PGS. Nguyễn Minh Hòa: Kích cầu tiêu dùng từ 'túi tiền' của người dân

(ĐTTCO) - Việt Nam kỳ vọng GDP năm 2023 sẽ đạt 6% và để đạt được mức tăng trưởng này, Chính phủ đặt trọng tâm vào 3 lĩnh vực là xuất khẩu, dịch vụ và tiêu dùng. 

Nhiều mặt bằng ở các tuyến đường trung tâm TPHCM vẫn bị bỏ trống.
Nhiều mặt bằng ở các tuyến đường trung tâm TPHCM vẫn bị bỏ trống.

Xuất khẩu năm nay có nhiều điểm sáng, nhất là xuất khẩu nông - thủy sản, du lịch có thể đạt được 13 triệu du khách nước ngoài, nhưng tiêu dùng thì không có sự biến chuyển mạnh mẽ nào đáng kể.

1. Tiêu dùng là khâu cuối của chuỗi: sản xuất-phân phối-tiêu dùng. Một khi tiêu dùng sút giảm hay ngưng trệ thì sản xuất đình đốn, hàng hóa tồn kho, công nhân mất việc, nghèo đói gia tăng. Tuy nhiên, do hậu quả của dịch Covid-19 và khủng hoảng kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam chịu sự tác động nghiêm trọng. Và tâm lý e dè phòng ngừa rủi ro lan rộng, người dân tiết kiệm chi tiêu, chỉ chi tiêu vừa đủ cho thực phẩm, chữa bệnh.

Tôi xin lấy lại ý của bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc phát triển kinh doanh Công ty nghiên cứu thị trường Kantar WorldPanel Việt Nam: “GDP tăng trưởng, nhưng tâm lý bi quan vẫn còn khi lo lắng về thu nhập, chi phí và việc làm tăng nhanh. 3 điều này ảnh hưởng đến mức độ chi tiêu của người tiêu dùng”.

TPHCM chưa lấy lại được sức sống sôi động như trước 2019, có đến 30-40% các dãy phố thương mại đóng cửa, kể cả khu vực 930 ha được coi là “cái kiềng bạc trên cổ mệnh phụ”, là khu vực sầm uất nhất với các con đường nổi danh như Nguyễn Huệ, Đồng Khởi, Lê Lợi, Lê Thánh Tôn… nay cũng đìu hiu.

Trong những ngày đầu tháng 10 này, người viết bài này đã đến 4 trung tâm điện máy lớn nhất thành phố, và ba trong số đó thấy có mỗi một mình lên xuống, còn một trung tâm lác đác có vài khách hàng ít hơn nhân viên phục vụ. Làm thế nào để cho người dân có được tâm lý vui hơn, các con đường mua sắm sôi động trở lại… phụ thuộc rất nhiều vào những động thái từ nhà nước.

2. Để tạo ra tâm lý tiêu dùng, Chính phủ Thái Lan đã ban hành các chính sách đột phá được coi như là cú đẩy khởi động (depart) cho toàn bộ xã hội Thái Lan chuyển động, thoát ra khỏi tình trạng trì trệ, ngưng đọng.

Chính sách đáng nể nhất là vào ngày 11-9, tức là chỉ sau 20 ngày nhậm chức ( 22- 8-2023), tân Thủ tướng Srettha Thavisin đã công bố chương trình sẽ phát trực tiếp 560 tỷ baht (16 tỷ USD) vào ví điện tử cho người Thái Lan để kích thích tiêu dùng. Theo quyết định này, mỗi công dân Thái Lan từ 16 tuổi trở lên sẽ nhận được 10.000 baht (hơn 280 USD, tương đương 7 triệu đồng Việt Nam) qua ví điện tử để chi tiêu cho những hàng hóa, dịch vụ. Tổng số tiền 560 tỷ baht sẽ được chi trong 6 tháng, và được thi hành ngay trong tháng 9.

Đây là một trong những chính sách nhằm phục hồi nền kinh tế trì trệ, được Thủ tướng Srettha coi đó là ưu tiên hàng đầu của chính phủ. Theo ông, kế hoạch sẽ được đảm bảo để phân phối dòng tiền đồng đều trên tất cả các lĩnh vực, kỳ vọng đóng vai trò kích hoạt, đánh thức nền kinh tế Thái Lan, và ông dự báo có cơ sở là nền kinh tế Thái Lan sẽ thu lợi nhiều gấp 4 lần so với số tiền 16 tỷ USD phát không cho người dân.

Chưa dừng ở đó, đầu tháng 10, Chính phủ và các Hiệp hội sản xuất tiêu dùng Thái Lan, đã có một quyết định cực kỳ mạnh mẽ là đồng loạt giảm giá hàng hóa từ nay cho đến hết tháng 12 để cho dân được thả ga mua sắm. Cụ thể, có 288 nhà điều hành doanh nghiệp, bao gồm 88 nhà sản xuất thực phẩm và nhu yếu phẩm, cùng 83 chuỗi cửa hàng bách hóa và nhà bán lẻ lớn, đã đồng ý hỗ trợ biện pháp giảm giá hơn 151.000 hàng hóa và dịch vụ từ nay đến cuối năm. Các sản phẩm giảm giá này chia ra làm 2 lĩnh vực là hàng hóa và dịch vụ.

Đối với hàng hóa được phân thành 3 nhóm. Nhóm 1 là thực phẩm và đồ uống, bao gồm thực phẩm chế biến, gạo, gia vị và đồ uống. Tổng cộng hơn 3.000 mặt hàng, giảm giá tối đa 87%. Nhóm 2 là các mặt hàng thiết yếu như nhu yếu phẩm hàng ngày, thiết bị điện, trang trí nhà cửa, dụng cụ, thuốc men và vật tư y tế, tổng cộng hơn 8.000 mặt hàng, giảm giá tối đa 80%. Nhóm còn lại là vật tư nông nghiệp như phân bón, hóa chất nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi, với tổng cộng 198 mặt hàng, giảm giá tối đa 40%.

Về dịch vụ, các dịch vụ giảm giá cũng được chia thành 3 nhóm. 140.000 dịch vụ y tế sẽ giảm giá tối đa 20%. 123 dịch vụ bảo dưỡng phương tiện sẽ giảm giá tối đa 50%. 7 dịch vụ hậu cần sẽ giảm giá tối đa 69%. Việc giảm giá này sẽ làm giảm doanh thu, lợi nhuận của các doanh nghiệp, nhưng tất cả các nhà sản xuất và doanh nghiệp đều đồng lòng thực hiện, bởi họ tin là chính sách sẽ có tác dụng rộng khắp, mang lại lợi ích cho tất cả, từ người tiêu dùng cho tới doanh nghiệp.

Bộ trưởng Thương mại Thái Lan cho biết, việc giảm giá các mặt hàng tiêu dùng sẽ kích thích chi tiêu tạo ra hiệu ứng phát triển, và kích thích nền kinh tế lấy lại đà tăng trưởng ít nhất là 5%. Cần nói thêm là so với các nước trong khu vực Đông Nam Á, Thái Lan là nước có tốc độ và quy mô phục hồi kinh tế nhanh nhất, bằng chứng là 6 tháng đầu năm 2023 họ đã đón được 13 triệu khách du lịch nước ngoài.

3. Thực ra Nhà nước Việt Nam cũng tiến hành một số chính sách kích thích kinh tế tăng trưởng, chẳng hạn từ 1-7-2023 đến hết năm 2023, giảm thuế GTGT 2% (từ 10% xuống 8%). Chính sách này kỳ vọng sẽ hỗ trợ giảm thuế khoảng 44.000 tỷ đồng, đồng thời hỗ trợ kích cầu tiêu dùng, góp phần thúc đẩy sản xuất và kinh doanh, nhằm đưa nền kinh tế đất nước sớm hồi phục và đóng góp trở lại cho ngân sách Nhà nước.

Cùng với đó, Chính phủ ban hành gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội triển khai đến năm 2030. Tuy nhiên việc giảm 2% thuế VAT và gói 120.000 tỷ đồng ít tác động trực tiếp tới mỗi người dân trong vai trò người tiêu dùng.

Có thể do quan điểm phát triển khác nhau, nên mỗi quốc gia có những đường lối và phản ứng chính sách khác nhau. Nếu Thái Lan, Malaysia và các nước châu Âu có chủ trương kích thích tiêu dùng bằng cách bỏ tiền vào ví từng người dân từ 16 tuổi trở lên hoặc giảm giá đáng kể hàng hóa (không giảm tượng trưng hay giảm sau khi tăng), thì Việt Nam tập trung vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật và các chính sách tăng trưởng vĩ mô để nhờ đó người dân hưởng lợi theo kiểu “nước lên, thuyền lên”.

Cho dù các giải pháp mang tầm vĩ mô hay vi mô, ngắn hạn hay dài hạn, thì việc làm cho hoạt động kinh tế và đời sống xã hội sôi động trở lại vẫn là một mối quan tâm cần thiết, bởi bối cảnh kinh tế ảm đạm thì người dân khó vui cho nổi, nói như Nguyễn Du: “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Các tin khác

Diện mạo thị trường bất động sản sau 1-7

Diện mạo thị trường bất động sản sau 1-7

(ĐTTCO) - Quá trình tổ chức lại địa giới hành chính, vận hành mô hình chính quyền hai cấp và cải cách thể chế, đang tạo ra không gian phát triển chưa từng có cho đất nước. Tuy nhiên cũng đặt ra không ít thách thức cho các doanh nghiệp bất động sản. 

Thành phố mới, tầm nhìn mới

Thành phố mới, tầm nhìn mới

(ĐTTCO) - Với tất cả sự khẩn trương, quyết liệt và nghiêm túc, TPHCM nỗ lực làm mọi việc để bước vào giai đoạn mới trong vận hành bộ máy nhà nước. 

Tăng thêm nguồn lực cho không gian phát triển mới

Tăng thêm nguồn lực cho không gian phát triển mới

(ĐTTCO) - Việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư tiến hành hợp nhất một số địa phương ở thời điểm này là cần thiết và phù hợp, giúp phân bổ hài hòa nguồn lực quốc gia và mở rộng thêm không gian phát triển mới cho các địa phương.

Minh bạch hoạt động của các hộ kinh doanh

Minh bạch hoạt động của các hộ kinh doanh

(ĐTTCO) - Tình trạng “sống ngoài sáng, hoạt động trong tối” của bộ phận lớn hộ kinh doanh đang gây trở ngại cho việc kiểm soát hàng giả, hàng nhái, thực phẩm không rõ nguồn gốc và làm suy yếu môi trường kinh doanh.

TPHCM hợp nhất, động lực mới để phát triển

TPHCM hợp nhất, động lực mới để phát triển

(ĐTTCO) - Với bối cảnh hợp nhất cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TPHCM mới phải nhanh chóng nghiên cứu: động lực tăng trưởng trọng yếu nào sẽ giúp nâng cao năng suất, kết hợp với khát vọng tăng trưởng cao, bền vững, để đạt được thu nhập cao đến năm 2030.

Chứng khoán đủ sức vượt qua 'cú sốc'

Chứng khoán đủ sức vượt qua 'cú sốc'

(ĐTTCO) - Ở thời điểm hiện tại, 2 sự kiện được giới đầu tư quan tâm nhất là căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông, và kết quả đàm phán thuế Việt - Mỹ.

Vị thế mới của TPHCM mới

Vị thế mới của TPHCM mới

(ĐTTCO) - Hơn 30 năm qua, tôi đã nhiều lần trăn trở và phát biểu về câu chuyện tứ giác phát triển gồm TPHCM - Bình Dương - Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu. Đến nay, về cơ bản chúng ta đã hoàn thiện phát triển ở 3 địa phương trong tứ giác này.

Doanh nhân nói gì về Nghị quyết 68?

Doanh nhân nói gì về Nghị quyết 68?

(ĐTTCO) - ĐTTC ghi nhận những ý kiến từ cơ quan quản lý, chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân (DNTN) về tính bước ngoặt của Nghị quyết 68.

Mỗi thế hệ làm báo đều có thế mạnh riêng

Mỗi thế hệ làm báo đều có thế mạnh riêng

(ĐTTCO) - ĐTTC có dịp trò chuyện cùng nhà báo lão thành Hà Đăng, người có gần 80 năm cầm bút trên “mặt trận báo chí”, từ những ngày đầu kháng chiến chống Pháp đến thời kỳ đất nước đổi mới và hội nhập. 

Lá chắn bảo vệ sức khỏe 'lung lay'

Lá chắn bảo vệ sức khỏe 'lung lay'

(ĐTTCO) - Việt Nam là một trong số ít quốc gia có tỷ lệ và tốc độ ung thư cao nhất thế giới. Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế cho biết, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca mắc ung thư mới, số tử vong lên đến 82.000 trường hợp.

Hành lang pháp lý mới, động lực cho thị trường BĐS

Hành lang pháp lý mới, động lực cho thị trường BĐS

(ĐTTCO) - Trao đổi với ĐTTC, TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam đánh giá, hành lang pháp lý mới sẽ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy thị trường BĐS khi các quy định mới trong luật sẽ từng bước được áp dụng vào thực tiễn. 

Nhà nước kiến tạo, tư nhân chung tay xây dựng

Nhà nước kiến tạo, tư nhân chung tay xây dựng

(ĐTTCO) - Nhà nước không chỉ kêu gọi đầu tư, mà còn phải là “người khởi xướng” và “người thiết kế luật chơi”, bảo đảm minh bạch, công bằng và ổn định để tạo điều kiện cho tư nhân tham gia.

Cần chính sách tài khóa nghịch chu kỳ

Cần chính sách tài khóa nghịch chu kỳ

(ĐTTCO) - Nếu không có những đột phá chính sách, tăng trưởng kinh tế vẫn sẽ phụ thuộc vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài, nhưng tốc độ tăng trưởng chỉ ở mức vừa phải và khó để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Ổn định thị trường vàng bằng cách nào?

Ổn định thị trường vàng bằng cách nào?

(ĐTTCO) - Trao đổi với ĐTTC, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, đề xuất một số giải pháp sửa đổi Nghị định 24 để bình ổn cung cầu và từng bước đưa thị trường vàng thoát khỏi tình trạng chênh lệch giá so với thế giới.

Cần cải cách mạnh mẽ các quy định về thuế thật đơn giản để hộ kinh doanh yên tâm chuyển lên DN.

Hệ thống thuế đơn giản, hộ kinh doanh sẽ tự lên doanh nghiệp

(ĐTTCO) - Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TPHCM, để hộ kinh doanh chuyển lên thành DN cần những cải cách mạnh mẽ về thể chế. Trong đó các quy định về thuế cần đơn giản hơn, có công nghệ hỗ trợ nhằm tránh sai sót và tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.

Sứ mệnh của đầu tàu kinh tế

Sứ mệnh của đầu tàu kinh tế

(ĐTTCO) - Hơn lúc nào hết, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM đứng trước đòi hỏi của sự thay đổi để phát triển ở thời điểm bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, với tất cả sự cố gắng để xứng đáng với sứ mệnh đầu tàu kinh tế.

Tiểu thương không muốn quét mã QR vì sợ bị hiểu lầm

Tiểu thương không muốn quét mã QR vì sợ bị hiểu lầm

(ĐTTCO) - Trong những ngày gần đây, không ít tiểu thương, quán ăn nhỏ, thậm chí cả những cửa hàng ở thành phố lớn, tự tháo mã QR, không nhận chuyển khoản. Vì sao có tình trạng này? Báo ĐTTC đã có cuộc trao đổi với GS.TS Trần Ngọc Thơ - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ Quốc gia. 

Lãi suất, hay là cách chúng ta lắng nghe nhau?

Lãi suất, hay là cách chúng ta lắng nghe nhau?

(ĐTTCO) - Thứ bảy tuần rồi, giữa hội trường trang nghiêm nơi Chính phủ tổ chức tọa đàm cùng các doanh nghiệp, có một câu hỏi từ phía doanh nghiệp cất lên, không lớn tiếng, không gay gắt, nhưng đủ khiến nhiều người suy ngẫm.