lại không có hệ thống kho lạnh, kho bãi để bảo quản và chế biến để gia tăng giá trị cho các sản phầm. Những hạn chế này làm tăng chi phí logistics, có nghĩa là “nút thắt” lớn cho ngành logistics phát triển bền vững.

- Vậy Việt Nam có cần “đi tắt đón đầu” xu thế này để tăng sức cạnh tranh với DN logistics nước ngoài, thưa ông?

- Hiện nay DN logistics Việt Nam có quy mô nhỏ, hệ thống kho bãi, công nghệ lạc hậu, hoạt động manh mún, kinh doanh vẫn còn tình trạng theo kiểu chụp giật, cạnh tranh thiếu lành mạnh, thậm chí còn tìm cách hạ giá dịch vụ để giành được hợp đồng và thường là hạ giá thành thuê kho-bao bì.

Kết quả, chỉ DN trong nước bị thua thiệt, còn DN nước ngoài được hưởng lợi. Trong khi đó, các tập đoàn logistics lớn trên thế giới như DHL, Kuehne+Nagel, DSV, DB Schenker... đang ứng dụng các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đặc biệt ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong kinh doanh logistics, phát triển kho bãi, nhà xưởng thông minh... đã và đang từng bước xâm nhập, củng cố, chiếm lĩnh thị trường trong nước.

Tôi cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, để các DN logistics Việt Nam “không bị bỏ lại phía sau” quá xa trong xu hướng phát triển của logistics quốc tế, cần có nhiều giải pháp đồng bộ, thực hiện cả trước mắt và lâu dài, cả từ DN và Chính phủ.

Cụ thể, đẩy mạnh xây dựng dịch vụ logistics trọn gói 3PL, 4PL; hoàn thiện chính sách hỗ trợ DN dịch vụ logistics; hỗ trợ xây dựng những tập đoàn mạnh về logistics, tiến tới đầu tư ra nước ngoài và xuất khẩu dịch vụ logistics...

- Xin cảm ơn ông.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Các tin khác

Diện mạo thị trường bất động sản sau 1-7

Diện mạo thị trường bất động sản sau 1-7

(ĐTTCO) - Quá trình tổ chức lại địa giới hành chính, vận hành mô hình chính quyền hai cấp và cải cách thể chế, đang tạo ra không gian phát triển chưa từng có cho đất nước. Tuy nhiên cũng đặt ra không ít thách thức cho các doanh nghiệp bất động sản. 

Thành phố mới, tầm nhìn mới

Thành phố mới, tầm nhìn mới

(ĐTTCO) - Với tất cả sự khẩn trương, quyết liệt và nghiêm túc, TPHCM nỗ lực làm mọi việc để bước vào giai đoạn mới trong vận hành bộ máy nhà nước. 

Tăng thêm nguồn lực cho không gian phát triển mới

Tăng thêm nguồn lực cho không gian phát triển mới

(ĐTTCO) - Việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư tiến hành hợp nhất một số địa phương ở thời điểm này là cần thiết và phù hợp, giúp phân bổ hài hòa nguồn lực quốc gia và mở rộng thêm không gian phát triển mới cho các địa phương.

Minh bạch hoạt động của các hộ kinh doanh

Minh bạch hoạt động của các hộ kinh doanh

(ĐTTCO) - Tình trạng “sống ngoài sáng, hoạt động trong tối” của bộ phận lớn hộ kinh doanh đang gây trở ngại cho việc kiểm soát hàng giả, hàng nhái, thực phẩm không rõ nguồn gốc và làm suy yếu môi trường kinh doanh.

TPHCM hợp nhất, động lực mới để phát triển

TPHCM hợp nhất, động lực mới để phát triển

(ĐTTCO) - Với bối cảnh hợp nhất cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TPHCM mới phải nhanh chóng nghiên cứu: động lực tăng trưởng trọng yếu nào sẽ giúp nâng cao năng suất, kết hợp với khát vọng tăng trưởng cao, bền vững, để đạt được thu nhập cao đến năm 2030.

Chứng khoán đủ sức vượt qua 'cú sốc'

Chứng khoán đủ sức vượt qua 'cú sốc'

(ĐTTCO) - Ở thời điểm hiện tại, 2 sự kiện được giới đầu tư quan tâm nhất là căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông, và kết quả đàm phán thuế Việt - Mỹ.

Vị thế mới của TPHCM mới

Vị thế mới của TPHCM mới

(ĐTTCO) - Hơn 30 năm qua, tôi đã nhiều lần trăn trở và phát biểu về câu chuyện tứ giác phát triển gồm TPHCM - Bình Dương - Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu. Đến nay, về cơ bản chúng ta đã hoàn thiện phát triển ở 3 địa phương trong tứ giác này.

Doanh nhân nói gì về Nghị quyết 68?

Doanh nhân nói gì về Nghị quyết 68?

(ĐTTCO) - ĐTTC ghi nhận những ý kiến từ cơ quan quản lý, chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân (DNTN) về tính bước ngoặt của Nghị quyết 68.

Mỗi thế hệ làm báo đều có thế mạnh riêng

Mỗi thế hệ làm báo đều có thế mạnh riêng

(ĐTTCO) - ĐTTC có dịp trò chuyện cùng nhà báo lão thành Hà Đăng, người có gần 80 năm cầm bút trên “mặt trận báo chí”, từ những ngày đầu kháng chiến chống Pháp đến thời kỳ đất nước đổi mới và hội nhập. 

Lá chắn bảo vệ sức khỏe 'lung lay'

Lá chắn bảo vệ sức khỏe 'lung lay'

(ĐTTCO) - Việt Nam là một trong số ít quốc gia có tỷ lệ và tốc độ ung thư cao nhất thế giới. Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế cho biết, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca mắc ung thư mới, số tử vong lên đến 82.000 trường hợp.

Hành lang pháp lý mới, động lực cho thị trường BĐS

Hành lang pháp lý mới, động lực cho thị trường BĐS

(ĐTTCO) - Trao đổi với ĐTTC, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam đánh giá, hành lang pháp lý mới sẽ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy thị trường BĐS khi các quy định mới trong luật sẽ từng bước được áp dụng vào thực tiễn. 

Nhà nước kiến tạo, tư nhân chung tay xây dựng

Nhà nước kiến tạo, tư nhân chung tay xây dựng

(ĐTTCO) - Nhà nước không chỉ kêu gọi đầu tư, mà còn phải là “người khởi xướng” và “người thiết kế luật chơi”, bảo đảm minh bạch, công bằng và ổn định để tạo điều kiện cho tư nhân tham gia.

Cần chính sách tài khóa nghịch chu kỳ

Cần chính sách tài khóa nghịch chu kỳ

(ĐTTCO) - Nếu không có những đột phá chính sách, tăng trưởng kinh tế vẫn sẽ phụ thuộc vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài, nhưng tốc độ tăng trưởng chỉ ở mức vừa phải và khó để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Ổn định thị trường vàng bằng cách nào?

Ổn định thị trường vàng bằng cách nào?

(ĐTTCO) - Trao đổi với ĐTTC, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, đề xuất một số giải pháp sửa đổi Nghị định 24 để bình ổn cung cầu và từng bước đưa thị trường vàng thoát khỏi tình trạng chênh lệch giá so với thế giới.

Cần cải cách mạnh mẽ các quy định về thuế thật đơn giản để hộ kinh doanh yên tâm chuyển lên DN.

Hệ thống thuế đơn giản, hộ kinh doanh sẽ tự lên doanh nghiệp

(ĐTTCO) - Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TPHCM, để hộ kinh doanh chuyển lên thành DN cần những cải cách mạnh mẽ về thể chế. Trong đó các quy định về thuế cần đơn giản hơn, có công nghệ hỗ trợ nhằm tránh sai sót và tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.

Sứ mệnh của đầu tàu kinh tế

Sứ mệnh của đầu tàu kinh tế

(ĐTTCO) - Hơn lúc nào hết, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM đứng trước đòi hỏi của sự thay đổi để phát triển ở thời điểm bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, với tất cả sự cố gắng để xứng đáng với sứ mệnh đầu tàu kinh tế.

Tiểu thương không muốn quét mã QR vì sợ bị hiểu lầm

Tiểu thương không muốn quét mã QR vì sợ bị hiểu lầm

(ĐTTCO) - Trong những ngày gần đây, không ít tiểu thương, quán ăn nhỏ, thậm chí cả những cửa hàng ở thành phố lớn, tự tháo mã QR, không nhận chuyển khoản. Vì sao có tình trạng này? Báo ĐTTC đã có cuộc trao đổi với GS.TS Trần Ngọc Thơ - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ Quốc gia. 

Lãi suất, hay là cách chúng ta lắng nghe nhau?

Lãi suất, hay là cách chúng ta lắng nghe nhau?

(ĐTTCO) - Thứ bảy tuần rồi, giữa hội trường trang nghiêm nơi Chính phủ tổ chức tọa đàm cùng các doanh nghiệp, có một câu hỏi từ phía doanh nghiệp cất lên, không lớn tiếng, không gay gắt, nhưng đủ khiến nhiều người suy ngẫm.